B’nai B’rith (Polska)
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia | 22 października 1922 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Profil działalności | |
| Zasięg | |
| Prezes | Sergiusz Kowalski |
| Nr KRS | 0000280233 |
| Data rejestracji | 9 maja 2007 |
Żydowskie Stowarzyszenie B'nai B'rith w Rzeczypospolitej Polskiej (B’nai B’rith – Loża Polin) – międzynarodowa organizacja założona w Polsce 22–23 października 1922 w Krakowie jako XII okręg polski, będąca filią międzynarodowych stowarzyszeń B’nai B’rith – najstarszej, nieprzerwanie działającej organizacji żydowskiej na świecie[1].
Stowarzyszenie powstało na bazie wcześniejszych organizacji działających w Galicji. Pierwszym prezydentem sekcji polskiej został dr Adolf Ader z Krakowa, natomiast wiceprezydentem urodzony w Przemyślu Moses Schorr, wcześniej pełniący funkcję prezydenta XII okręgu Leopolis. Do chwili rozwiązania organizacji w roku 1938 przez władze polskie, skupiała kilkuset członków będących przedstawicielami elity intelektualnej ówczesnej Polski.
B'nai Brith została restaurowana ponownie w Polsce 9 września 2007[2]. Obecnie nosi nazwę B’nai B’rith – Loża Polin. Głównymi ojcami odrodzenia tej organizacji w Polsce są Michel Zaki z Antibes oraz Witold Zyss z Paryża.
Siedziba stowarzyszenia znajduje się w Warszawie, w budynku Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, przy ulicy Twardej 6.
Działalność w Polsce
Pierwsza loża na ziemiach polskich powstała w 1883 roku w Katowicach "Concordia", wówczas na terenie Królestwa Prus. Kolejne w Poznaniu (1885), Bielsku "Austria-Ezra" (1889), Krakowie (1892), Lwowie (1899) i Chorzowie (1903). Loże te należały do dystryktu VIII, obejmującego Niemcy lub X obejmującego Austro-Węgry.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1924 roku utworzono polski dystrykt XIII z siedzibą w Krakowie. W 1922 roku powstała loża w Warszawie, a w 1926 w Łodzi. Według danych „Książki adresowej” członków B’nai B’rith, wydanej w Krakowie w 1937 roku, istniało wtedy w Polsce dziesięć lóż, do których należało 934 członków. Istniały także loże kobiece i związki młodzieżowe[3].
B'nai B'rith w Polsce organizowało pomoc medyczną i materialną dla polskich ofiar i poszkodowanych podczas I wojny światowej. Dzięki pomocy Jointu prowadziło kasy pożyczek bezprocentowych. Oprócz tego wspierali finansowo szkoły hebrajskie oraz osadnictwo rolnicze w Palestynie, prowadziło szkolenia dla przyszłych emigrantów oraz objęło mecenatem żydowskich artystów. Mimo neutralności politycznej, organizacja popierała program Organizacji Syjonistycznej w Polsce oraz obóz sanacyjny.
Dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 22 listopada 1938 roku[4] B'nai B'rith w Polsce została rozwiązana z uwagi na jej powiązania z masonerią[5]. Znacznie dłużej (mimo rządów Hitlera) istniały loże w miastach niemieckich, które w 1945 roku przyłączono do Polski (Wrocław).
Po zakończeniu II wojny światowej, jak i bezpośrednio po upadku komunizmu w Polsce działalność B’nai B’rith nie została reaktywowana. Polska była wówczas jedynym krajem w Europie Środkowo-Wschodniej, gdzie nie działała ta organizacja.
Członkostwo
Członkiem może zostać osoba fizyczna, która ma i deklaruje tożsamość żydowską, świecką bądź religijną, opartą na pochodzeniu żydowskim (z ojca lub matki) lub na konwersji na judaizm.
