Banknoty Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej (1919–1923)

Banknoty Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej (1919–1923) – banknoty denominowane w markach polskich emitowane przez Polską Krajową Kasę Pożyczkową od stycznia 1919 r[1][2][3][4].

Historia banknotów Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej po pozyskaniu niepodległości w 1918 r.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. rząd polski zmuszony był przejąć i utrzymać działalność Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej jako tymczasowej instytucji bankowo-emisyjnej. Pierwszą emisją pieniądza papierowego, z datą 15 stycznia 1919 r., wprowadzoną do obiegu 11 lutego 1919 r., był banknot o nominale 500 marek polskich. Nie odbiegał on zasadniczo wzorem od niemieckich emisji Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego[5]. Bardzo mocno nawiązywał formą do not Kreisa, którego nazwiskiem określano popularnie banknoty okupacyjne[6]. Powodem tego była nie tylko pilna potrzeba druku polskich już pieniędzy papierowych, ale obawa, że zbyt duże różnice w wyglądzie nowych banknotów mogą spowodować ich niechętne przyjmowanie przez ludność. Jedynie w tekście zawarta była klauzula o odpowiedzialności Państwa Polskiego za wymianę banknotu na przyszłą polską walutę. Banknoty te wydrukowano w Warszawie, w Zakładach Graficznych B. Wierzbickiego[7].

Drugim wpuszczonym do obiegu banknotem, o oryginalnej szacie graficznej, była stumarkówka z datą emisji 15 lutego 1919. Projektantem tego znaku pieniężnego jak również czterech następnych (1, 5, 20 i 1000 marek emisji 17 maja 1919 r.) był grafik Adam Jerzy Półtawski. Na banknotach umieszczono portrety polskich bohaterów narodowych: Tadeusza Kościuszki i Wojciecha Bartosza Głowackiego. Były one drukowane zarówno w Zakładach Graficznych B. Wierzbickiego jak i wielu innych prywatnych drukarniach Warszawy[6].

W związku z dużym zapotrzebowaniem prywatne drukarnie nie nadążały z drukiem. Dodatkowo papiery projektu Półtawskiego okazały się bardzo łatwe do sfałszowania. Z tych powodów w sierpniu 1919 r. skierowano zamówienie do drukarni państwowej w Wiedniu (Wiener Staatsdruckerei), którą opuściły zaprojektowane tam i wydrukowane dwie emisje marek polskich, z datą 1919 i 1920, o nominałach od ½ do 5000 marek polskich[8]. Banknoty powtarzały drukowane wcześniej nominały, ale były w znacznie bezpieczniejszej a zarazem efektowniejszej i ujednoliconej formie graficznej[9]. Do ich zaprojektowania wykorzystano elementy z obiegowych banknotów austriackich. Polskim akcentem tych emisji, wykonanych w typowym stylu wiedeńskiej secesji, były medaliony z portretami królowej Jadwigi i Tadeusza Kościuszki. Wiedeński drukarz uzależnił druk banknotów od dostawy polskiego węgla i benzyny, które to życzenie zostało przez stronę polską spełnione[8].

W związku z nasilaniem się inflacji państwo wciąż pokrywało poważne niedobory budżetowe zwiększając emisję pieniądza. Nominały inflacyjne, całkowicie odbiegające graficznie od serii wiedeńskich, zaczęto wprowadzać w 1922 r. Pierwszym papierem z tej kategorii było 10 000 marek polskich emisji 11 marca 1922, a drugim 50 000 marek emisji 10 października tego samego roku. W 1923 r. inflacja przerodziła się w hiperinflację sięgając szczyt na początku 1924 r. Najwyższym nominałem inflacyjnym wprowadzonym pod koniec 1923 r. było 10 000 000 marek polskich[9], choć przygotowywano się również do wprowadzenia na początku 1924 r. banknotu o nominale 50 000 000 marek polskich[10].

Wszystkie banknoty Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej emitowane od początku 1919 r. wycofano 1 lipca 1924, po dwóch miesiącach od wejścia w życie reformy walutowej Władysława Grabskiego[11].

