Baekje

Baekje
백제 • 百濟
18 p.n.e.660
Godło
Godło
Położenie
Trzy Królestwa Korei
Język urzędowy

starokoreański

Stolica

Wiryesŏng,
Ungjin,
Sabi

Typ państwa

królestwo

Pierwszy władca

Onjo

Ostatni władca

Ŭija

Data powstania

18 p.n.e.

Podbój

Silla
18 lipca 660

Religia dominująca

buddyzm

Baekje lub Paekche (kor. 백제 [pɛk̚.t͈ɕe]) – historyczne koreańskie wczesnofeudalne królestwo[1], jedno z Trzech Królestw Korei[2][3].

Dzieje

Powstanie państwa Baekje najczęściej datuje się na rok 18 p.n.e.[1], a jego pierwszym władcą według kronik Samguk sagi był Onjo[4], syn Dongmyeonga, założyciela królestwa Goguryeo.

Baekje przeżywało swój rozkwit w IV wieku, gdy obejmowało większość zachodniego wybrzeża Półwyspu Koreańskiego[1]. Za panowania króla Kŭnch’ogo (346–375) sprawowało kontrolę nad całym dorzeczem rzeki Han w środkowej Korei, lecz następnie wdało się w konflikty z Goguryeo (Koguryŏ) i utraciło znaczną część terytorium[2].

W 384 roku oficjalnie przyjęło buddyzm[1], zapraszając mnichów z chińskiego Qin[5]. Z okresu Baekje pochodzą klasztory buddyjskie Paegyang sa i Sudŏk sa.

Państwo było podzielone na pięć okręgów administracyjnych[2][6]. Od III wieku w administracji królestwa wyróżniono 16 rang urzędniczych, zaś rząd tworzyło sześciu mianowanych przez króla ministrów[7]. W 475 stolicę przeniesiono do miasta Ungjin (dzisiejsze Gongju)[8], zaś w VI wieku do Sabi. Baekje utrzymywało kontakty z chińską Wschodnią dynastią Jin[9], a także z krajem Wa (Japonią)[1][10]. Sojusze wśród Trzech Królestw kilkukrotnie się odwracały, np. w 433/434 Baekje zawarło układ z Sillą wymierzony przeciw rosnącej sile Koguryŏ[11], natomiast w VI i VII wieku Baekje i Koguryŏ współpracowały przeciw ekspansji Silli[8].

W 660 roku zostało podbite przez Sillę[2].

Baekje i Japonia

Baekje najbardziej spośród Trzech Królestw utrzymywało kontakty z krajem Wa, czyli Japonią, przyczyniając się do kulturowego i społecznego rozwoju Japończyków[12][13]. Według Nihon-shoki Japończycy mieli przyjąć za sprawą Baekje pismo chińskie, które wprowadził tam uczony Wani, a także nauczyć się tkania jedwabiu od Koreanki imieniem Maketu[14].

W 369 lub 372 roku król Baekje podarował Japończykom miecz Chiljido[15][16]. Pod koniec IV wieku za rządów Ōjina Japonia zawarła sojusz z Baekje[17]. V-wieczna inskrypcja na steli króla Kwanggaet’o z Koguryŏ odnotowuje najazd Wa na Półwysep Koreański, podczas którego Baekje, wbrew obietnicą składanym Koguryŏ, wchodziło w układy z Japończykami. Możliwe też, że po upadku Baekje (660) część jego dworzan i urzędników wyemigrowała na Wyspy, gdzie uczestniczyli w budowie nowej stolicy w Nara[18]. Zapisy historyczne z Baekje były używane przy skompilowaniu tekstu Nihon-shoki[19], a zestawienie wzmianek o Baekje zawartych w Nihon-shoki z koreańskimi kronikami Samguk sagi pozwala skorygować 120-letnie przesunięcie chronologii w części Nihon-shoki[20].

W okresie japońskiego panowania kolonialnego forsowana była koncepcja Nissen dōsoron, jakoby Koreańczycy byli bocznym odłamem „rasy japońskiej”, a koreańskie królestwa wasalami Japonii[21]. W odpowiedzi na japońską politykę wynaradawiania Korei, koreański działacz niepodległościowy i historyk Sin Ch’ae-ho twierdził, że to Baekje podbiło Japonię w V wieku, gdyż wtedy Japonia przejęła wyżej stojącą kulturę Baekje[21]. Sformułowana w drugiej połowie XX wieku „teoria jeźdźców” (inaczej „teoria Kudara-Yamato”) głosi, że Baekje opanowało w IV wieku Wyspy Japońskie i przyczyniło się w ten sposób do utworzenia państwowości japońskiej[21][22]. Teorię tę propagowali Egami Namio i Wontack Hong[23][24], natomiast skrytykowała ją m.in. japonistka Gina Barnes[22].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e Asmołow ↓.
  2. a b c d Britannica ↓.
  3. Warneńska 1966 ↓, s. 16.
  4. Lee 1984 ↓, s. 389.
  5. Lee 1984 ↓, s. 59.
  6. Lee 1984 ↓, s. 54.
  7. Lee 1984 ↓, s. 37 i 52–53.
  8. a b Lee 1984 ↓, s. 44.
  9. Brown 1997 ↓, s. 122.
  10. Warneńska 1966 ↓, s. 28.
  11. Lee 1984 ↓, s. 41 i 46.
  12. Japan – Rise and expansion of Yamato, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  13. Japanese art – Asuka period, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  14. Нихон сёки – анналы Японии, L.M. Jermakowa (tłum.), t. 1, Moskwa: Гиперион, 1997, s. 291–292 (ros.).
  15. Sakamoto 1991 ↓, s. 63.
  16. Brown 1997 ↓, s. 121.
  17. Sakamoto 1991 ↓, s. 64.
  18. Brown 1997 ↓, s. 39.
  19. Sakamoto 1991 ↓, s. 48.
  20. Sakamoto 1991 ↓, s. 62.
  21. a b c Chizuko T. Allen, Early Migrations, Conquests, and Common Ancestry: Theorizing Japanese Origins in Relation with Korea, „Sungkyun Journal of East Asian Studies”, 8 (1), 2008 (ang.).
  22. a b Gina Barnes, Typescript of Book Review of "Korea and Japan in East Asian History: A Tripolar Approach to East Asian History" by Hong Wontack, „Korean Studies”, University of Hawai‘i Press, 2007.
  23. Wontack Hong, Paekche of Korea and the Origin of Yamato Japan, 1994, ISBN 89-85567-02-0 [zarchiwizowane z adresu 2006-12-09] (ang.).
  24. Wontack Hong, Yayoi Wave, Kofun Wave, and Timing: The Formation of the Japanese People and Japanese Language, „Korean Studies”, 29, University of Hawai‘i Press, 2005, JSTOR23719525.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Emblem of the King Muryeong of Baekje.svg
Autor: Samhanin, Licencja: CC0
Emblem of the King Muryeong of Baekje. This emblem is a dragon's head design and from a Ring-head sword in the tomb of King Muryeong.
History of Korea-Three Kingdoms Period-375 CE-2-es.svg
Autor: KJS615, Licencja: CC BY-SA 3.0
Three Kingdoms period in 375 AD, the heyday of Baekje.