Balewo (województwo pomorskie)
 | Ten artykuł należy dopracować |
| Artykuł | 53°52′4″N 19°15′21″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°56'N, 19°12'E, 53°52'0.16"N, 19°15'10.04"E |
| - błąd | 20786 m |
| Odległość | 423 m |
| osada | |
 Park dworski z poł. XIX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności | 170 |
| Strefa numeracyjna | 55 |
| Tablice rejestracyjne | GSZ |
| SIMC | 0152320 |
Położenie na mapie gminy Mikołajki Pomorskie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Mikołajki Pomorskie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sztumskiego  | |
 53°52′04″N 19°15′21″E/53,867778 19,255833 | |
Balewo (niem. Baalau[1]) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Mikołajki Pomorskie, na Powiślu.
Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Nazwa
Historyczne nazwy: polska Kołpino (1296 r.), Balowe (1294 r.), Balaw (1296 r.), pruskie Balon i Balou (1319 r.), Balow (1326–1403 r.), Balewo (1518–1772 r.) i Baalau (od 1772 r.)[3].
12 lutego 1948 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Balewo, określając drugi przypadek jako Balewa, a przymiotnik – balewski[1].
Historia
Teodorczyk Sztango w 1288 r. otrzymał od zakonu wieś Balewo z jeziorem Balewskim dołączając do dóbr sztembarskich. Po jego śmierci dobra Sztembarsko-Balewskie przeszły w ręce Michała z Lniska i jego rodziny spokrewnionych ze Sztango. Sprzedane Konradowi Wallenrodowi. Kolejnymi właścicielami Balewa byli:
- Jan Świnka 1418 r.
- Bażyńscy 1440 r.
- Kostkowie z Rostkowaostkowa 1471 r.
- Ród Schack von Wittenau 1582–1787 r.
- rodzina Graf von Rittber 1787–1945 r.
Od końca XIX w. dobra balewskie są w dzierżawie.
- 1880 r. – Welman.
- 1918–1945 r. – Arthur Zimmermann[4].
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisany jest park dworski, poł. XIX w., nr rej.: A-913 z 19.05.1978.
Transport
Drogi
W Balewie zbiegają się 2 drogi powiatowe:
- Stary Targ-Balewo
- Mikołajki Pomorskie-Dzierzgoń
Kolej
Miejscowość znajduje się w odległości 7 km od stacji kolejowej Mikołajki Pomorskie, przez którą przechodzi linia kolejowa Warszawa – Gdynia. Ze stacji odjeżdżają pociągi osobowe spółki Przewozy Regionalne w kierunku miejscowości Iława oraz Malbork. W latach 2005–2007 trasa była obsługiwana również przez trójmiejską SKM.
Komunikacja autobusowa
Połączenia autobusowe zapewniają następujący przewoźnicy:
- SPKS Dzierzgoń – w kierunku Dzierzgonia, Sztumu oraz Malborka
- AŻ Rydwan – w kierunku Sztumu oraz Cieszymowa
Atrakcje
W pobliżu znajduje się Jezioro Balewskie.
Ciekawostki
W 2009 roku Balewo stało się sławne za sprawą „Objawienia Balewskiego”. W lesie, na przydrożnym drzewie pojawił się naturalnie ukształtowany wizerunek przypominający Matkę Boską[6].
Sąsiednie miejscowości
Przypisy
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55.
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
- ↑ Geschichte des Stuhmer Kreises, Dr. F. W. F. Szmitt, Thorn 1868
- ↑ Geschichte des Stuhmer Kreises, Dr. F. W. F. Szmitt. Thorn 1868. Hanbuuch Grundbesitzes, Die Provinz Ostpreussen, Berlin 1880 r., Gesamt-Verzeichnis der Teilnehmer an den Fernsprechnetzen in den Ober-Postdirektionsbezirken 1914 r., Landwirtschaftliches Adresbuch Provinz Ostpreussen. Berlin 1929, Provinz Ostpreussen Leipzig 1932 r.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Dziwny wizerunek na drzewie ściąga do Balewa ciekawskich.. [dostęp 2009-09-13]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Mikołajki Pomorskie, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor:
Mapa powiatu sztumskiego, Polska
Herb gmina Mikolajki Pomorskie
Autor: WiktorN.PL, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Balewo, park dworski, poł. XIX
Mapa jez. Balewskiego na mapie z około 1850 r.