Emisja 15 stycznia 1919[12][11]

Banknot obiegowy

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[13][14]
500 marek polskich500 marek polskich 1919 styczeń awers.jpg500 marek polskich 1919 styczeń rewers.jpg

Emisja: 15 stycznia 1919
Seria: brak
Numer: 6 cyfr
Awers: z lewej strony Orzeł Biały na czerwonym tle kartusza zwieńczonego królewską koroną, z prawej – kartusz z nominałem 500
Rewers: rysunek ornamentalny, w dwóch prostokątach o ściętych rogach wizerunki żeńskich głów bogini Minerwy w hełmach
Znak wodny: bieżący, mozaika
Wymiary: 200 mm x 122 mm

Nakład: 966 600 szt.[15]
Wprowadzony do obiegu: 11 lutego 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924 (inne źródła 15 grudnia 1921[16])

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925 (inne źródła 15 stycznia 1922[16])
Projekt: nieznany (wykorzystano grafikę banknotu 100 marek polskich 1916)
Podpisy:

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
500 marek polskichWzór 500 mkp styczeń 1919 awers.jpgWzór 500 mkp styczeń 1919 rewers.jpg

Emisja 15 lutego 1919[17][11]

Banknot obiegowy

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[18][14]
100 marek polskich100 marek polskich 1919 luty awers.jpg100 marek polskich 1919 luty rewers.jpg

Emisja: 15 lutego 1919
Seria:

  • Ser. X numeracja z №, sygnatura autora i drukarni
  • Ser. XX numeracja z №, sygnatura autora i drukarni
  • Ser. XX numeracja z №, bez sygnatur
  • X Ser. BG numeracja z №, bez sygnatur
  • III Ser. A numeracja z №, bez sygnatur

Numer: 6 cyfr
Awers: z lewej strony Tadeusz Kościuszko
Rewers: druk ornamentalny z godłem w centrum
Znak wodny: bieżący, siatka pszczela
Wymiary: 185 mm x 110 mm

Nakład: 40 711 910 szt.[15]
Wprowadzony do obiegu: 27 maja 1919 (inne źródła[11] 27 marca 1919)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924 (inne źródła 15 grudnia 1921[16])

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925 (inne źródła 15 stycznia 1922[16])
Projektant: Adam Jerzy Półtawski
Podpisy:

Druk: Z.Gr.B. Wierzbicki i S-ka, Warszawa ; P.Z.Gr.(od 1920), Warszawa ; inne prywatne zakłady graficzne w Warszawie

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
100 marek polskichWzór 100 mkp luty 1919 typ I awers.jpgWzór 100 mkp luty 1919 typ I rewers.jpg
Wzór 100 mkp luty 1919 typ II awers.jpgWzór 100 mkp luty 1919 typ II rewers.jpg

Emisja 17 maja 1919[19][11]

Banknoty obiegowe

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[20][14]
1 marka polska1 marka polska 1919 maj awers.jpg1 marka polska 1919 maj rewers.jpg

Emisja: 17 maja 1919
Seria:

  • XX
  • I XX
  • I XX numeracja z przecinkiem po trzeciej cyfrze

Numer: 6 cyfr

Awers: druk ornamentalny
Rewers: druk ornamentalny z godłem w centrum, u góry, z obu stron dwie żeńskie głowy
Znak wodny: bieżący, siatka pszczela
Wymiary: 110 mm x 70 mm

Nakład: 31 382 300 szt.[15]
Wprowadzony do obiegu: 18 marca 1920 (inne źródła[11] 4 lipca 1919)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924 (inne źródła 30 września 1921[21][22])

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925 (inne źródła 31 grudnia 1921[21][22])
Projektant: Adam Jerzy Półtawski
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Ernest Adam, Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; Z.Gr.PKKP, Warszawa

5 marek polskich5 marek polskich 1919 maj awers.jpg5 marek polskich 1919 maj rewers.jpg

Emisja: 17 maja 1919
Seria:

  • X
  • IX
  • IX z prawej numeracja z №, na rewersie sygnatura autora i drukarni

Numer: 6 cyfr
Awers: dwa razy nominał 5
Rewers: z prawej strony Bartosz Głowacki
Znak wodny: bieżący, siatka pszczela
Wymiary: 130 mm x 88 mm

