Bank Narodowy Rumunii

Bank Narodowy Rumunii

Banca Națională a României

Data założenia	1880
Państwo	Rumunia
Siedziba	Bukareszt
Prezes	Mugur Isărescu[1]
Rodzaj banku	Bank centralny
Strona internetowa

Gmachy Banku Narodowego Rumunii

Pałac przy Lipscani 25, ok. 1920

Pałac przy Lipscani 25

Wnętrze pałacu przy Lipscani 25

Gmach przy Doamnei 8

Bank Narodowy Rumunii (rum. Banca Națională a României, BNR) – rumuński bank centralny z siedzibą w Bukareszcie^[2].

Podstawowym celem działalności Banku Narodowego Rumunii (BNR) jest utrzymanie stabilnego poziomu cen^[3]. Bankowi przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rumunii^[3]. Do zadań banku należy: prowadzenie polityki pieniężnej i walutowej, sprawowanie funkcji nadzoru bankowego i regulowanie działalności na rynku bankowym w celu zapewnienia stabilności finansowej, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi państwa, prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa^[3].

Historia

Bank został powołany do życia 17 kwietnia 1880 roku jako element solidnego systemu kredytowego do rumuńskiej gospodarki^[4][5]. Kapitał założycielski banku wyniósł 30 milionów lejów, przy czym 1/3 wniósł skarb państwa^[4]. Pierwszym prezesem Banku został ówczesny minister finansów Ion Campineanu (1841–1888), choć de facto założycielem Banku był ekonomista Eugeniu Carada (1836–1910)^[4][3].

W grudniu 1880 roku państwo wycofało swoje udziały, a bank stał się uprzywilejowaną jednostką prywatną^[4] – otrzymał prawo emisji waluty najpierw do 31 grudnia 1920 roku, a następnie do 31 grudnia 1930 roku^[4].

Z uwagi na działania wojenne, Bank został przeniesiony z Bukaresztu do Jassów w listopadzie 1916 roku – niemiecka administracja wojskowa zajęła biura i aktywa Banku w Bukareszcie^[4]. Bank wrócił do Bukaresztu, wraz z innymi organami administracji i rządu, 1 grudnia 1918 roku^[4]. W 1925 roku Bank został przeorganizowany, przywilej emisji waluty został przedłużony o 30 lat, kapitał podwyższony do 100 milionów i państwo wróciło jako udziałowiec^[4].

Po objęciu władzy przez komunistów, wszystkie banki zostały znacjonalizowane i scentralizowane – utrzymano jedynie Bank Narodowy Rumunii i tzw. Dom Oszczędności^[4].

W 1990 roku Bank powrócił do funkcji banku centralnego w gospodarce rynkowej^[4].

Po akcesji Rumunii do Unii Europejskiej 1 stycznia 2007 roku, Bank stał się częścią Europejskiego Systemu Banków Centralnych^[3].

Bank mieści się w kilku zabytkowych gmachach: przy ulicy Lipscani 25 – gmach eklektyczny według projektu Cassiena Bernarda i Alberta Gallerona wzniesiony w 1882–1889, przy Doamnei 8 – neoklasyczny budynek wzniesiony pod kierunkiem Iona Davidescu w latach 1938–1950 oraz przy Lipscani 8^[3][6].

Organizacja

Ion I. Câmpineanu – pierwszy prezes BNR

Mugur Isărescu – prezes BNR

Ustawowym organem Banku jest Rada Dyrektorów^[7]. Rada Dyrektorów składa się z 9 członków wybieranych przez Parlament na okres 5 lat: Prezesa Banku, jego 3 zastępców oraz 5 członków Rady^[8]. Prezesem Banku Narodowego Rumunii jest Mugur Isărescu^[1]. Członkami Rady nie mogą być parlamentarzyści, członkowie partii politycznych, pracownicy sądownictwa i służby cywilnej^[8].

Rada prowadzi politykę Banku a decyzje operacyjne podejmowane są przez cztery komisje: ds. polityki monetarnej, ds. nadzoru, ds. zarządzania rezerwami i ds. audytu^[7].

Skład Rady Dyrektorów Banku Narodowego Rumunii

Lista podana za informacjami na stronie internetowej BNR w dniu 6 maja 2015^[8]:

• Mugur Isărescu – prezes BNR
• Florin Georgescu – pierwszy zastępca prezesa
• Bogdan Olteanu – zastępca prezesa
• Liviu Voinea – zastępca prezesa
• Marin Dinu
• Daniel Dăianu
• Gheorghe Gherghina
• Ágnes Nagy
• Virgiliu Stoenescu

Działalność

Funkcje podstawowe

• Bank emisyjny – Bank Narodowy Rumunii ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Rumunii^[3].

• Polityka pieniężna – głównym celem Banku Narodowego Rumunii jest takie prowadzanie polityki monetarnej, by zapewnić stabilność cen. Bank opiera swą politykę na bezpośrednich celach inflacyjnych, wyznaczanych rocznie z zakresem tolerancji +/− 1 punkt procentowy^[5]. Od 2013 obowiązujący cel to inflacja na poziomie 2.5% +/− 1 punkt procentowy^[9].

• Centralny bank państwa – Bank Narodowy Rumunii prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu oraz realizuje ich zlecenia płatnicze^[5]. Do zadań banku należy także prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi oraz prowadzenie działalności dewizowej^[5].

• Nadzór finansowy – Bank Narodowy Rumunii odpowiada za nadzór sektora bankowego^[5].

Pozostała działalność

• Działalność statystyczna. W ramach działalności statystycznej Bank zbiera, przetwarza i publikuje m.in. dane dotyczące bilansu płatniczego i międzynarodowej pozycji inwestycyjnej, a także statystyki pieniężne i bankowe^[10][11].
• Analizy i badania ekonomiczne. Bank prowadzi i wspiera działalność analityczną i badawczą w zakresie szeroko rozumianej ekonomii i finansów. Wyniki tej działalności publikowane są m.in. w następujących opracowaniach^[11]:
  • „Financial Stability Report” – publikacja roczna
  • „Occasional papers”– seria wydawnicza

• Od 1972 roku Bank reprezentuje Rumunię w MFW^[5].

• Pod skrzydłami Banku działa muzeum i biblioteka^[5].

Przypisy