Baśnie Andersena
Baśnie Andersena – cykl baśni napisanych przez duńskiego pisarza Hansa Christiana Andersena.
Powstanie i publikacja
W krainę baśni pierwsza wprowadziła Andersena babcia ze strony ojca. Andersen bywał z nią w przytułku dla chorych, gdzie zajmowała się ogrodem i gdzie później przebywał jego chory psychicznie dziadek. Kilka motywów z opowieści babki zostało później wykorzystanych przez Andersena w jego utworach.
Twórczości dla dzieci początkowo nie traktował poważnie, raczej jako zajęcie na marginesie pisarstwa dla dorosłych. Choć zastrzegał, iż jego baśnie to pudełka: dzieci oglądają opakowanie, a dorośli mają zajrzeć do wnętrza. Bardzo nie lubił, że jego baśnie od początku uznano za dzieła dla dzieci, bez głębszego sensu. Jednak właśnie baśnie przyniosły mu wielki rozgłos i sławę.
Pierwszy ich zbiór (Eventyr fortalte for Børn (Baśnie opowiedziane dla dzieci)) został wydany w Kopenhadze w roku 1835, a kolejne tomy ukazały się w latach 1836 i 1837. Zachęcony powodzeniem pierwszej serii, pisarz wydawał kolejne aż do roku 1872.
Ilustratorami pierwszych (i wielu kolejnych, do dziś) wydań baśni Andersena byli Lorenz Frølich i Vilhelm Pedersen.
Międzynarodowa kariera baśni
Baśnie zostały przetłumaczone na ponad 80 języków. Na język polski tłumaczyli je m.in. Stefania Beylin, Jarosław Iwaszkiewicz, Franciszek Mirandola, Władysław Syrokomla, Czesław Kędzierski i Bogusława Sochańska[a].
W 1956 powstała międzynarodowa nagroda dla najwybitniejszych twórców literatury dla dzieci – Medal im. H.C. Andersena, przyznawany co dwa lata przez IBBY, a także Lista Honorowa im. H.C. Andersena, na której umieszczane są najlepsze książki dla dzieci i młodzieży.
W roku 2005, z okazji dwusetnej rocznicy urodzin baśniopisarza, Poczta Polska wydała dwa znaczki, na których znajdują się wizerunki postaci z dwóch popularnych baśni Andersena: z Małej Syrenki oraz Królowej Śniegu. Natomiast w Danii postanowiono wydać wszystkie jego baśnie tak, jak je napisał – bez poprawek wydawnictw. To właśnie wydanie, ilustrowane wycinankami Andersena, stało się podstawą przekładu Bogusławy Sochańskiej (Baśnie i opowieści t. 1-3, Poznań, 2006).
Lista baśni Andersena
Tytuły baśni (na pierwszym miejscu) według wydania w tłumaczeniu Stefanii Beylin i Jarosława Iwaszkiewicza:
|
|
Zobacz też
- baśnie braci Grimm
- bajki Babci Gąski
- Księga tysiąca i jednej nocy
- literatura dla dzieci i młodzieży
- 100 najlepszych książek Norweskiego Klubu Książki
Uwagi
Przypisy
- ↑ Czesław Miłosz, Historia literatury polskiej, Kraków: Wydawnictwo Znak, 1993, ISBN 83-7006-424-8. Por. Czesław Miłosz, Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980), [w:] Folder przedstawienia „Pod akacjami”, Teatr Rampa, 2013, s. 2 [dostęp 2020-05-27].
- ↑ Joanna Olech, Andersen nie tylko dla dzieci, Tygodnik Powszechny, 15 listopada 2006 [dostęp 2020-05-27].
Linki zewnętrzne
- Utwory Hansa Christiana Andersena w serwisie Wolne Lektury
- baśnie H. C. Andersena w jęz. oryginału (po duńsku): Arkiv for Dansk Litteratur