Nakład: 32 954 361 szt.[15]
Wprowadzony do obiegu: 18 października 1919 (inne źródła[11] 4 lipca 1919)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924 (inne źródła 30 września 1921[21][22])

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925 (inne źródła 31 grudnia 1921[21][22])
Projektant: Adam Jerzy Półtawski
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Ernest Adam, Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Z.Gr.PKKP, Warszawa ; Z.Gr.B. Wierzbicki i S-ka, Warszawa ; inne prywatne zakłady graficzne w Warszawie

20 marek polskich20 marek polskich 1919 maj awers.jpg20 marek polskich 1919 maj rewers.jpg

Emisja: 17 maja 1919
Seria:

  • X cyfry 3,75 mm, numeracja 6-cyfr
  • K numeracja z przecinkiem po trzeciej cyfrze
  • X cyfry 3 mm, numeracja 7-cyfr
  • IX cyfry 1,87 mm

Numer: 6 albo 7 cyfr
Awers: dwa razy nominał 20
Rewers: pośrodku w kartuszu portret z podpisem Tadeusz Kościuszko
Znak wodny: bieżący, siatka pszczela
Wymiary: 145 mm x 90 mm

Nakład: 17 303 475 szt.[15]
Wprowadzony do obiegu: 25 września 1919 (inne źródła[11] 4 lipca 1919)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924 (inne źródła 30 września 1921[21][22])

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925 (inne źródła 31 grudnia 1921[21][22])
Projektant: Adam Jerzy Półtawski
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Ernest Adam, Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Z.Gr.PKKP, Warszawa ; Z.Gr.Bolesław Wirtz, Warszawa ; Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń

1000 marek polskich1000 marek polskich 1919 maj awers.jpg1000 marek polskich 1919 maj rewers.jpg

Emisja: 17 maja 1919
Seria:

  • brak numeracja 6-cyfr z №, na rewersie sygnatury autora i drukarni
  • Ser.X numeracja 6-cyfr, na rewersie sygnatury autora i drukarni
  • IX z prawej strony numeracja 6-cyfr z przecinkiem po trzeciej i znakiem №, bez sygnatur
  • Ser.XX. numeracja 6-cyfr z №, bez sygnatur
  • Ser.XX numeracja 7-cyfr z №, bez sygnatur
  • Ser.XX. duża litera S, numeracja szeroka z № oraz *, cyfry 4,88 mm, bez sygnatur
  • Ser. XX. duża litera S, numeracja wąska z № i *, cyfry 4,13 mm, bez sygnatur
  • Ser. XX. mała litera S, numeracja szeroka z № oraz *, cyfry 4,88 mm, bez sygnatur
  • Ser. XX. mała litera S, numeracja wąska z № oraz *, cyfry 4,13 mm
  • Ser. XXX. duża litera S, numeracja wąska z № oraz *, cyfry 4,13 mm, bez sygnatur
  • Ser. XXX. duża litera S, numeracja szeroka z № oraz *, cyfry 4,88 mm, bez sygnatur
  • Ser. XXX, mała litera S, numeracja wąska z № oraz *, cyfry 4,13 mm, bez sygnatur
  • III Ser.X. numeracja 6-cyfr z №, na rewersie sygnatury autora i drukarni
  • Ser.X numeracja 6-cyfr z №, na rewersie sygnatura autora i drukarni, druk typograficzny

Numer: 6 albo 7 cyfr
Awers: Tadeusz Kościuszko z lewej, godło z prawej
Rewers rysunek ornamentalny, godło w giloszowej kombinacji
Znak wodny:

  • bieżący, siatka pszczela
  • bieżący, orły (godła państwowe) i litery BP
  • bieżący, zygzakowate poziome i pionowe linie

Wymiary: 210 mm x 130 mm

Nakład: 62 302 630 szt.[15]
Wprowadzony do obiegu: 4 lipca 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924 (inne źródła 15 grudnia 1921[16])

