Bachórz

Bachórz

wieś
Stacja kolejki wąskotorowej Przeworsk-Dynów w Bachórzu
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	rzeszowski
Gmina	Dynów
Liczba ludności (2020)	1133[1]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	36-068[2]
Tablice rejestracyjne	RZE
SIMC	0601202[3]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dynów Bachórz
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bachórz
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Bachórz
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego Bachórz
49°50′13″N 22°16′08″E/49,836944 22,268889

Kościół św. Wojciecha w Bachórzu

Bachórz – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Dynów^[3].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bachorz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 884.

Części wsi

Historia

W miejscu Bachórza znajdowało się osiedle wczesnosłowiańskie z kultury praskiej z V-VI w.

W średniowieczu istniał tu dwór Kmitów. Wieś lokowana w XIV wieku w dobrach należących do Kmitów. W 1436 r. – Jan Goligyan w imieniu żony Małgorzaty Kmity wystąpił do sądu grodzkiego w Sanoku przeciw Mikołajowi Kmicie kasztelanowi przemyskiemu, który zajął gwałtem dobra ojczyste Małgorzaty Goligyan, przypadłe jej po bracie zm. Janie Kmicie i jego dzieciach z Bachórza, tj. zamek Sobień z wsiami doń należącymi Olszanica, Myczkowce, Rajskie i inne. Spór ten trwał do 1441 r., gdy doszło do ugody między Małgorzatą a jej stryjem Mikołajem Kmitą z Wiśnicza, kasztelanem przemyskim. Małgorzata była wtedy żoną Mościca z Wielkiego Koźmina. A dzieci jej brata Jana Kmity mieszkały w dworku w Bachórzu. W 1541 r. Piotr Kmita zapisał żonie swej Barbarze z Felsztyna, córce Jana Herburta 5000 złotych na dobrach Bachórz i przynależnych, Myczkowcach i innych wsiach w okolicy.

W Bachórzu znajdowała się jedna z dwóch znaczących siedzib rodu Krasickich: pierwsza to pobliskie Dubiecko, gdzie urodził się i wychowywał w pierwszych latach swego życia Ignacy Krasicki, drugi to przebudowany po Kmitach, dwór w Bachórzu.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Bachorzu był Władysław Skrzyński^[5]. Później właścicielem dóbr Bachórz był Zdzisław Skrzyński (zm. 1927)^[6]. Ostatnim właścicielem Bachórza do roku 1944 był hr. Marcin Krasicki.

Zabytki z V okresu kultury łużyckiej (900-700 l. p.n.e.) wydobyte w latach 40. na stanowisku Bachórz-Chodorówka, ekspozycja stała działu archeologicznego Muzeum Historycznego w Sanoku (2016)

Archeologia

Na terenie przysiółka Chodorówka, stanowiącego obecnie część Bachórza, odkryto w 1940 roku podczas prac ziemnych w związku z budowanym tam przez Niemców lotniskiem, wielokulturowe stanowisko archeologiczne datowane od epoki brązu do wczesnego średniowiecza. W tymże roku zapoczątkowano planowe badania wykopaliskowe dla muzeum w Sanoku. Już w roku 1941 odkryto 30 grobów^[7]. Od roku 1942 badania na tym stanowisku prowadził prof. dr Rudolf Jamka z ramienia Ostinstitutu pod kierunkiem Wernera Radiga, któremu towarzyszyła Iryna Dobrianska. Zgromadzone zabytki znajdują się w muzeach archeologicznych w Krakowie i Jarosławiu. Obecnie jest to największe w Polsce, systematycznie badane osiedle wczesnosłowiańskie kultury praskiej przez profesora Michała Parczewskiego.

Turystyka

Warto zwiedzić:

• zabytkowy Grobowiec Skrzyńskich w Bachórzu, w tzw. Dębinie
• dworzec kolejki wąskotorowej w zespole kolejki wąskotorowej Przeworsk-Dynów
• barokowy kościół św. Wojciecha (1872-1873) ufundowany przez Wandę Ostrowską

Zobacz też

• Bachórzec

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Bachorzec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 77 .