Ayla Erduran

Ayla Erduran
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 września 1934
Stambuł

Instrumenty

skrzypce

Zawód

skrzypaczka

Aktywność

od 1944

Ayla Erduran (ur. 22 września 1934 w Stambule) – najsłynniejsza i najwyżej ceniona w świecie skrzypaczka turecka, swój pierwszy recital wykonała w wieku 10 lat, mając 14 lat ukończyła z pierwszą nagrodą Konserwatorium Paryskie[1].

Wczesne życie

Ayla Erduran jako 4-letnie dziecko rozpoczęła naukę gry na skrzypcach u Karla Bergera, następnie w latach 1945–1951 studiowała w Konserwatorium Paryskim pod okiem Nicola Benedettiego i Josepha Benvenutiego. Po ukończeniu studiów wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszkała do 1955 i uczyła się u Iwana Galamiana i Zino Francescattiego[2]. Erduran dała swój pierwszy koncert w Newark, w stanie New Jersey, z orkiestrą pod dyrekcją Thomasa Schermanna. Jej pierwszy koncert w Europie odbył się w Polsce z udziałem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej. Grała koncert skrzypcowy Głazunowa. W latach 1957–1958 studiowała u Dawida Ojstracha w Konserwatorium Moskiewskim[3].

Sala koncertowa Prezydenckiej Orkiestry Symfonicznej, Ankara

W 1957 zajęła 5. miejsce na 40 uczestników z 16 państw w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Polsce[4]. Miała wiele koncertów w Europie, Korei Południowej, USA, Kanadzie, na Bliskim Wschodzie, w Indiach, Afryce, Rosji, Azerbejdżanie i Turcji. W 1958 odbyła się w Belgii premiera koncertu tureckiego kompozytora Ulvi Cemal Erkin z orkiestrą pod batutą kompozytora. W 1963 Erduran odbyła tournée koncertowe z Prezydencką Orkiestrą Symfoniczną (tur. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) na Bliskim Wschodzie. Koncertowała także w wielu miejscach w Turcji. W 1964 zdobyła nagrodę im. Harriet Cohen-Olga Verney za swój pierwszy recital w Londynie z Mithat Fenmen. W 1965 jej koncert skrzypcowy Brahmsa pod dyrekcją rosyjskiego dyrygenta Giennadija Rożdiestwienskiego w londyńskim Albert Hall był transmitowany przez BBC[5]. W tym samym roku wzięła udział w koncercie zorganizowanym w Genewie z okazji 100. rocznicy urodzin Sibeliusa przez Orchestre de la Suisse Romande pod batutą Ernesta Ansermeta, podczas którego wykonała koncert skrzypcowy kompozytora[2].

W 1968 odbyła trasę po Afryce razem z Verdą Erman, w 1970 otrzymała nagrodę Beethovena w Holandii, a w 1971 została uznana artystką państwową w Republice Tureckiej. Kontynuując karierę koncertową w latach 1973–1990 udzielała również lekcji gry na skrzypcach w Szwajcarii. Przez pewien czas uczyła w klasie mistrzowskiej w Konserwatorium w Lozannie. Była pierwszą osobą, która wykonała koncert skrzypcowy Edwarda Elgara w Turcji[3].

Dzieliła scenę z takimi skrzypkami jak Yehudi Menuhin, Henryk Szeryng, Igor Ojstrach, Viktor Pikaizen, Guy Fallot i Mieczysław Wajnberg, wykonujący duety koncertowe. Występowała m.in. z takimi orkiestrami jak: London Symphony Orchestra, Orchestre de la Suisse Romande, Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Česká filharmonie i takimi dyrygentami jak: Ernest Ansermet, Karel Ančerl, Paul Kletzki, Giennadij Rożdiestwienski, Jean Fournet, Michel Plasson i Armin Jordan[2].

Skrzypaczka nagrywała utwory w różnych stacjach radiowych m.in. w Kanadzie, Szwajcarii, Anglii, Niemczech, Brazylii, Bułgarii, Rosji, Polsce, Iraku, Holandii i wielu stanach USA. Jej koncert skrzypcowy Brahmsa z London Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Carlosa Païty został wydany jako płyta LP. Koncert muzyki Francka, Debussy’ego i Griega, wykonany w duecie z turecką pianistką Ayşegül Sarıca, został wydany w serii wydawniczej UPR Classics, a koncerty Brahmsa i Brucha wykonane z udziałem orkiestry Suisse RomandeOrchestre de la Suisse Romande z dyrygentami Richardem Beckiem i Arminem Jordanem ukazały się nakładem wydawnictwa Gallo (obecnie Gall)[3][6].