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925 (inne źródła 15 stycznia 1922[16])
Projektant: Adam Jerzy Półtawski
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Ernest Adam, Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa ; Z.Gr.B.Wierzbicki i S-ka, Warszawa ; Z.Gr.Bolesław Wirtz, Warszawa ; inne prywatne zakłady graficzne w Warszawie

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
1 marka polskaWzór 1 mkp maj 1919 awers.jpgWzór 1 mkp maj 1919 rewers.jpg
5 marek polskichWzór 5 mkp maj 1919 awers.jpgWzór 5 mkp maj 1919 rewers.jpg
20 marek polskichWzór 20 mkp maj 1919 awers.jpgWzór 20 mkp maj 1919 rewers.jpg
1000 marek polskichWzór 1000 mkp maj 1919 awers.jpgWzór 1000 mkp maj 1919 rewers.jpg

Emisje wiedeńskie

23 sierpnia 1919[23][11]

Banknoty obiegowe

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[24][14]
1 marka polska1 marka polska 1919 sierpień awers.jpg1 marka polska 1919 sierpień rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • I Serja X cyfry 2,25 mm
  • I Serja XX cyfry 2,25 mm
  • I Serja AA cyfry 4,13 mm, numeracja z Nr

Numer: 6 cyfr
Awers: z prawej królowa Jadwiga
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 120 mm x 75 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; Z.Gr.B.Wierzbicki i S-ka, Warszawa

5 marek polskich5 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg5 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • II Serja X
  • II Serja XX

Numer: 6 cyfr, numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
Awers: z prawej strony Tadeusz Kościuszko
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 131 mm x 81 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; prywatne drukarnie w Warszawie

10 marek polskich10 marek polskich 1919 awers.jpg10 marek polskich 1919 rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • II Serja X
  • II Serja XX

Numer: 6 cyfr, numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
Awers: z prawej strony Tadeusz Kościuszko
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 140 mm x 90 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; prywatne drukarnie w Warszawie

20 marek polskich20 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg20 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • II Serja X
  • II Serja XX

Numer: 6 cyfr, numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
Awers: z prawej strony królowa Jadwiga
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 154 mm x 98 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; prywatne drukarnie w Warszawie

100 marek polskich100 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg100 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • I SERJA X
  • IX Serja XX
  • IX SERJAX numeracja z Nr

Numer: 6 cyfr z przecinkiem lub bez
Awers: z prawej Tadeusz Kościuszko
Rewers: rysunek ornementalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 172 mm x 110 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; Z.Gr.B.Wierzbicki i S-ka, Warszawa

500 marek polskich500 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg500 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • I Serja XX numeracja z Nr i przecinkiem po trzeciej cyfrze
  • II Serja X numeracja z № i przecinkiem po trzeciej cyfrze
  • II Serja XX numeracja № i z przecinkiem po trzeciej cyfrze

Numer: 6 cyfr z
Awers: z prawej królowa Jadwiga
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 195 mm x 125 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; P.Z.Gr. Warszawa ; Z.Gr.B.Wierzbicki i S-ka, Warszawa

1000 marek polskich1000 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg1000 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg

Emisja: 23 sierpnia 1919
Seria:

  • I SERJA X numeracja z Nr
  • I Serja XX numeracja z Nr
  • II Serja X numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
  • II Serja XX numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
  • III SERJA X numeracja z № wąska
  • III SERJA X numeracja z № szeroka
  • III SERJA XX numeracja z № wąska
  • III SERJA XX numeracja z № szeroka

Numer: 6 cyfr
Awers: z prawej strony Tadeusz Kościuszko
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 215 mm x 135 mm
Wprowadzony do obiegu: 5 grudnia 1919
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; P.Z.Gr. Warszawa ; Z.Gr.B.Wierzbicki i S-ka, Warszawa ; inne prywatne zakłady graficzne w Warszawie

