Błędno (jezioro)

Błędno

Jezioro Zbąszyńskie

Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Zbąszyń
Wysokość lustra	52,8[1] m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	742,5 ha (7,42 km²)[2][3]
Wymiary • max długość • max szerokość	7,1 km[4] 2,2 km[4]
Głębokość • średnia • maksymalna	3,5[3][5] m 9,6[3][5] m
Długość linii brzegowej	18540 m[1]
Objętość	26178,7 tys. m³[5]
Hydrologia
Rzeki zasilające	Obra
Rzeki wypływające	Obra
Położenie na mapie Zbąszynia Błędno
Położenie na mapie Polski Błędno
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Błędno
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego Błędno
Położenie na mapie gminy Zbąszyń Błędno
52°14′33,4″N 15°53′56,3″E/52,242611 15,898972

Błędno^[a], Jezioro Zbąszyńskie^[4] – jezioro w zachodniej Polsce w województwie wielkopolskim, gmina Zbąszyń^[6].

Położenie

Jezioro leży w regionie nazywanym Bruzdą Zbąszyńską (315.44)^[3]. Jezioro Zbąszyńskie jest jeziorem przepływowym, największym w ciągu Jezior Zbąszyńskich^[3][4]. Rzeka Obra dopływa do jeziora z południa poprzez przesmyk od strony Jeziora Nowowiejskiego i odpływa z części środkowej, kierując się najpierw na wschód (około 500 m), a następnie skręcając na północ.

Zbiornik położony jest na południowo-zachodnim krańcu miasta Zbąszyń. W jego bezpośrednim sąsiedztwie położone są wsie: Perzyny i Przyprostynia po stronie wschodniej, Nądnia i Nowa Wieś po stronie północno-zachodniej; a nieco dalej na południe, przy przesmyku łączącym z Jeziorem Nowowiejskim – miejscowość Nowa Wieś Zbąska.

Od północnej strony akwenu przebiega linia kolejowa Berlin-Warszawa ze stacją kolejową Zbąszyń.

Jezioro

Zachód słońca nad jeziorem

Jest to jezioro rynnowe^[3]. Jezioro ma kształt wydłużony, z rynną ukierunkowaną południkowo; jego południową część stanowi poszerzone koryto dopływającej od południa Obry. Linia brzegowa jeziora jest słabo rozwinięta^[4]; zdecydowanie największą część stanowi brzeg płaski, bagnisty, znajdujący się przy wschodniej i północnej stronie^[4].

W zlewni całkowitej (z jeziorem: 1290,7 km²^[5]) przeważają użytki rolne. Zlewnię bezpośrednią stanowią w większości lasy i tereny zakrzewione (około 60 proc.), pozostałą część zajmują zabudowania i grunty orne oddzielone od jeziora szerokim pasem trzcin^[3].

Drugim, większym dopływem zbiornika jest rów bez nazwy, dopływający ze wschodu od strony miejscowości Perzyny. W północnej części jeziora znajduje się także kilka rowów, zaliczanych do odpływów z jeziora: rowy miejskie I i II płynące na północny wschód oraz rów bez nazwy z okolic tzw. Dąbek (okolice zajazdu "Pod Dębami"), odpływający na północ. W pobliżu rowów prowadziła prace Kopalnia Kredy Jeziornej i Torfu w Zbąszyniu^[3].

Jezioro Zbąszyńskie należy do typu jezior sandaczowych, czyli płytkich, z brzegami gęsto porośniętymi trzciną i nieco słabiej rozwiniętymi łąkami podwodnymi^[5]. Na jeziorze prowadzona jest gospodarka rybacka^[5].

Jezioro wykorzystywane jest zarówno do rekreacji pobytowej, jak i do uprawiania sportów wodnych^[3][4]. W sezonie przewija się tu około 25 tysięcy osób. Indywidualna zabudowa letniskowa jest nieliczna, rozproszona. Przez jezioro przebiega szlak kajakowy, są tu doskonałe warunki do żeglowania. W Zbąszyniu funkcjonuje plaża miejska z kąpieliskiem, wypożyczalnią sprzętu pływającego i campingiem.

Zobacz też

• Obra (rzeka)
• Dolina Środkowej Obry
• Bruzda Zbąszyńska
• Jeziora Zbąszyńskie

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK "Kraj", 1989.
• Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Wydawnictwo Naukowe UAM. ISBN 83-232-1732-7.
• J. Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002. ISBN 83-01-13897-1.
• Marek Lityński: Obra – przewodnik dla kajakarzy. Bielsko-Biała: Pascal, 2005. ISBN 83-7304-444-2, ISBN 978-83-7304-444-9.
• Piotr Maluśkiewicz: Słownik Krajoznawczy Wielkopolski. Warszawa-Poznań: PWN, 1992.
• Mariusz Pełechaty, Izabela Kałuska. Roślinność Jeziora Zbąszyńskiego (Pojezierze Lubuskie) na tle stanu jego trofii. „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”. 6 (CCCLIV), s. 147-155, 2003. Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. ISSN 1508-9193. 
• Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: PWN, 1998. ISBN 83-01-12677-9.
• praca zbiorowa: Nazewnictwo Geograficzne Polski. Tom 1, część 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 17. [dostęp 2013-09-20].