Badania ankietowe

Jedna z metod badań społecznych, w której do zbierania informacji od respondentów wykorzystuje się wystandaryzowany kwestionariusz.

Dla ustalenia badanej populacji konsumentów stosuje się dobór losowy, gdy niewielka jest ich liczba i nieznana ich struktura, dobór losowy systematyczny, gdy dostępna jest lista całej populacji oraz dobór losowy warstwowy dla uzyskania bardziej dokładnych wyników charakteryzujących badanych.

Technika ankiety

W socjologii polega na rozdawaniu respondentom kwestionariuszy z pytaniami, z prośbą o ich wypełnienie. Wyróżnia się różne techniki ankietowe, m.in. są to ankieta pocztowa, ankieta audytoryjna. Mniej precyzyjne, często używane przez osoby nie prowadzące badań, są ankiety prasowe. Ankieta w odróżnieniu od kwestionariusza jest anonimowa i zawiera m.in. pytania otwarte.

Wywiad kwestionariuszowy albo survey

Jest to jedna z metod stosowanych w naukach społecznych. Metoda ta polega na uzyskiwaniu danych poprzez zadawanie pytań na podstawie specjalnie przygotowanego kwestionariusza - uzyskiwanie odpowiedzi przez ankietera od wybieranych na podstawie odpowiednio dobieranych prób badawczych respondentów. Tego rodzaju wywiad rzadko ma charakter swobodny, najczęściej jest w pełni lub częściowo ustrukturalizowany (tylko pytania z uprzednio przygotowanej listy mogą paść w badaniu, a także jedynie w ustalonej kolejności). Metoda ta jest bardzo powszechna w socjologii.

Kwestionariusz lub ankieta

W naukach społecznych jest to jedno z narzędzi badawczych. Rozróżniamy kwestionariusz ankiety i kwestionariusz wywiadu. Pierwszy jest przekazywany respondentowi do uzupełnienia; drugi służy ankieterowi jako plan zadawanych pytań i uzupełniany jest przez niego. Zależnie od zaleceń metodologicznych możliwa jest większa lub mniejsza ingerencja ankietera w treść prezentowanych pytań ("efekt ankietera").

Metoda konstruowania kwestionariusza wywiadu i ankiety

• Czynniki istotne przy formułowaniu kwestionariusza
  • temat badania, tzn. jakie zjawiska będą przedmiotem badania,
  • cel badania, tzn. wyjaśnienie, po co chcemy badać dane zjawisko, co chcemy osiągnąć,
  • zakres badania
    • populacja
    • określenie geograficznego zakresu badań (zawiera się w populacji)
    • sposób doboru próby badawczej
  • forma pomiaru, tzn. w jaki sposób będziemy mierzyć poziom badanych zjawisk (skala, mierniki itp.)
  • hipotezy, które poddajemy weryfikacji

• Kwestionariusz ankiety, narzędzie badawcze:
  • wstęp
    • temat badania
    • informacja o instytucji prowadzącej badania
    • wyjaśnienie celu badania dla respondenta
    • zachęta do wypełnienia kwestionariusza (dot. tylko ankiety) i udzielania wyczerpujących i prawdziwych odpowiedzi
    • pytania rekrutacyjne (opcjonalnie)
    • instrukcja wypełniania kwestionariusza
  • Rodzaje pytań przykładowej kategorii
    • pytania wprowadzające
    • pytania filtrujące
    • pytania otwarte
    • pytania zamknięte
  • metryczka

Wychodzimy od zestawu pytań, na które chcemy uzyskać odpowiedzi, formułujemy hipotezy badawcze, wybieramy metodę badawczą (także kwestionariusz ankiety), konstruujemy narzędzia, przeprowadzamy badanie pilotażowe w celu sprawdzenia i weryfikacji narzędzi badawczych, weryfikujemy narzędzia, przeprowadzamy właściwe badanie, opracowujemy wyniki badań statystycznie i merytorycznie, dokonujemy weryfikacja hipotez sformułowanych na początku, formułujemy wnioski z określoną pewnością, podejmujemy ocenę i decyzję o ewentualnym badaniu porównawczym badanie panelowe.

Najczęstsze błędy pojawiające się przy konstruowaniu kwestionariusza

• fałszywe założenie znawstwa
• pytania wzajemnie sprzeczne
• pytania sugerujące
• pytania niejednoznaczne
• niedostosowane np. kulturowo
• niepełna skala odpowiedzi pytań zamkniętych