Bílá Voda

Bílá Voda

Widok wsi
Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	ołomuniecki
Powierzchnia	14,98 km²
Wysokość	305 m n.p.m.
Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość	330 22,0 os./km²
Kod pocztowy	790 69
Tablice rejestracyjne	JE
Położenie na mapie Czech (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bílá Voda
50°26′31″N 16°54′56″E/50,441944 16,915556
Strona internetowa
Portal Czechy

Krzyże na grobach zakonnic

Bílá Voda (niem. Weißwasser) – gmina w Czechach, w powiecie Jeseník w kraju ołomunieckim. Jest to najdalej na północ położona gmina czeskiego Śląska.

Położenie

Gmina leży nad rzeką Kamienicą, tuż przy polsko-czeskiej granicy w worku jawornickim (cz. javornický výběžek), jej przedłużeniem wzdłuż rzeki jest polska wieś Kamienica. Od 1748 r. Bílá Voda jest nieformalnie podzielona na część „miejską” (městys) i „wiejską” (ves). W dolnej części miejscowości, posiadającej okazałe budynki i zwartą zabudowę, znajduje się dawny zespół klasztorny pijarów, z barokowym kościołem. W górnej, luźno zabudowanej części wsi, stoi pałac wybudowany ok. 1690 r., dawna siedziba kolejnych właścicieli ziemskich.

Podział

części gminy

• Kamenička
• Městys Bílá Voda
• Ves Bílá Voda

gminy katastralne

• Bílá Voda u Javorníka
• Kamenička u Bílé Vody

Historia

Założona w poł. XIII w. Pierwsza wzmianka o Bílej Vodzie pochodzi z 1532 r. W 1723 r. Jakob Ernst von Liechtenstein-Kastelkorn, właściciel wsi i pobliskich dóbr w Doboszowicach, późniejszy biskup ołomuniecki i prymas Niemiec, ufundował tutaj klasztor i kolegium pijarów. Był to wówczas jeden z najznakomitszych wówczas zakładów szkolnych na Śląsku. W latach 1724–1733 wzniesiono kolegium i seminarium pijarskie, a w latach 1755–1765 kościół.

Od zakończenia I wojny śląskiej, na mocy pokoju wrocławskiego, miejscowość stała się osadą graniczną. Jej południowo-zachodnia część z kościołem i klasztorem została w granicach Śląska habsburskiego; północno-wschodnia, nazywająca się współcześnie Kamienica, została włączona do Śląska pruskiego.

W 1818 r. zamknięto seminarium, a w 1829 r. kolegium. Pijarzy obsługiwali parafię do 1938 r. W 1854 r. pałac w Bílej Vodzie zakupiła Marianna Orańska. Należał on do jej spadkobierców do 1917 r.

W czasie II wojny światowej działał tu podobóz Gross-Rossen^[1] (Weißwasser lub Mährisch Weißwasser). Nie jest znana, jego dokładniejsza lokalizacja. Przyjmuje się, że powstał w roku 1944^[2][3].

Po II wojnie światowej wysiedlono ludność niemiecką. W zniszczonym klasztorze popijarskim od 28 września 1950 r^[4] internowano zakonnice z rozwiązanych klasztorów z terenu Czechosłowacji. Skoncentrowano zakonnice z 15 różnych zgromadzeń (m.in. siostry szkolne de Notre Dame, boromeuszki, norbertanki, franciszkanki). Na cmentarzu znajduje się kilkaset (ok. 700) nagrobków zmarłych tu zakonnic^[5]. Był to najliczniejszy obóz pracy dla zakonnic w Czechosłowacji^[6]. Po upadku komunizmu większość pozostałych przy życiu zakonnic opuściła wieś.

W 2006 r. we wsi mieszkały 282 osoby.

Zabytki

• Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny – posiada bogate barokowe wyposażenie wnętrza; na szczególną uwagę zasługuje ołtarz główny z rzeźbą Madonny z ok. 1510 r. pochodzącą z warsztatu Wita Stwosza.
• Klasztor i kolegium pijarów – do kościoła przylega połączony z nim dwukondygnacyjny, barokowy budynek klasztorny z dwoma dziedzińcami.
• Domy dawnego konwiktu – barokowe budynki znajdujące się w otoczeniu kompleksu budynków.
• Pałac – niewielka rezydencja dworska, siedziba kolejnych właścicieli majątku. Obecnie znajduje się w nim szpital psychiatryczny. W parku przypałacowym znajduje się kilka barokowych rzeźb.
• Cmentarz – znajduje się w nim zbiorowa mogiła ofiar tzw. „marszu śmierci” z lutego 1945 r. z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

Turystyka

Z Bilej Vody do Javornika prowadzą dwa szlaki piesze:

• – czerwony z Bilej Vody, przez górę Borówkową z wieżą widokową, do Javorníka,
• – zielony
• ścieżka rowerowa.

Przez Bílą Vodę możliwy jest przejazd samochodem osobowym na trasie Paczków–Kamienica–Bíla Voda–Złoty Stok.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalny serwis wsi