Błażej Stolarski

Błażej Stolarski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1880
Ciebłowice, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

21 października 1939
Polska pod okupacją III Rzeszy

Minister rolnictwa i dóbr państwowych
Okres

od 29 grudnia 1918
do 16 stycznia 1919

Przynależność polityczna

PSL „Wyzwolenie”

Poprzednik

Franciszek Wojda

Następca

Stanisław Janicki

Prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”
Okres

od 1918
do 1919

Przynależność polityczna

PSL „Wyzwolenie”

Poprzednik

Tomasz Nocznicki

Następca

Stanisław Thugutt

Błażej Stolarski (ur. 2 lutego 1880 w Ciebłowicach, zm. 21 października 1939) – polski działacz społeczny i polityczny, jeden z przywódców ruchu ludowego, etnograf i publicysta, członek Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku[1], członek Prezydium Rady Naczelnej OZN w 1939 roku[2].

Życiorys

Od 1905 do 1907 należał do Polskiego Związku Ludowego, a następnie do „Zarania”. W latach 1912–1915 był członkiem Narodowego Związku Chłopskiego, a w 1915 przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego w Królestwie Polskim. W latach 1918–1919 był prezesem tej partii, działającej już jako PSL „Wyzwolenie”. Członek Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (XII 1915 – V 1917)[3].

W marcu 1917 roku został członkiem Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu[4]. W listopadzie 1918 był ministrem bez teki w rządzie Ignacego Daszyńskiego, a od 29 grudnia 1918 do 16 stycznia 1919 pełnił urząd ministra rolnictwa w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego (po dymisji Franciszka Wojdy). W latach 1919–1930 sprawował mandat posła na Sejm II RP I i II kadencji. Pełnił w Sejmie funkcję szefa klubu parlamentarnego PSL „Wyzwolenie”. Aktywny był w promowaniu spółdzielczości wiejskiej. Po zjednoczeniu ruchu ludowego w 1931 znalazł się w szeregach Stronnictwa Ludowego, gdzie zasiadał w radzie naczelnej. Nie godząc się na bojkot wyborów, wystąpił z SL w 1935. W 1933 roku za udział w strajkach chłopskich został aresztowany. W 1938 został członkiem Rady Naczelnej Obozu Zjednoczenia Narodowego. W latach 1938–1939 zasiadał w Senacie V kadencji, pełniąc funkcję wicemarszałka izby. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany 10 września 1939 przez Gestapo, a 21 października 1939 zastrzelony[5]. Pochowany w Berlinie na Parkfriedhof (Cmentarz Parkowy) (kwatera ofiar II wojny światowej, U3, rząd 10).

Zarządzeniem Prezydenta RP z 16 lipca 1932 r. Błażej Stolarski został odznaczony Krzyżem Niepodległości z tytułu czynnych zasług dla jej odzyskania, a pięć lat później Srebrnym Krzyżem Zasługi za swoją działalność społeczną[6]. W 2019 r. za wybitne zasługi na rzecz integracji oraz rozwoju środowisk wiejskich i spółdzielczości rolniczej, za działalność państwową, samorządową, publiczną i społeczną, pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[5].

Przypisy

  1. Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 39.
  2. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 72.
  3. Jerzy Z. Pająk, O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915-1917), Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, 2003, s. 246, ISBN 83-7133-208-4.
  4. Jan Snopko, Sprawozdanie z działalności Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu (styczeń – sierpień 1917), [w:] Studia Podlaskie, t. XIX, Białystok: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, 2011, s. 311.
  5. a b Instytut Pamięci Narodowej, Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej w 80. rocznicę śmierci Błażeja Stolarskiego – Będków, 22 września 2019, Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2021-08-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-01].
  6. Paweł Perzyna, Błażej Stolarski. Nieheroiczny życiorys państwowca, Instytut Pamięci Narodowej, 2019.

Bibliografia

  • Encyklopedia Powszechna PWN, tom 4
  • Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki: Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej. Wyd. IV. Warszawa: 2009, s. 51. ISBN 978-83-60995-30-3. (pol.)
  • Antoni Mieczkowski, Błażej Stolarski 1880-1939. Życie. Działalność. Poglądy., UMCS, 1998.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Stolarski Błażej.jpg
Błażej Stolarski, polityk, przewodniczący PSL "Wyzwolenia", poseł na Sejm RP