W 2002 wydana została pierwsza biografia skrzypaczki Ayla yı Dinler misiniz? autorstwa Eviny İlyasoğlu, kolejna Evrenimizi İç Işıklarıyla Aydınlatanlar: Ayla Erduran Müzik ve Keman, autorstwa Erhana Karaesmena, ukazała się w 2007. W 2006 otrzymała nagrodę Sevda-Cenap And Music Foundation Honorary Awards, a w 2007 Istanbul Culture and Art Foundation Honor Award[7]. 5 czerwca 2012 została wyróżniona francuskim Médaille Grand Vermeil de la Ville de Paris przyznawaną przez Société d'Encouragement au Progrés, z siedzibą w Paryżu, razem z francuskim Senatem[5].

Przypisy

  1. ↑ Ayla Erduran. Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego. [dostęp 2018-04-23].
  2. ↑ a b c Ayla Erduran (ang.). Turkish Culture. [dostęp 2018-04-23].
  3. ↑ a b c Respect to Masters (ang.). Mersin Uluslararası Müzik Festivali. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  4. ↑ III Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego. Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego. [dostęp 2018-04-23].
  5. ↑ a b Turcja: Ayla Erduran nagrodzona francuskim „Médaille de Vermeil”. Stowarzyszenie Bałkanistyka. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  6. ↑ Ayla Erduran Plays Brahms & Bruch (ang.). allmusic.com. [dostęp 2018-05-02].
  7. ↑ Sevda-Cenap And Music Foundation Golden Honour Medals (ang.). Sevda-Cenap And Music Foundation. [dostęp 2018-04-23].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ayla Erduran.jpg
Autor: SALTOnline, Licencja: No restrictions
Turkish violinist Ayla Erduran at Aliye Berger's workshop in Narmanlı Han
Presidential Symphony Orchestra Concert Hall, Ankara (12984871064).jpg
Autor: SALTOnline, Licencja: No restrictions
www.archives.saltresearch.org/R/MC8GB6GU39JV8R2VCULM76EKQ...


The concert hall of the Presidential Symphony Orchestra, which was founded in 1826 by Sultan Mahmut II with the name “Mızıka-ı Hümayun”, is located on Talatpaşa Boulevard in Ankara. Built as an exhibition center, the building was assigned to the orchestra in 1958 and converted into a concert hall by Ertuğrul Özakdemir and Feridun Helvacıoğlu in 1962. The building includes morphological characteristics in the style of the Second Nationalist Architecture movement, but also comprises neo-classical details. Its facade is clad with grey, red and ivory travertine, similar to the Ankara Opera Building. In the 1990s the foyer of the building was renovated. Later in 2007 the whole building was emptied and renovated to re-open for the 2008-2009 concert season. A new building for the Presidential Symphony Orchestra is currently under construction on a site between the existing concert hall and the Ankara Palace of Justice.
SALT Research, Photograph Archive

Temeli, 1826’da Sultan II. Mahmut devrinde kurulan Mızıka-i Hümayun’a dayanan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın konser salonu, Ankara’da Gençlik Parkı’nın güneyinde, Talatpaşa Bulvarı üzerinde konumlanmaktadır. 1958’de sergi evi olarak inşa edilen bina, 1961’de orkestraya tahsis edilmiş, 1962’de Ertuğrul Özakdemir ve Feridun Helvacıoğlu tarafından konser salonuna dönüştürülmüştür. Cephesinde, Ankara Opera Binası’na benzer şekilde gri, kırmızı ve fildişi renklerde traverten kullanılmıştır. Kitlesel olarak II. Ulusal Mimarlık özellikleri taşımakla birlikte, Neoklasik üslupta detaylar da içermektedir. 1990’larda fuayesi yenilenen bina, 2007’de boşaltılarak yenileme projesine tabi tutulmuş, akustik kalitesi yükseltilerek 2008-2009 sezonunda yeniden hizmete açılmıştır. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın, şimdiki salonu ile Ankara Adalet Sarayı arasındaki boş arazide konumlanacak yeni binasının yapımı hâlen devam etmektedir.

SALT Araştırma, Fotoğraf Arşivi