Błociszewscy herbu Ostoja

Herb Ostoja, wersja średniowieczna
Pieczęć Jakusza z Blociszewa h. Ostoja

Błociszewscy – polski ród szlachecki pieczętujący się herbem Ostoja, należący do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców)[1][2][3][4], wywodzący się z Błociszewa w dawnym pow. kościańskim województwa poznańskiego[5][1]. Od Błociszewskich herbu Ostoja pochodzą: Brodniccy, Bytkowscy, Gajewscy, Lubiatowscy, Ptaszkowscy, Szczodrowscy.

Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodu

Poniżej wymienione są wybrane świadectwa źródłowe dotyczące Błociszewskich herbu Ostoja od połowy XIV do początków XV wieku.

  • Najstarsza wzmianka na temat wsi oraz przedstawiciela rodu Błociszewskich h. Ostoja pochodzi z 1358 roku i dotyczy Jakusza z Błociszewa, który występował jako świadek w dokumencie o. Jana, opata lubińskiego[1][6][7][8].
  • Jakusz z Błociszewa występuje także dwukrotnie w latach 1364-1369, jako wojewoda grodzki lwowski[9].
  • Znany jest wizerunek pieczęci Jakusza z Błociszewa z 1370 r. przedstawiający herb Ostoja oraz napis na jej otoku: S. IACUSSI. DE. BLOCISZEWO[10]. Dokument z pieczęcią znajdował się w 1938 roku w Archiwum miasta Lwowa[11].
  • W roku 1393 występował Mirosz z Błociszewa, który przegrał proces z Janem Chaławskim o Chyrzynę[6].
  • Z Błociszewa pochodził Świętomir Błociszewski, dziedzic w Brodnicy, w roku 1395[12]. Występował w księgach grodzkich i ziemskich kościańskich i poznańskich do 1407 r.[1]
  • w roku 1399 wzmiankowany był Dzierżek Błociszewski, który przegrał proces o konie z Piechnem Krakwiczem z Karchowa[6].
  • W latach 1399-1400 Mikołaj i Dobrogost z Błociszewa prowadzili spory sądowe z braćmi Pietraszem i Jakubem Gorzeckimi z Górki o Roszkowo (koło Miejskiej Górki)[6][1].
  • Mikołaj z Błociszewa występował także w roku 1402, kiedy to zapisał wikariuszom katedry poznańskiej 2 kopy groszy czynszu od sumy 25 grzywien na Błociszewie. W roku 1405 wygrał proces o części Rąbinia w związku z opieką nad małoletnimi - Elżbietą i Pietraszem z Rąbinia[6].
  • W roku 1408 dziedzice wsi, Jan i Mikołaj Błociszewscy ufundowali kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła, który został erygowany przez biskupa poznańskiego - Wojciecha z rodu Jastrzębców. W świątyni znajdowały się dwie kaplice rodzinne - Błociszewskich i Krzyżanowskich[13]. Kościół wzniesiono z myślą o mieszkańcach okolicznych wsi: Gaju, Wronowa, Krzyżanowa. Kościołowi temu został wtedy zabezpieczony czynsz na Błociszewie i Wronowie oraz na Bytkowie, wsi należącej do Dobrogosta z Błociszewa[1].

Majątki ziemskie należące do rodu

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie należące do Błociszewskich h. Ostoja.

Błociszewo[1][6], Brodnica[1][6], Rąbiń[6], Luboń, Grabianowo, Wronowo, Szczodrowo, Krajkowo, Marszewo, Ptaszkowo, Chaławy, Gaj, Lubiatowo, Witów, Konarzew, Rogowo, Ciołkowo, Smogorzewo, Mnichy, Tuczępy, Miłostowo, Szczepowice, Łagiewniki, Sepno[1], Młodzikowo[14], Paruszewo[15].

  • Pałac w Paruszewie, własność Błociszewskich h. Ostoja
  • Młodzikowo, pałac Tadeusza Błociszewskiego h. Ostoja
  • Pałac w Rogowie, własność Mateusza Błociszewskiego h. Ostoja