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
1 marka polskaWzór 1 mkp sierpień 1919 awers.jpgWzór 1 mkp sierpień 1919 rewers.jpg
5 marek polskichWzór 5 mkp sierpień 1919 awers.jpgWzór 5 mkp sierpień 1919 rewers.jpg
20 marek polskichWzór 20 mkp sierpień 1919 awers.jpgWzór 20 mkp sierpień 1919 awers.jpg
100 marek polskichWzór 100 mkp sierpień 1919 awers.jpgWzór 100 mkp sierpień 1919 rewers.jpg
500 marek polskichWzór 500 mkp sierpień 1919 awers.jpgWzór 500 mkp sierpień 1919 rewers.jpg
1000 marek polskichWzór 1000 mkp sierpień 1919 awers.jpgWzór 1000 mkp sierpień 1919 rewers.jpg
Wzór 1000 mkp sierpień 1919 typ II awers.jpgWzór 1000 mkp sierpień 1919 typ II rewers.jpg

7 lutego 1920[25][11]

Banknoty obiegowe

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[26][14]
½ marki polskiej0.5 marki polskiej 1920 awers.jpg0.5 marki polskiej 1920 rewers.jpg

Emisja: 7 lutego 1920
Seria: brak
Numer: brak
Awers: z prawej Tadeusz Kościuszko
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 108 mm x 69 mm
Wprowadzony do obiegu: 25 lutego 1920
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Władysław Byrka, Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń

5000 marek polskich5000 marek polskich 1920 awers.jpg5000 marek polskich 1920 rewers.jpg

Emisja: 7 lutego 1920
Seria:

  • II Serja X numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
  • II Serja XX numeracja z №, po trzeciej cyfrze przecinek
  • III Serja X numeracja z N
  • III Serja XX numeracja z N

Numer: 6 cyfr
Awers: z lewej strony królowa Jadwiga, z prawej – Tadeusz Kościuszko
Rewers: rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 225 mm x 143 mm (zróżnicowane)
Wprowadzony do obiegu: 25 lutego 1920
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925

Projektant: nieznany
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Władysław Byrka, Józef Zarzycki
  • Główny skarbnik – Marian Karpus

Druk: Wiener Staatsdruckerei, Wiedeń ; P.Z.Gr., Warszawa ; inne prywatne zakłay graficzne w Warszawie

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
½ marki polskiejWzór pół mkp 1920 awers.jpgWzór pół mkp 1920 rewers.jpg
5000 marek polskichWzór 5000 mkp 1920 awers.jpgWzór 5000 mkp 1920 rewers.jpg

Emisje inflacyjne

11 marca 1922[27][11]

Banknot obiegowy

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[28][14]
10 000 marek polskich10000 marek polskich 1922 awers.jpg10000 marek polskich 1922 rewers.jpg

Emisja: 11 marca 1922
Seria: A ; B ; C ; D ; E ; F ; G ; H ; I ; K ; L
Numer: 7 cyfr
Awers: z lewej i z prawej strony głowa dziewczyny
Rewers: centralne godło w kole, rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 200 mm x 102 mm
Wprowadzony do obiegu: 16 września 1922 (inne źródła[11] 5 kwietnia 1922)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Kazimierz Bigo, Witold Mokrzycki
  • Główny Skarbnik – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
10 000 marek polskichWzór 10000 mkp 1922 awers.jpgWzór 10000 mkp 1922 rewers.jpg

10 października 1922[29][11]

Banknot obiegowy

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[30][14]
50 000 marek polskich50000 marek polskich 1922 awers.jpg50000 marek polskich 1922 rewers.jpg

Emisja: 10 października 1922
Seria: A ; B ; C ; D ; E ; F ; G ; H ; I ; K ; L ; M ; N ; O ; P ; R ; S ; T ; U ; W ; X ; Y ; Z
Numer: 7 cyfr
Awers: rysunek ornamentalny, z lewej i z prawej strony czerwone rozety giloszowe z nominałem 50000
Rewers: z lewej strony godło, rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 205 mm x 104 mm
Wprowadzony do obiegu: 25 stycznia 1923 (inne źródła[11] 10 października 1922)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Kazimierz Bigo, Witold Mokrzycki
  • Główny Skarbnik – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
50 000 marek polskichWzór 50000 mkp 1922 awers.jpgWzór 50000 mkp 1922 rewers.jpg

25 kwietnia 1923[31][11]

Banknot obiegowy

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[32][14]
250 000 marek polskich250000 marek polskich 1923 awers.jpg250000 marek polskich 1923 rewers.jpg

