Bambus
.jpg) © Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0 Bambus zwyczajny | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | Bambus |
| Nazwa systematyczna | |
| Bambusa Schreb. Gen. Pl. 236. 1789 | |
Bambus (Bambusa Shreb.) – rodzaj roślin wieloletnich o drewniejących łodygach, należący do rodziny wiechlinowatych. Stanowi jeden z kilkudziesięciu rodzajów zwyczajowo określanych mianem „bambusów”, wchodzących w skład podrodziny bambusowych (Bambusoideae). Rodzaj liczy ok. 130 gatunków[3] występujących w tropikalnej i subtropikalnej części Azji, poza tym niektóre gatunki są szeroko rozpowszechnione w uprawie[4].
Morfologia
Rośliny drewniejące o pędach wzniesionych lub wspinających się i przewisających, o pokroju krzewiastym lub nawet drzewiastym i wysokości od 1 do 20 m. Może być drzewiasty, płożący się, kępiasty bądź krzewiasty. Odgałęzienia boczne od kilku do wielu, przy czym dominujących pędów jest zwykle od 1 do 3. Pochwy liściowe odpadające, czasem trwałe. Liście zwykle wyprostowane, różnych rozmiarów. Kwiaty zebrane w silnie rozgałęziony kwiatostan[4].
Systematyka
Arundarbor Kuntze, Bambos Retz., Bambus J. F. Gmel., Dendrocalamopsis (L. C. Chia & H. L. Fung) Q. H. Dai & X. L. Tao, Ischurochloa Büse, Leleba Nakai, Lingnania McClure, Tetragonocalamus Nakai.
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Rodzaj należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny bambusowe (Bambusoideae), plemienia Bambuseae[6].
- Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.) podrodzina bambusowe (Bambusoideae Luerss.), plemię bambusowe (Bambuseae Kunth ex Dumort.), podplemię Bambusinae C. Presl., rodzaj bambus (Bambusa Schreb.)[7].
- Gatunki (wybór)[5]
Aktualnie w rodzaju bambus wyróżnia się 146 gatunków[8]. Jednak w literaturze naukowej wiele gatunków z rodziny wiechlinowatych zaliczano niegdyś do rodzaju bambusa. Ogółem nazw gatunkowych zaczynających się od nazwy rodzajowej bambusa, a obecnie nazywanych inaczej, jest ponad 300[8].
Lista gatunków:
- Bambusa affinis
- Bambusa albolineata
- Bambusa alemtemshii
- Bambusa amplexicaulis
- Bambusa angustiaurita
- Bambusa angustissima
- Bambusa arnhemica
- Bambusa assamica
- Bambusa aurinuda
- Bambusa australis
- Bambusa balcooa
- Bambusa bambos (bambus trzcinowaty)
- Bambusa barpatharica
- Bambusa basihirsuta
- Bambusa basihirsutoides
- Bambusa basisolida
- Bambusa beecheyana
- Bambusa bicicatricata
- Bambusa binghamii
- Bambusa boniopsis
- Bambusa brevispicula
- Bambusa brunneoaciculia
- Bambusa burmanica
- Bambusa cacharensis
- Bambusa cerosissima
- Bambusa chungii
- Bambusa chunii
- Bambusa clavata
- Bambusa comillensis
- Bambusa concava
- Bambusa contracta
- Bambusa copelandii
- Bambusa corniculata
- Bambusa cornigera
- Bambusa crispiaurita
- Bambusa dampaeana
- Bambusa diaoluoshanensis
- Bambusa dissimulator
- Bambusa distegia
- Bambusa dolichoclada
- Bambusa duriuscula
- Bambusa emeiensis
- Bambusa eutuldoides
- Bambusa farinacea
- Bambusa fimbriligulata
- Bambusa flexuosa
- Bambusa fruticosa
- Bambusa funghomii
- Bambusa garuchokua
- Bambusa gibba
- Bambusa gibboides
- Bambusa glabrovagina
- Bambusa glaucophylla
- Bambusa grandis
- Bambusa griffithiana
- Bambusa guangxiensis
- Bambusa hainanensis
- Bambusa heterostachya
- Bambusa horsfieldii
- Bambusa indigena
- Bambusa insularis
- Bambusa intermedia
- Bambusa jacobsii
- Bambusa jaintiana
- Bambusa khasiana
- Bambusa kingiana
- Bambusa lako
