Babin (powiat pyrzycki)

Babin

wieś
Zabytkowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	pyrzycki
Gmina	Bielice
Liczba ludności (2011)	456
Strefa numeracyjna	91
Tablice rejestracyjne	ZPY
SIMC	0772814
Położenie na mapie gminy Bielice Babin
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Babin
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Babin
Położenie na mapie powiatu pyrzyckiego Babin
53°14′00″N 14°44′03″E/53,233333 14,734167

Babin (niem. Babbin, nazwa przejściowa – Baby^[1]) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Bielice.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Niewielka osada o zachowanym układzie owalnicy, położona 4 km na zachód od trasy Szczecin – Pyrzyce, przy północnym brzegu Jeziora Babińskiego.

Według danych z 2011 roku Babin zamieszkiwało 456 osób^[2].

Historia wsi

Nazwa wsi zapewne pochodzi od kamiennych bab używanych jako nagrobki przez pogańskich Słowian. W okolicy miały miejsce liczne odkrycia z epoki kamiennej (m.in. kurhany, topory), brązu (groby, ozdoby) okresu lateńskiego (400 – 0), rzymskiego (0 – 400). Z czasów wczesnosłowiańskich pochodzi nizinne grodzisko położone ok. pół kilometra na wschód od Parsowa, usypane na półwyspie jez. Babińskiego, o wymiarach 110* 150 m. Ślady wałów i fosy istniały jeszcze przed 1939 r. Podczas prac archeologicznych odnaleziono tu ceramikę, prząśliki z IX – XII w. Pierwsze zapisy o wsi Babyn znajdują się w Pommersches Urkundenbuch, wpisu dokonano w latach 1179-81. W 1180 r. biskup kamieński Konrad I nadał cystersom z Kołbacza dziesięcinę w Babinie. Wieś wymieniono w falsyfikacie z 1226 roku, który potwierdzał dobra cysterskie. Nadał ją w 1242 r. Świętobor, wnuk Warcisława Świętoborzyca, ale dokument datowany na 1 VIII 1255 r. wystawił książę Barnim I. Wieś liczyła wówczas 90 łanów „małych”. W Babinie istniały wielkie lenna rycerskie z nadania książęcego, co potwierdza akt sprzedaży braci Plovene cystersom daniny datowany na 1332 r., a zatwierdzony przez księcia Ottona I. W późniejszych latach książę przekazał cystersom dwór, z którego pochodziła ww. danina. W 1348 r. książę Barnim III toczył spór z mnichami pragnąc tu uposażyć swą kuzynkę, księżniczkę Matyldę, która została przełożoną klasztoru żeńskiego w Pyrzycach. Rejestr dóbr klasztoru kołbackiego z 1348 r. wymienia w Babinie 48 łanów (średnich), w tym 3 plebańskie i 4 sołtysie, młyn i karczmę. Podaje, że do folwarku cysterskiego należało 16 łanów, a pozostałe ziemie należały do trzech rodzin rycerskich. W 1391 r. jedna z rodzin – Woberminowie zrzekła się rzecz cystersów ze swych lennych 3 łanów. W 1434 r. w Babinie istniało bractwo religijne "Nasze kochane panie". Pierwszy pleban znany z nazwiska został odnotowany z 1491 r., pierwsi chłopi z 1546 r. (m.in. Marcin Bagemil, Piotr Szwante). W 1524 r. kościół kolegiacki św. Ottona ze Szczecina zakupił tu pewne dobra. Po reformacji i kasacie klasztoru w Kołbaczu w XVI w., wieś przeszła na własność państwową. W 1628 r. wymieniono 74 łany chłopskie, 7 gospodarstw komorniczych, karczmę, kuźnię, 3 pastuchów, 4 parobków, 2 rzemieślników, 4 ludzi "obcych", zapewne Żydów. Wieś doznała znacznych zniszczeń w czasie wojny trzydziestoletniej (1618 – 48). Austriacy spalili w 1630 r. plebanię, a w 1637 r. skradli dzwony z wieży kościelnej. W 1700 r. zasiedlonych było zagród: sołtysia, 3 chłopskie, 2 komornicze, opuszczonych 5 chłopskich i 5 komorniczych, W 1856 r. było gospodarstwo sołtysie, 13 kmiecych, 2 komornicze, plebańskie, kościelne, zakrystiańskie (szkolne), wiatraczne (ślad dawnego młyna wodnego), kuźnicze, karczemne z 55 domami mieszkalnymi, 54 gospodarskimi. Pola liczyły 4468 morgów (w tym orne 2330, łąki 700, pastwiska 1112, ogrody 56). W 1939 r. 15 gospodarstw posiadało po ponad 20 ha, w tym największe Ryszarda Berknera aż 120 ha^[3].

Zabytki

Kościół został wzniesiony na przełomie XII – XVI w. z kamieni polnych o wymiarach 17,8x8,2m. W 1865 roku został gruntownie przebudowany. W roku 1904 strawił go pożar, po którym w latach późniejszych został odbudowany. Po roku 1945 uległ dewastacji. Odbudowa nastąpiła w 1962 roku (oryginalne pozostały tylko blendy), w tym samym roku (15 sierpnia) konsekrowano kościół, nadając mu tytuł Wniebowzięcia NMP^[4]. Kościół posiada wieżę z barokowym hełmem z latarnią i smukłą iglicą^[5].

Zobacz też

• Babin, Babin-Holendry, Babinek, Babino

Przypisy

Bibliografia

• Edward Rymar. Przywrócenie i nadanie nazw miejscowościom powiatu pyrzyckiego w latach 1945–1947. „Zeszyty Pyrzyckie”. 1, 1968. Szczecin: Instytut Zachodniopomorski. Towarzystwo Miłośników Ziemi Pyrzyckiej.