Emisja: 25 kwietnia 1923
Seria:

  • X numeracja szeroka
  • X numeracja wąska
  • XX numeracja szeroka
  • XX numeracja wąska

Numer: 6 cyfr
Awers: rysunek ornamentalny
Rewers: godło w centrum, rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, siatka z kwadratów o zaokrąglonych rogach
Wymiary: 190 mm x 100 mm
Wprowadzony do obiegu: 30 sierpnia 1923 (inne źródła[11] 15 czerwca 1923)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Karol Rybiński, Witold Mokrzycki
  • Dyrektor Skarbca Emisyjnego – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
250 000 marek polskichWzór 250000 mkp 1923 awers.jpgWzór 250000 mkp 1923 rewers.jpg

30 sierpnia 1923[33][11]

Banknoty obiegowe

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[34][14]
100 000 marek polskich100000 marek polskich 1923 awers.jpg100000 marek polskich 1923 rewers.jpg

Emisja: 30 sierpnia 1923
Seria: A ; B ; C ; D ; E ; F ; G
Numer: 7 cyfr
Awers: rysunek ornamentalny
Rewers: godło w centrum, rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 160 mm x 80 mm
Wprowadzony do obiegu: 12 października 1923 (inne źródła[11] 16 listopada 1923)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Karol Rybiński, Witold Mokrzycki
  • Dyrektor Skarbca Emisyjnego – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa

500 000 marek polskich500000 marek polskich 1923 awers.jpg500000 marek polskich 1923 rewers.jpg

Emisja: 30 sierpnia 1923
Seria:

  • Serja X numeracja 6-lub 7-cyfrowa ze znakiem №
  • Serja XX numeracja 7-cyfrowa ze znakiem №
  • X numeracja 6-cyfrowa z *
  • X numeracja 7-cyfrowa, cyfry 3 mm
  • X numeracja 7-cyfrowa, cyfry 3,38 mm
  • D ; E numeracja 6-lub 7-cyfrowa ze znakiem № i z *
  • XX numeracja 6-cyfrowa ze znakiem №
  • XX numeracja 6-cyfrowa ze znakiem № i z *
  • XX numeracja 6-cyfrowa z *
  • XX numeracja 7-cyfrowa, cyfry 3 mm
  • XX numeracja 7-cyfrowa, cyfry 3,38 mm

Numer: 6 lub 7 cyfr
Awers: nominał i napisy w kolorze czarnym o odcieniu niebieskim, poddruk z ozdobnej siatki giloszy o odcieniu zielonym
Rewers: godło w centrum, rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 155 mm x 80 mm (zróżnicowane)
Wprowadzony do obiegu: 8 października 1923 (inne źródła[11] 16 listopada 1923)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Karol Rybiński, Witold Mokrzycki
  • Dyrektor Skarbca Emisyjnego – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa ; Z.G. Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, Bydgoszcz ; inne prywatne zakłady graficzne w Warszawie

1 000 000 marek polskich1000000 marek polskich 1923 awers.jpg1000000 marek polskich 1923 rewers.jpg

Emisja: 30 sierpnia 1923
Seria: X
Numer: 6 albo 7 cyfr
Awers: widok Starego Miasta Warszawy od strony Wisły
Rewers: godło w centrum
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 190 mm x 93 mm
Wprowadzony do obiegu: 10 listopada 1923[35][36] (inne źródła[11] 16 listopada 1923)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Karol Rybiński, Witold Mokrzycki
  • Dyrektor Skarbca Emisyjnego – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa ; Z.G. Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, Bydgoszcz

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
100 000 marek polskichWzór 100000 mkp 1923 awers.jpgWzór 100000 mkp 1923 rewers.jpg
500 000 marek polskichWzór 500000 mkp 1923 awers.jpgWzór 500000 mkp 1923 rewers.jpg
1 000 000 marek polskichWzór 1000000 mkp awers.jpgWzór 1000000 mkp rewers.jpg

20 listopada 1923[37][11]