- Bambusa lapidea
- Bambusa latideltata
- Bambusa laxa
- Bambusa lenta
- Bambusa longipalea
- Bambusa longispiculata
- Bambusa macrolemma
- Bambusa macrotis
- Bambusa maculata
- Bambusa majumdarii
- Bambusa malingensis
- Bambusa manipureana
- Bambusa marginata
- Bambusa merrillii
- Bambusa microcephala
- Bambusa mizorameana
- Bambusa mohanramii
- Bambusa mollis
- Bambusa multiplex
- Bambusa mutabilis
- Bambusa nagalandiana
- Bambusa nairiana
- Bambusa nepalensis
- Bambusa nutans
- Bambusa odashimae
- Bambusa oldhamii
- Bambusa oliveriana
- Bambusa ooh
- Bambusa pachinensis
- Bambusa pallida
- Bambusa papillata
- Bambusa papillatoides
- Bambusa pervariabilis
- Bambusa pierreana
- Bambusa piscatorum
- Bambusa polymorpha
- Bambusa procera
- Bambusa prominens
- Bambusa ramispinosa
- Bambusa rangaensis
- Bambusa rectocuneata
- Bambusa remotiflora
- Bambusa riauensis
- Bambusa rigida
- Bambusa riparia
- Bambusa rongchengensis
- Bambusa rugata
- Bambusa rutila
- Bambusa salarkhanii
- Bambusa schizostachyoides
- Bambusa semitecta
- Bambusa sesquiflora
- Bambusa sinospinosa
- Bambusa solida
- Bambusa solomonensis
- Bambusa spinosa
- Bambusa stenoaurita
- Bambusa subaequalis
- Bambusa subtruncata
- Bambusa surrecta
- Bambusa tabacaria
- Bambusa teres
- Bambusa textilis
- Bambusa transvenula
- Bambusa truncata
- Bambusa tsangii
- Bambusa tulda
- Bambusa tuldoides
- Bambusa utilis
- Bambusa valida
- Bambusa variostriata
- Bambusa ventricosa
- Bambusa villosula
- Bambusa vinhphuensis
- Bambusa viridis
- Bambusa vulgaris (bambus zwyczajny)
- Bambusa wenchouensis
- Bambusa xiashanensis
- Bambusa xueana
Zastosowanie
 | Tę sekcję należy dopracować |
- Lekki i wytrzymały materiał budowlany, stolarski, galanteryjny, wykorzystywany do wyrobu desek do krojenia żywności, na plecionki, czy do wyrobu parkietów, łuków i fletów.
- Stosowany do wyrobu wędzisk (wędek) do połowu ryb, zarówno prostych i tanich z jednego pędu, jak i wyrafinowanych konstrukcji klejonych.
- W Polsce są wykorzystywane do formowania żywopłotów, sprawdzają się jako ekrany przy ruchliwej drodze skutecznie tłumiąc hałas dochodzący z ulicy.
- W akwarystyce stosowane do formowania kryjówek.
- Młode pędy są jadalne, z ziaren można robić chleb.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-21] (ang.).
- ↑ Bambusa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-03-15]. (ang.).
- ↑ a b Nianhe Xia, Liang-zhi Jia, De-Zhu Li & Chris Stapleton: Bambusa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-15]. (ang.).
- ↑ a b USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN) Online Database. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2011-05-01].
- ↑ Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-03-15]. (ang.).
- ↑ Bambusa. Crescent Bloom, 2004. [dostęp 2011-03-15]. (ang.).
- ↑ a b Catalogue of Life - 22nd March 2017 : Search all names, www.catalogueoflife.org [dostęp 2017-12-27] (ang.).
Media użyte na tej stronie
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Bamboo in the rainforest of Dominica W.I.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Jordi Coll Costa (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Bambusa ventricosa
Autor:Jordi Coll Costa 10:41, 14 May 2005 (UTC)Autor: Oryginalnym przesyłającym był Spreesprotte z niemieckiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Nam Nao Nationalpark - Bamboogrove, Bambuswald, Foto von Martin Püschel, 28.02.2006