Badínsky prales

Rezerwat przyrody Badínsky prales Národná prírodná rezervácia Badínsky prales
rezerwat leśny
Państwo	Słowacja
Kraj	bańskobystrzycki
Mezoregion	Góry Kremnickie
Data utworzenia	1913
Powierzchnia	30,03 ha
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego Badínsky prales
Położenie na mapie Słowacji Badínsky prales
48°41′20″N 19°03′06″E/48,688889 19,051667

Rezerwat przyrody Badínsky prales (Badyński las pierwotny; słow. národná prírodná rezervácia Badínsky prales) – rezerwat przyrody we wschodniej części Gór Kremnickich na Słowacji.

Położenie

Rezerwat znajduje się w granicach wsi Badín. Leży w dolinie Potoku Badyńskiego (słow. Badínsky potok), ok. 6 km na północny wschód od Badína. Obejmuje tereny położone na północnych stokach masywu Laurína (1025 m n.p.m.), od dna doliny (ok. 700 m n.p.m.) po poziomicę ok. 860 m n.p.m.

Historia

Jest jednym z najstarszych rezerwatów przyrody na Słowacji. Powstał w 1913 r., na powierzchni 20,5 ha. Inicjatorem jego utworzenia był węgierski leśnik i pionier ochrony przyrody Károly Kaán. Po nowelizacjach w 1974, 1993 i 2002 r. ma obecnie powierzchnię 30,03 ha, a jego strefa ochronna 123,43 ha.

Przedmiot ochrony

Przedmiotem ochrony jest dobrze zachowany fragment buczyny regla dolnego o charakterze zbliżonym do pierwotnego. Na podłożu budowanym z piroksenowych andezytów oprócz buka pospolitego występują tu jodła pospolita, klon jawor, jesion wyniosły i pojedyncze świerki. Stare buki i jodły osiągają niejednokrotnie znaczne rozmiary. W runie rosną tu szczawik zajęczy, przytulia wonna, szczyr trwały, żywiec cebulkowy, szałwia lepka, żywokost bulwiasty, gajowiec żółty, liczne paprocie i in. W podszycie występuje jeżyna gruczołowata. Ze zwierząt należy wymienić ryjówkę górską i ślimaka obrzeżonego (Helicodonta obvoluta).

Znaczenie naukowe rezerwatu polega na możności obserwowania tempa i czasu wzrostu pojedynczych drzew, sposobów naturalnej sukcesji drzew oraz dynamiki rozwoju poszczególnych stadiów lasu. Możliwość zwiedzania pod opieką przewodnika z ramienia słowackich Lasów Państwowych.

Bibliografia

• Králik Ivan, Školna Peter, Štrba Ján a kolektív: Kremnické vrchy, Vtáčnik. Turistický sprievodca ČSSR č. 35, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ​ISBN 80-7096-022-1​.
• Kremnické vrchy, Turistická mapa 1:50 000, wyd. VKÚ Harmanec 2006, ​ISBN 80-8042-440-3​.
• Maršáková-Nĕmejcová Marie, Mihálik Štefan i in.: Národní parky, rezervace a jiná chránĕná území přírody v Československu, wyd. Academia, Praha 1977.
• Ponec Jozef, Mihálik Štefan: Prírodné rezervácie na Slovensku, wyd. Vydavateľstvo Osveta, Martin 1981.