Przedstawiciele rodu

Piotr Błociszewski (zm. przed 1649), dziedzic Błociszewa
Katarzyna z Bukowieckich Błociszewska
Kazimierz i Tadeusz Błociszewscy, powstańcy wielkopolscy 1848 roku
Stanisław Błociszewski (1804-1888), uczestnik powstania listopadowego
Stanisław Błociszewski (1849-1927), doktor medycyny
Tadeusz Błociszewski (1878-1934), właściciel Młodzikowa, doktor praw
  • Świętomir z Błociszewa (zm. przed 1408) - dziedzic Brodnicy i Błociszewa.
  • Dobrogost Bytkowski z Błociszewa (zm. przed 1413) – dziedzic części dóbr Błociszewo, Bytkowo i Luboń, asesor sądu poznańskiego.
  • Jan z Błociszewa (zm. po 1429) - dziedzic dóbr w Brodnicy, Błociszewie, Wronowie, Grabianowie i innych.
  • Maciej Szczodrowski z Błociszewa (zm. po 1440) - dziedzic Brodnicy i Wronowa, właściciel Szczodrowa w Wielkopolsce.
  • Andrzej Brodnicki z Błociszewa (zm. przed 1452) - dziedzic Brodnicy, właściciel Lubonia, Krajkowa, Marszewa i innych, wicechorąży kościański (1440-1445), burgrabia kościański (1447-1448), wicewojewoda kościański w 1448.
  • Jan Brodnicki z Błociszewa (zm. po 1470) - dziedzic Grabianowa w Wielkopolsce, pisał się z Brodnicy.
  • Mikołaj Ptaszkowski z Błociszewa (zm. przed 1471) - dziedzic Brodnicy, właściciel Ptaszkowa w Wielkopolsce, wicepodkomorzy kościański.
  • Mikołaj z Błociszewa (zm. przed 1499) - dziedzic Błociszewa, Chaław, Gaju i Grabianowa, burgrabia kościański.
  • Piotr Lubiatowski z Błociszewa (zm. przed 1511) - dziedzic dóbr w Błociszewie, Lubiatowie Większym i Mączlinie.
  • Jan z Błociszewa (zm. po 1512) - ksiądz, notariusz konsystorza poznańskiego (1474), pleban lubiński (1496-1512)[17], pleban w Nowym Mieście (1487), dziedzic w Błociszewie, Lubiatowie i Mączlinie. Był synem Stanisława i Apolonii Lubiatowskiej[1]. Procesował się z opatem klasztoru bernardynów w Lubiniu o las zw. Struga Plebańska[18].
  • Wincenty Gajewski z Błociszewa (zm. przed 1564) - dziedzic Gaju i Grabianowa oraz części Błociszewa. Jako pierwszy z Błociszewskich od posiadanych dóbr Gaj począł pisać się Gajewskim, dając początek rodzinie tego nazwiska.
  • Piotr Błociszewski (zm. przed 1649) - dziedzic Błociszewa, części wsi Mnichy, Tuczępy i Miłostowo. Był synem Stanisława i Katarzyny z Iłowieckich. W roku 1621 kupił od Jana Błociszewskiego (brata stryjecznego) za 9000 zł części w Błociszewie. Ożenił się z Jadwigą Prusimską, której oprawił posag 3500 zł w 1626 r. Od Piotra Urbanowskiego i jego siostry Barbary Karsznickiej kupił w roku 1640 za 3606 zł części wsi Mnichy, Tuczapy i Miłostowo w pow. poznańskim[1].
  • Katarzyna Błociszewska (zm. po 1691) - córka Jakuba, współwłaściciela Błociszewa i Marianny Kędzierzyńskiej, w latach 1691-1697 była żoną Antoniego Orłowskiego, żupnika dobrzyńskiego[1].
  • Stanisław Błociszewski (zm. przed 1698) - właściciel kilku wsi: Mnichy, Tuczępy, Miłostowo, Piotrowo, części w Poniecu i wsiach przyległych. Był synem Piotra i Jadwigi Prusimskiej. Ożenił się z Katarzyną Bukowiecką, córką Stanisława i Marianny Kierskiej. Wzajemne dożywocie spisał z nią w roku 1664 i oprawił jej posag 15 333 zł na połowie wsi Mnichy, Tuczępy i Miłostowo. Stanisław i Katarzyna Bukowiecka nie żyli już w roku 1698[1].
  • Ludwika Błociszewska (zm. przed 1688) - córka Stanisława i Katarzyny Bukowieckiej. Była żoną Wojciecha Sczanieckiego, a następnie Wojciecha Pruszaka Bieniewskiego, cześnika latyczowskiego[1].
  • Franciszek Błociszewski (1671-1743) - ksiądz, jezuita, profesor etyki, matematyki, filozofii, prawa kanonicznego, teologii pozytywnej, polemicznej i scholastycznej, prefekt studiów w Kaliszu (1718-1720) i Krakowie (1720-1721) oraz rektor kolegiów jezuickich w: Krośnie (1721-1724), Sandomierzu (1726-1727), Toruniu (1729-1732) i Jarosławiu (1739-1742)[19]. Był synem Stanisława i Katarzyny Bukowieckiej, dziedziców wsi Mnichy, Tuczępy i Miłostowo[1]. Wspomniał go Kasper Niesiecki w "Herbarzu polskim"[4].
  • Jan Józef Błociszewski (ur. 1701) - ksiądz, kanonik regularny laterański konwentu czerwińskiego. Był synem Franciszka i Konstancji Smigielskiej, właścicieli dóbr Szczepowice, części Łagiewnik i Sepna[1].
  • Helena Błociszewska (zm po 1759) - zakonnica u Teresek w Poznaniu (występowała pod imieniem Agnieszki od Św. Krzyża), córka Kazimierza i Ludwiki Bielawskiej[1].
  • Franciszek Błociszewski (zm. 1781) - dziedzic Błociszewa, starosta grójecki, podwojewodzi poznański[20], chorąży żytomierski, syn Łukasza i Anny Śmigielskiej. Z żoną Wiktorią Drzewicką, za konsensem królewskim z dnia 13 VII 1748 r., scedował starostwo grójeckie i wójtostwo w Grójcu Franciszkowi Załuskiemu. Zmarł 19 IX 1781 r.[1]
  • Ignacy Błociszewski (1728-1768) - dziedzic dóbr Witów i Konarzew w woj. łęczyckim, pokojowiec i podkomorzy króla Augusta III. Był synem Franciszka Błociszewskiego i Wiktorii Drzewickiej. Ożenił się z Katarzyną Szpotańską. Umarł bezpotomnie dnia 16 V 1768 roku i pochowany został u Franciszkanów w Śremie[1].
  • Stanisław Leonard Błociszewski (ur. 1795) - major wojsk polskich, syn Tadeusza, służył w armii Księstwa Warszawskiego (1812-1814). W roku 1831 uczestniczył i współorganizował powstanie na terenie ziemi łęczyckiej. Jego małżonką była Anna Manugiewicz, z którą miał synów - Kazimierza i Tadeusza Alojzego Stanisława[1].
  • Mateusz Mikołaj Błociszewski (1766-1849) - dziedzic Ciołkowa, Rogowa, dzierżawca Głuchowa, powstaniec kościuszkowski[21]. Był synem Augustyna i Anny Wilczyńskiej. Trzykrotnie wstępował w związki małżeńskie - z Jadwigą Parczewską, Barbarą Pruską i Teklą Rudnicką. Mateusz zmarł w roku 1849 w Smogorzewie u swego syna Stanisława[1].
  • Kazimierz Błociszewski (1823-1878) - powstaniec wielkopolski 1848 roku, historyk, autor czterotomowej "Historii powszechnej dla uczącej się młodzieży"[22]. Brał aktywny udział w życiu emigracji. Był członkiem zarządu Instytucji Czci i Chleba oraz Towarzystwa Pomocy Naukowej. Był synem Stanisława Leonarda i Anny Manugiewicz. Ożenił się z Anną Beamont. Zmarł 23 V 1878 r. w Paryżu[23][24].
  • Tadeusz Alojzy Stanisław Błociszewski (1830-1899) - powstaniec wielkopolski 1848 roku (w bitwie pod Książem stracił rękę). Wyemigrował do Francji, gdzie wykładał język niemiecki na Uniwersytecie Paryskim. Był synem Stanisława Leonarda i Anny z Manugiewiczów. Zmarł w Brévannes (Seine-et-Oise) 6 VIII 1899 r.[1]
  • Stanisław Błociszewski (1849-1927) - doktor medycyny, syn Stanisława Błociszewskiego i Józefy z Wyganowskich. Jego żoną była Jadwiga Bojanowska, z którą miał synów Tadeusza i Stanisława. Zmarł 6 IX 1927 r. w Paruszewie i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Skarboszewie[1].
  • Tadeusz Błociszewski (1878-1934) - właściciel Młodzikowa, doktor praw, radca wojewódzki w Poznaniu, wieloletni przewodniczący Obwodowej Komisji Odwoławczej. Był synem Stanisława i Jadwigi z Bojanowskich. Ożenił się z Emilią Arendt, córką Kazimierza i Heleny Pelagii Adamskiej. Umarł jako emeryt w Poznaniu 18 IV 1934 r.[1]

