Błogosławieństwo

Błogosławieństwo – termin religijny oznaczający formułę lub gest wyrażenia życzenia udzielenia łaski przez Boga.

Biblia

Jakub oszukuje Izaaka, James Tissot

W Biblii błogosławieństwo oznacza życzenie lub powinszowanie z powodu otrzymanych darów, cnót czy korzystnej sytuacji. W Starym Testamencie ojcowie rodów udzielali błogosławieństwa swoim potomkom. Błogosławieństwo ojcowskie związane było z przywilejem pierworództwa. Ezaw sprzedał Jakubowi swe pierworództwo, czego wynikiem było podstępne przejęcie błogosławieństwa udzielonego przez Izaaka[1].

Przede wszystkim udzielanie błogosławieństwa było obowiązkiem kapłanów z polecenia samego Boga[2][3].

W Nowym Testamencie Jezus rozpoczął swoje kazanie na górze podaniem katalogu błogosławieństw, z których osiem odnotował Ewangelista Mateusz[4], a cztery Ewangelista Łukasz[5].

Błogosławieństwa wypowiadane były również nad miejscami i przedmiotami, dla zarezerwowania ich dla spraw Bożych lub ustrzeżenia przed złem. Bycie błogosławionym jest synonimem bycia szczęśliwym, trwania w świętości i chwale, stąd błogosławienie Bogu, wyrażone w formule Błogosławiony jesteś, Panie!, obecne np. w psalmach biblijnych[6].

Liturgia

Terminem błogosławieństwo końcowe (lub skrótowo: błogosławieństwo; łac. Benedicto) określa się błogosławieństwo udzielane przez celebransa na koniec mszy (przed rozesłaniem w formie zwyczajnej, a po w formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego).

nadzwyczajna forma rytu rzymskiegozwyczajna forma rytu rzymskiego
Dominus vobiscum.Dominus vobiscum.Pan z wami.
Et cum spiritu tuo.Et cum spiritu tuo.I z duchem twoim.
Ite, missa est.
Deo gratias.
Placeat tibi, sancta Trinitas, obsequium servitutis meae: et praesta, ut sacrificium quod oculis tuae maiestatis indignus obtuli, tibi sit acceptabile, mihique, et omnibus pro quibus illud obtuli, sit te miserante propitiabile. Per Christum Dominum nostrum. Amen.
Benedicat vos omnipotens Deus, Pater, et Filius (†), et Spiritus Sanctus.Benedicat vos omnipotens Deus, Pater, et Filius (†), et Spiritus Sanctus.Niech was błogosławi wszechmogący Bóg, Ojciec i Syn (†), i Duch Święty.
Amen.Amen.Amen.
Ite, missa est.Idźcie, Ofiara spełniona.
Deo gratias.Bogu niech będą dzięki.

Po słowach Niech was błogosławi Bóg wszechmogący... (Benedicat vos omnipotens Deus...) biskup czyni nad wiernymi trzy znaki krzyża - przy wypowiadaniu imienia każdej z trzech Osób Boskich. Prezbiter i diakon czynią tylko jeden znak krzyża (jak zaznaczono w ww. tabeli).

W czasie uroczystych mszy sprawowanych przez biskupa (lub kilku biskupów) może być udzielone błogosławieństwo pontyfikalne, zawierające inną formułę błogosławieństwa i odpowiedzi ludu. Po mszy prymicyjnej prymicjant udziela błogosławieństwa prymicyjnego (wypowiadając wpierw ogólną formułę błogosławieństwa, a potem indywidualnie nakładając dłonie na głowę).

Na zakończenie niektórych nabożeństw (np. nabożeństwa różańcowego) udzielane jest błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem. Również po nim wierni powinni uczynić znak krzyża świętego.

Zobacz też

Przypisy

  1. Por. Rdz 25,29-34 oraz 27,1-45.
  2. Por. tzw. błogosławieństwo Aaronowe Lb 6, 22-27.
  3. Maciej Zachara: Błogosławieństwo noworoczne (pol.). liturgia.pl, 2014-01-02. [dostęp 2022-01-04].
  4. Por. Mt 5,3n
  5. Por. Łk 6,20n
  6. Por. np. Ps 28 czy Ps 31.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tissot Jacob Deceives Isaac.jpg
Jacob Deceives Isaac, c. 1896-1902, by James Jacques Joseph Tissot (French, 1836-1902), gouache on board, 6 5/8 x 9 7/8 in. (16.9 x 25.1 cm), at the Jewish Museum, New York