Prezesi
- 1924–1937: Leon Ader[6][7][8] (w 1937 jednocześnie prezes honorowy)[9]
- 1937–1938: Ludwik Rattler
- 2007–2009: Andrzej Friedman
- 2009–2014: Jarosław Józef Szczepański
- od 2014: Sergiusz Kowalski
Zarząd
Lata 2007-2009:
- Przewodniczący: Andrzej Friedman
- Wiceprzewodniczący: Jan Woleński
- Sekretarz: Malka Karolina Kafka
- Skarbnik: Agnieszka Milbrandt
- Członek zarządu: Sergiusz Kowalski
od 22 lutego 2009:
- Przew.: Jarosław Józef Szczepański
- Wiceprzewodniczący: Jan Woleński
- Sekretarz: Jonathan Britmann
- Skarbnik: Agnieszka Milbrandt
- Członek zarządu: Sergiusz Kowalski
od 12 lutego 2012
- Przew.: Jarosław Józef Szczepański
- Wiceprzewodniczący: Jan Hartman
- Sekretarz: Zofia Jankiewicz
- Skarbnik: Agnieszka Milbrandt
- Członek zarządu: Henryk Kozłowski
od 21 września 2014
- Przewodniczący: Sergiusz Kowalski
- Wiceprzew.: Henryk Kozłowski
- Sekretarz: Zofia Jankiewicz
- Skarbnik: Łukasz Biedka
- Członek zarządu: Piotr Nawrocki
Przypisy
- ↑ Papież wzywa do obrony ludzkiej godności. 2011-05-12. [dostęp 2014-08-12]. Cytat: „Jedną z najważniejszych rzeczy jaką wspólnie możemy czynić to świadczenie razem o naszym głębokim przekonaniu, że każdy człowiek jest stworzony na obraz Boga i dlatego posiada nienaruszalną godność” – powiedział Ojciec Święty przyjmując dziś na audiencji delegację najstarszej nieprzerwanie działającej żydowskiej organizacji B’nai B’rith International.
- ↑ "9 września przy okazji otwarcia nowej loży B’nai B’rith w Warszawie ambasador Victor Ashe spotkał się z działaczami tej organizacji – prezesem Moishem Smithem i wiceprezesem Danem Mariaschinem. Omówiono m.in. sprawę ustawodawstwa dotyczącego zwrotu mienia oraz kwestie związane z Radiem Maryja i Telewizją "Trwam", [w:] Wydarzenia w ambasadzie - [1]
- ↑ B'nai B'rith w Polsce. jewish.org.pl, 21-08-2007. [dostęp 2018-10-15].
- ↑ Na temat samego Dekretu i okoliczności jego ogłoszenia zobacz: Norbert Wójtowicz, Antymasońska kampania 1938 roku (z dołączeniem wybranych dokumentów), Dom Wydawniczy "Ostoja", Krzeszowice 2005, s. 57
- ↑ Szerzej sytuacja polskiego B'nai B'rith w tym okresie została opisana w: Norbert Wójtowicz, Żydowski Niezależny Zakon „Synów Przymierza" (B'nei B'rith) podczas kampanii antymasońskiej 1938 roku, "Almanach Historyczny", t. 9, 2007
- ↑ Książka Adresowa Członków Żyd. Stow. Hum. „B'ne B'rith" w Polsce. Kraków: 1926, s. 4.
- ↑ Książka Adresowa Członków Żyd. Stow. Hum. „B'ne B'rith" w Polsce. Kraków: 1928, s. 3.
- ↑ Książka Adresowa Członków Związku Żyd. Stowarzyszeń Humanitarnych „B'ne B'rith" w Rzeczypospolitej Polskiej w Krakowie. Kraków: 1932, s. 3.
- ↑ Książka Adresowa Członków Związku Żyd. Stowarzyszeń Humanitarnych „B'ne B'rith" w Rzeczypospolitej Polskiej w Krakowie. Kraków: 1937, s. 5.
Bibliografia
- Paul Goodman. B`nai B`rith. The first lodge of England 1910 – 1935, London 1936
- Hanna Domańska, Gdański Zakon Synów Przymierza. Dzieje żydowskiego wolnomularstwa w Gdańsku i Sopocie lata 1899-1938, Gdynia: wyd. Uraeus, 2002, ISBN 83-85732-99-3, OCLC 830561670.
- Norbert Wójtowicz, Żydowski Niezależny Zakon „Synów Przymierza" (B'nei B'rith) podczas kampanii antymasońskiej 1938 roku, "Almanach Historyczny", t. 9, 2007, s. 143-158.
Linki zewnętrzne
- Witold Zyss, B'nai B'rith w Polsce, bnaibrithpolin.org [zarchiwizowane z adresu 2016-01-23].
- B’nai B’rith otwiera nową lożę w Warszawie, Ambasada USA w Polsce, 9 września 2007 [zarchiwizowane z adresu 2010-04-12].na stronie ambasady USA (kopia z Internet Archive)
- B'nai B'rith w Polsce na stronie jewish.org.pl
