Bachus i Ariadna (obraz Tycjana)
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | 1520–1523 |
| Medium | |
| Wymiary | 172,2 × 188,3 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Bachus i Ariadna (wł. Bacco e Arianna) – mitologiczny obraz renesansowego, włoskiego malarza Tycjana, powstały w latach 1520–1523.
Historia obrazu
Obraz jest jednym z trzech dzieł namalowanych przez Tycjana dla księcia Ferrary, Alfonsa d’Este, do jego gabinetu znajdującego się w przejściu łączącym zamek d’Este z Palazzo Ducale. Obrazy miały stanowić cykl o tematyce erotycznej i stwarzać atmosferę radosnego i beztroskiego życia. Obok dzieł Tycjana w gabinecie znalazły się obrazy pędzla Giovanniego Belliniego oraz Dossa Dossiego. Zbiory w całości znajdowały się w sali do 1598 roku, kiedy to ród d’Este wyjechał z Ferrary. Obrazy zostały podzielone, a te autorstwa Tycjana, Giovaniego i Dossiego trafiły do zbiorów kardynała Pietra Aldobrendiniego. Kardynał porozdawał obrazy, jedynie Bachus i Ariadna pozostał u niego do 1796 roku. Obecnie obraz znajduje się w zbiorach National Gallery w Londynie.
Opis obrazu
Tycjan do malowania obrazu wykorzystał szeroką gamę pigmentów, m.in. pomarańczowego realgaru i żółtego aurypigmentu dostępnych głównie w Wenecji. Temat obrazu zaczerpnięty został z mitologii greckiej. Córka króla Krety, Ariadna, porzuca dom rodzinny i udaje się z Tezeuszem, któremu następnie pomaga uciec z labiryntu Minotaura na Krecie. Tezeusz porzuca kochankę na wyspie Naksos i odpływa.
Tycjan namalował Ariadnę, kiedy porzucona przez Tezeusza zostaje odnaleziona przez boga wina Bachusa, który przybywa na wyspę ze swoim orszakiem. Ariadna wyciąga dłoń ku odpływającym w dal okrętom kochanka i jednocześnie spogląda na wyskakującego z rydwanu Bachusa. Rydwan boga ciągnięty jest przez dwa gepardy. Wokół niego kroczy tanecznym krokiem satyr, owinięty w pędy krzewu winnego i wymachujący nogą byka. Spogląda on na Bachantkę z tamburynem – podobnie jak Bachus na Ariadnę. Przed satyrem znajduje się postać siłacza zmagającego się z wężem, a przed nim postać małego satyra – pół-dziecka, pół-kozła – z wieńcem na głowie, ciągnącego na sznurku głowę jagnięcia. Przy jego nogach szczeka pies. Dziecko jako jedyne spogląda na widza. Na dalszym planie Tycjan umieścił grubego Sylena śpiącego na ośle i podtrzymywanego przez innych towarzyszy. Cała scena kroczącego orszaku Bachusa mogła być zaczerpnięta z poematu rzymskiego poety Katullusa.
Bachus spotyka Ariadnę, wyskakuje z rydwanu, by ją porwać. Ona zostaje później jego niebiańską kochanką.
Symbolika obrazu
Nad głową Ariadny, Tycjan umieścił konstelację gwiazd, która była podarunkiem Bachusa dla niej po jej śmierci[1]. Szczekający spaniel jest najprawdopodobniej podobizną pieska Tycjana – motyw często goszczący na obrazach artysty. Obok niego znajduje się kwiat kaparu ciernistego, na co dzień rosnącego w szczelinach skalnych. Kwiat ten jest symbolem miłości. Gepardy są podobiznami zwierząt znajdujących się w ogrodach Alfonsa d’Este. Według mitologii orszak Bachusa powracającego z Indii ciągnęły pantery. Tycjan pokazuje pogański świat pozbawiony chrześcijańskiej moralności.
Przypisy
- ↑ Bardziej znana wersja mówi o podarunku diademu w postaci konstelacji dla Ariadny od Zeusa z okazji jej ślubu z Dionizosem (Bachusem).
Bibliografia
- A. Auf de Heyde, National Gallery London, wyd. HPS, 2007, ISBN 978-83-60688-44-1.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Theseus, whose ship is shown in the distance, has just left Ariadne on Naxos, when Bacchus arrives, jumping from his chariot drawn by two cheetahs, falling immediately in love with Ariadne. Bacchus raised her to heaven. The constellation Corona Borealis, Bacchus's crowning gift to her, is shown in the sky above her head.