Błona fotograficzna

Ten artykuł od 2021-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Błona fotograficzna, film fotograficzny lub tylko film (potocznie: taśma filmowa, niepoprawnie: klisza) – jeden z podstawowych rodzajów materiałów światłoczułych. Błona fotograficzna jest materiałem płaskim i elastycznym. Jedynie podłoże błony jest przezroczyste, zaś pokrywająca je warstwa światłoczuła do czasu wywołania przepuszcza światło w bardzo niewielkim stopniu.

Niewywołana czarno-biała błona fotograficzna

Sposoby konfekcjonowania

• błona cięta – w postaci arkuszy dopasowanych do kasety aparatu fotograficznego (najczęściej wielkoformatowego);
• błona zwojowa – w postaci wstęgi nawiniętej na rolkę, o szerokości dopasowanej do aparatów średnioformatowych (zwykle wynoszącej 60 mm) oraz urządzeń przemysłowych (np. naświetlarek);
• film, taśma filmowa – materiał zawierający perforację na jednej lub obu krawędziach w celu ułatwienia precyzyjnego przesuwu w projektorze, kamerze lub aparacie fotograficznym (najczęściej małoobrazkowym) – zwykle o szerokości 35 mm;
• klisza – materiał fotograficzny wykonany na bazie szklanych płytek odpowiedniego formatu; najczęściej występuje w postaci emulsji halogenosrebrowej naniesionej na płytkę szklaną; zalety klisz: duża sztywność – brak odkształceń i przemieszczeń w czasie rejestracji, co jest szczególnie ważne w przypadku materiałów o dużych wymiarach, a także w systemach rejestracji wymagających najwyższego stopnia stabilności układu rejestrującego (w tym także materiału).

Budowa

(c) I, Voytek S, CC-BY-SA-3.0

1. Podłoże z tworzywa sztucznego; 2. Warstwa przeciwodblaskowa; 3. Emulsja czuła na światło czerwone; 4. Emulsja czuła na światło zielone; 5. Żółty filtr; 6. Emulsja czuła na światło niebieskie; 7. Filtr ultrafioletowy; 8. Warstwa ochronna; 9. Światło widzialne.

Błona fotograficzna składa się z podłoża z tworzywa sztucznego o wysokiej przejrzystości, z naniesioną warstwą emulsji światłoczułej. Dawniej jako podłoże, stosowano celuloid, dziś octan celulozy. W przypadku błon barwoczułych, na podłożu naniesione jest kilka warstw emulsji, poprzedzielanych odpowiednimi filtrami barwnymi.

Obróbka

Błonę fotograficzną po naświetleniu należy poddać procesowi obróbki chemicznej, zwanej wywołaniem. Procesu tego dokonuje się ręcznie w koreksie (pracując z danym materiałem w ciemni fotograficznej) lub maszynowo w minilabie.

Rodzaje błon fotograficznych

• negatyw barwny
• negatyw czarno-biały
• diapozytyw barwny, przezrocze, slajd
• diapozytyw czarno-biały

Parametry błon fotograficznych

• balans barwny
• czułość
• format
• rozdzielczość
• rozpiętość tonalna
• sposób reprodukcji barw
• tolerancja naświetlenia
• ziarnistość

Producenci

Na świecie:

• Agfa, Astrum, Efke, FOMA, Forte, Ferrania, Fujifilm, Ilford, Kodak, Konica, Maco, ORWO, Polaroid

W Polsce:

• Warszawskie Zakłady Fotochemiczne „Foton”
• Bydgoskie Zakłady Fotochemiczne „Foton”

Nazwy alternatywne

Terminu „film” używa się potocznie do błon zwojowych o dużej długości, natomiast termin „klisza” stał się synonimem błony w dwudziestoleciu międzywojennym, czyli w czasach, gdy dotychczasowe klisze w postaci płytek szklanych zostały wyparte przez znacznie wygodniejsze w użyciu zwojowe materiały światłoczułe.

Zobacz też

• aparat wielkoformatowy