Béla Miklós

Béla Miklós
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Béla Miklós von Dálnoki

Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1890
Budapeszt

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1948
Budapeszt

Premier Węgier
Okres

od 22 grudnia 1944 (oficjalnie od 28 marca 1945)
do 15 listopada 1945

Przynależność polityczna

Partia Niepodległości

Poprzednik

Ferenc Szálasi

Następca

Zoltán Tildy

Odznaczenia
Wielki Złoty Medal Węgierski z Koroną i Mieczami Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Węgierskiego Zasługi z Mieczami (wojskowy) Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Krzyż Oficerski Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Brązowy Medal Węgierski z Koroną (wojskowy) Medal Pamiątkowy Węgierski Wojny (wojskowy) Krzyż Wojskowy Karola Order Zasługi Orła Niemieckiego (III Rzesza) Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego Krzyż Żelazny (1939) I Klasy Krzyż Żelazny (1939) II Klasy
Order Vitéza (Węgry)

Béla Miklós von Dálnoki (ur. 11 czerwca 1890 w Budapeszcie, zm. 21 listopada 1948 tamże) – arystokrata węgierski, wojskowy i polityk, premier Węgier od marca 1945 do listopada 1945 roku. W końcowym okresie II wojny światowej udzielił politycznego poparcia koncepcji opuszczenia koalicji państw Osi i przyłączenia się do ZSRR.

Béla Miklós w latach 1933–1936 był m.in. węgierskim attaché wojskowym w Berlinie[1]. Jako dowódca 24 tys. węgierskiego kontyngentu wojskowego tzw. Grupy Szybkiej (Gyorshadtest) od 1940 do 1942, uczestniczył w operacji Barbarossa w składzie Grupy Armii Południe generała Rundstedta. Po bitwie o Kijów Miklós otrzymał w uznaniu zasług wojennych, jako pierwszy oficer węgierski 4 grudnia 1941 niemiecki Rycerski Krzyż Żelazny. W listopadzie 1941 wrócił z osłabioną Grupą Szybką do Budapesztu. W październiku 1942 roku objął stanowisko dyrektora biura w gabinecie regenta Królestwa Węgier admirała Miklósa Horthyiego. Jako zaufany regenta uczestniczył w berlińskich rozmowach w lipcu 1944 z kanclerzem Hitlerem. 1 sierpnia 1944 został powołany na stanowisko dowódcy 1 Armii węgierskiej mającej bronić granic Węgier od strony północnego łuku Karpat.

W dniu 16 października 1944 Miklós, został wezwany do stawienia się w siedzibie niemieckiego generała Heinriciego. Ostrzeżony o ewentualnym aresztowaniu, uciekł ze współpracownikami przez węgierskie linie frontu do kwatery sztabu Armii Czerwonej stacjonującego w czasie operacji wschodniokarpackiej w Lesku[2].

W dniu 21 grudnia 1944, w czasie oblężenia Budapesztu opozycja antynazistowska utworzyła w Debreczynie tymczasowe Zgromadzenie Narodowe. Uczestniczyli w nim Komuniści, Partia Drobnych Rolników, Partia Socjaldemokratyczna, Partia Chłopska i przedstawiciele Partii Obywatelskiej. Zgromadzenie wybrało rząd tymczasowy, po radzieckiej akceptacji, którym kierować miał Bela Miklós jako premier[3]. Na tym stanowisku pozostał do wyborów 15 listopada 1945 roku.

Przed wyborami parlamentarnymi na Węgrzech w 1947 wstąpił do Węgierskiej Partii Niepodległości. Z listy tej partii dostał się do parlamentu, ale pod naciskiem komunistów został nielegalnie pozbawiony mandatu. Po tych wydarzeniach jego rodzina została poddana prześladowaniom.

Zmarł w Budapeszcie, pochowany bez ceremoniału wojskowego.

Przypisy

  1. S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 272.
  2. Felczak s. 360.
  3. Felczak s. 369–370.

Bibliografia

  • Attila Ótott Kovács, Die ungarischen Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes, Ranis: Scherzers Militaer-Verl, 2006, ISBN 978-3-938845-02-8, OCLC 254790289.
  • Wacław Felczak Historia Węgier Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983 ISBN 83-04-01028-3.

Media użyte na tej stronie

AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
AUT KuK Kriegsbande schwertern-gold BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) z okuciem złotych mieczy dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
AUT Karl-Truppenkreuz BAR.svg
Baretka Krzyża Wojskowego Karola – Austro-Węgry. (Karl-Truppenkreuz)
DEU EK 1 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny I Klasy 1935-1945 (III Rzesza).
DEU EK 2 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny II Klasy 1935-1945 (III Rzesza).
HUN Order of Merit of Hungary pre1945 (mil) OCross wreath BAR.svg
Baretka: Order Zasługi Węgier (przed 1945) – odmiana wojskowa – Krzyż Oficerski (z wieńcem).
HUN Signum Laudis Medal (mil) Bronze BAR.svg
Baretka: Signum Laudis – Brązowy Medal Węgierski z Koroną – odmiana wojskowa – Królestwo Węgier.
HUN Order of Merit of Hungary pre1945 (mil) CCross Star wreath-swords BAR.svg
Baretka: Order Zasługi Węgier (przed 1945) – odmiana wojskowa – Krzyż Komandorski z Gwiazdą (z wieńcem i mieczami).
DEU EK Ritter BAR.svg
Baretka: Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego (III Rzesza).
HUN Great War Commemorative Medal (combat) BAR.svg
Autor: Mboro, Licencja: CC0
Baretka: Medal Pamiątkowy za Wielką Wojnę z Mieczami i Hełmem (Magyar Háborús Emlékérem a kardokkal és sisakkal) – Królestwo Węgier.
DEU Deutsche Adlerorden 1 BAR.svg
Baretka: Order Orła Niemieckiego (Deutsche Adlerorden); niższe klasy – III Rzesza.
HUN Signum Laudis Grand-Gold-Medal (war) swords BAR.svg
Baretka: Signum Laudis – Wielki Złoty Medal Węgierski z Koroną – odmiana wojenna z mieczami – Królestwo Węgier.
HUN Order of Merit of Hungary pre1945 (mil) CCross BAR.svg
Baretka: Order Zasługi Węgier (przed 1945) – odmiana wojskowa – Krzyż Komandorski.
Béla Miklós de Dálnok 1942.jpg
Béla Miklós de Dálnok, Hungarian military office and Prime Minister of Hungary between 1944 and 1945
HUN Order of Merit of Hungary pre1945 (mil) CCross Star wreath BAR.svg
Baretka: Order Zasługi Węgier (przed 1945) – odmiana wojskowa – Krzyż Komandorski z Gwiazdą (z wieńcem).