Bandera

Brytyjska bandera na okręcie HMS Victory

Bandera (z hiszp. Bandera) – przynależność państwowa statku (np. statek bandery estońskiej), w węższym znaczeniu podstawowa flaga podnoszona na jednostce pływającej, określająca tę przynależność. Bandera ma najczęściej kształt prostokąta, jej kolorystka, wzór oraz proporcje wymiarów określone są w ustawodawstwie danego państwa[1].

Analiza

W węższym znaczeniu bandera to flaga określająca tę przynależność. Często bandera różni się zasadniczo od flagi państwa. Bandera określa jednocześnie charakter statku (marynarka handlowa, marynarka wojenna itd.), jej kształt i wygląd muszą być określone w specjalnym rejestrze statków. Uroczyste podniesienie bandery jest związane z przejęciem statku przez armatora i oddaniem do eksploatacji.

Weksylolodzy rozróżniają trzy rodzaje flag narodowych używanych jako bandery:

  • cywilna (symbol FIAV 000100.svg) jednostek handlowych i wycieczkowych
  • państwowa lub rządowa (symbol FIAV 000010.svg) jednostek porządkowych, np. straży przybrzeżnej
  • wojskowa (symbol (FIAV 000001.svg) jednostek marynarki wojennej

Polska bandera

Współczesna polska bandera podnoszona na morskich statkach handlowych składa się z dwóch pasów materiału – białego u góry i czerwonego na dole oraz godła Polski znajdującego się na środku białego pasa (jak we "fladze państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej") Polska bandera wojenna jest niemal identyczna jak handlowa z tą różnicą, że na krawędzi części swobodnej ma przedłużoną dolną i górną krawędź tworzące trójkątne wcięcie (jaskółczy ogon). Zmieniają się przy tym proporcje z 5:8 na 5:10,5 (czyli 10:21).

W Rzeczypospolitej przedrozbiorowej polska bandera wojenna przedstawiała Orła Białego na czerwonym tle, statki handlowe nosiły natomiast czerwoną banderę z wizerunkiem ramienia trzymającego pałasz[a][2].

Przykłady bander

Zobacz też

Uwagi

  1. W języku staropolskim mianem pałasza określano potocznie szereg zróżnicowanych typów bocznej broni białej. W rzeczywistości na banderze przedstawiono broń zbliżoną do tasaka.

Przypisy

  1. Encyklopedia Żeglarstwa. Jacek Czajewski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 15. ISBN 83-01-11914-4.
  2. Encyklopedia Orgelbranda, 1899, t. V, s. 425: „(...) Dawna bandera na statkach królewskich i Rzeczypospolitej Polskiej miała orła białego w polu czerwonem; bandery zaś kupieckie polskie miały w takimże polu rękę po ramię, trzymającą dobyty pałasz.”.
  3. Art. 7 ust. 2 ustawy z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2005 r. nr 235, poz. 2000, z późn. zm.).
  4. Art. 9 ust. 1 ustawy z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2005 r. nr 235, poz. 2000, z późn. zm.).
  5. Art. 22a ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 1882, z późn. zm.).
  6. Art. 19 ustawy z 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1351).
  7. § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z 4 maja 2009 r. w sprawie określenia innych znaków używanych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2009 r. nr 82, poz. 689).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

0906 Bandera Marynarki Wojennej RP ORP Toruń.jpg
© Mateusz War. / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Polska bandera wojenna (Bandera Marynarki Wojennej RP)
Prague sluice full.jpg
Lock on the Vltava river filled with water, Prague, Czech Republic
Naval Ensign of Poland2.svg
Naval Ensign of Poland
Estonia-bandera.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 1.0
White Ensign on HMS Belfast.jpg
Autor: Computerjoe, Licencja: CC BY-SA 3.0
The naval jack onboard the HMS Belfast.
Polish War Jack 17th century.svg
Proporzec Bojowy polskich statków w XVII wieku. Używany na pewno przez okręty wojenne polskiej floty w bitwie pod Oliwą w 1627 r.
Te Kaha's Naval Ensign Flying Proud.jpg
The RNZN ensign of the HMNZ Te Kaha flying in the winter wind. Stern of ship.
Courtesy flag mg 5311.jpg
Autor: Rama, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Superyacht Ariane NI in Toulon harbour, flying her British ensign and a French courtesy flag
HMSVictoryFromTheFleetOffshore.jpg
Autor: Neddyseagoon, Licencja: CC BY-SA 4.0
HMS Victory on 'The Fleet Offshore', 1780-90, an anonymous piece of folk art now at Compton Verney. Further information at http://www.comptonverney.org.uk/cv_collections/the-fleet-offshore/
Flag of Poland (normative).svg
Flaga Polski o barwach wg ustawy. Zobacz dokładny opis poniżej.
Marineehrenmal Laboe IMGP1293.JPG
Autor: Stefanie Elder, Licencja: CC BY 3.0
Historical german navy flags in the flag hall of the Navy Memorial in Laboe.