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka - Monografie - Błociszewscy h. Ostoja.
  2. ↑ A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1899, t. I, s. 290-291.
  3. ↑ S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904, t. I, s. 236.
  4. ↑ a b K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. II, s. 169.
  5. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 59.
  6. ↑ a b c d e f g h T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część I, s. 63-65.
  7. ↑ Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski T.3 Zawiera numera 1293-2053 lata 1350-1399, PAN Biblioteka Kórnicka, Poznań 1879, nr 1381.
  8. ↑ Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 120-122.
  9. ↑ J. Szyszka, Kształtowanie się podziałów terytorialnych Rusi Czerwonej na przykładzie ziemi lwowskiej [w:] "Średniowiecze Polskie i Powszechne", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011, t. III (VII), s. 124, 126.
  10. ↑ M. Haisig, Sfragistyka szlachecka doby średniowiecza w świetle archiwaliów lwowskich, Lwów 1938, s. 41-42.
  11. ↑ R. Kalinowski, Protoheraldyczny znak na portalu kościoła w Wysocicach a historia herbu Ostoja w średniowieczu, [w:] "Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego", nowej serii t. XV (XXVI), Warszawa 2016, s. 24
  12. ↑ Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 125.
  13. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Warszawa 1880, s. 248.
  14. ↑ Lokalny program rewitalizacji gminy krzykosyna lata 2019-2023, Krzykosy 2019, s. 73.
  15. ↑ Uchwała nr VII/59/2011 Rady Gminy Strzałkowo z dnia 30 czerwca 2011 r. w sprawie przyjęcia „Programu opieki nad zabytkami Gminy Strzałkowo na lata 2011-2014"
  16. ↑ Urzędnicy wielkopolscy XII-XV wieku. Spisy, oprac. M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, 1985, s. 179.
  17. ↑ Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 121
  18. ↑ T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część II, s. 630-633.
  19. ↑ Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. L. Grzebień SJ, Kraków 1996, hasło: BŁOCISZEWSKI Franciszek.
  20. ↑ A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1899, t. I, s. 290
  21. ↑ a b Plan odnowy miejscowości Ciołkowo. Gmina Krobia, Załącznik do uchwały Nr XLVII/384/2010 Rady Miejskiej w Krobi z dnia 4 marca 2010 r., s. 4.
  22. ↑ K. Błociszewski, Historia powszechna dla uczącej się młodzieży, t. I-III, Poznań 1852.
  23. ↑ S. P. Koczorowski, Błociszewski Kazimierz (1823-1878), "Polski Słownik Biograficzny", t. II, s. 135-136.
  24. ↑ Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Rok 1873-1878, Poznań 1879, t. II, s. 227-231

Bibliografia

  • Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w., Biblioteka Kórnicka PAN, Kórnik-Poznań 1995-2019 - Teki Dworzaczka.
  • T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Poznań, część I, s. 63-65.
  • K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. II, s. 169.
  • A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1899, t. I, s. 290-291.
  • S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904, t. I, s. 236.
  • R. Kalinowski, Protoheraldyczny znak na portalu kościoła w Wysocicach a historia herbu Ostoja w średniowieczu, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego nowej serii, t. XV (XXVI).
  • Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929.

Media użyte na tej stronie

POL COA Ostoja średniowieczna.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Jakusz z Blociszewa pieczec.jpg
Autor: Igo2004, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grafika opracowana na podstawie zdjęcia pieczęci Jakusza Błociszewskiego z 1370 r. opublikowanego w: M. Haisig, Sfragistyka szlachecka doby średniowiecza w świetle archiwaliów lwowskich, Lwów 1938, s. 41-42, nr 99.
H.16.0546 - Rogowo, pałac.jpg
Autor: Janusz Stor, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rogowo, pałac z 2 poł. XIX w., elewacja wschodnia, styl: baroku, klasycyzmu i secesji. / gm.Krobia / pow. gostyński / woj. wielkopolskie
Piotr Błociszewski.jpg
Portret trumienny Piotra Błociszewskiego h. Ostoja z XVII w.
Tadeusz Błociszewski.jpg
Fotografia Tadeusza Błociszewskiego z kolekcji zdjęć rodziny Błociszewskich
Stanisław Błociszewski.jpg
Stanisław Błociszewski h. Ostoja, major, zdjęcie z XIX w.
Pałac w Paruszewie.JPG
Autor: Łukasz Staśkiewicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałac w Paruszewie w 2014 r.
Stanisław Błociszewski doktor.jpg
Portret fotograficzny Stanisława Błociszewskiego. Kolekcja fotografii rodziny Błociszewskich h. Ostoja.
Kazimierz i Tadeusz Błociszewscy.jpg
Fotografia portretowa - Kazimierz i Tadeusz Błociszewscy. Zbiory Specjalne, Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie. Polska Akademia Umiejętności
Katarzyna z Bukowieckich Błociszewska.jpg
Portret trumienny Katarzyny z Bukowieckich Błociszewskiej z XVII w.