Banknoty obiegowe

NominałAwers banknotuRewers banknotuCharakterystyka[38][14]
5 000 000 marek polskich5000000 marek polskich 1923 awers.jpg5000000 marek polskich 1923 rewers.jpg

Emisja: 20 listopada 1923
Seria: X
Numer: 7 cyfr
Awers: rysunek ornamentalny w kolorze czarnym o odcieniu brązu
Rewers: godło z lewej strony
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 167 mm x 80 mm
Wprowadzony do obiegu: 10 stycznia 1924 (inne źródła[11] 1 grudnia 1923)
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Karol Rybiński, Witold Mokrzycki
  • Dyrektor Skarbca Emisyjnego – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa ; Z.G. Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, Bydgoszcz

10 000 000 marek polskich10000000 marek polskich 1923 awers.jpg10000000 marek polskich 1923 rewers.jpg

Emisja: 20 listopada 1923
Seria: X ; XX
Numer: 7 cyfr
Awers: z lewej strony w owalnej giloszowej ramce widok Zamku Królewskiego w Krakowie
Rewers: z lewej strony godło, rysunek ornamentalny
Znak wodny: bieżący, regularna plecionka z pasków
Wymiary: 200 mm x 90 mm (zróżnicowane)
Wprowadzony do obiegu: 12 grudnia 1923 (inne źródła 1 grudnia 1923[11], lub 21 grudnia 1923[39])
Wycofany z obiegu: 1 lipca 1924

Ostateczna wycofany: 31 maja 1925
Projektant: zespołowo Ryszard Kleczewski, Adam Półtawski, Leonard Sowiński
Podpisy:

  • Dyrekcja PKKP – Karol Rybiński, Witold Mokrzycki
  • Dyrektor Skarbca Emisyjnego – Marian Karpus

Druk: P.Z.Gr., Warszawa ; Z.G. Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, Bydgoszcz

Wzory

NominałAwers banknotuRewers banknotu
5 000 000 marek polskichWzór 5000000 mkp 1923 awers.jpgWzór 5000000 mkp 1923 rewers.jpg
10 000 000 marek polskichWzór 10000000 mkp 1923 awers.jpgWzór 10000000 mkp 1923 rewers.jpg

Fałszerstwa

Zobacz też

Przypisy

  1. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 61–73.
  2. Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 206–208, ISBN 978-83-62939-00-8.
  3. Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 80–97, ISBN 83-903459-5-1.
  4. Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 264–265, ISBN 978-83-7705-068-2.
  5. Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 80–84, ISBN 83-903459-5-1.
  6. a b Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 207, ISBN 978-83-62939-00-8.
  7. Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 84, ISBN 83-903459-5-1.
  8. a b Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 84–86, ISBN 83-903459-5-1.
  9. a b Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 264, ISBN 978-83-7705-068-2.
  10. Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 86, ISBN 83-903459-5-1.
  11. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Adam Dylewski, Historia pieniądza na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN, 2011, s. 265, ISBN 978-83-7705-068-2.
  12. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 61.
  13. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 192–197, ISBN 978-83-913361-3-7.
  14. a b c d e f g h i j Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 kwietnia 1924 r. o zmianie ustroju pieniężnego., isap.sejm.gov.pl [dostęp 2019-10-27].
  15. a b c d e f Dział nieurzędowy. - Prawo.pl, www.prawo.pl [dostęp 2022-10-13].
  16. a b c d e f Orędownik Starostwa i Powiatu Puckiego, 1921.10.22 nr 77 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-18] (pol.).
  17. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 61–62.
  18. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 198–207, ISBN 978-83-913361-3-7.
  19. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 62–64.
  20. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 208–229, ISBN 978-83-913361-3-7.
  21. a b c d e f Gazeta Polska: codzienne pismo polsko-katolickie dla wszystkich stanów 1921.07.05 R.25 Nr144 – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, www.wbc.poznan.pl [dostęp 2019-11-10].
  22. a b c d e f Orędownik Starostwa i Powiatu Puckiego, 1921.08.17 nr 63 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-18] (pol.).
  23. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 64–67.
  24. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 230–261, ISBN 978-83-913361-3-7.
  25. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 68–69.
  26. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 262–267, ISBN 978-83-913361-3-7.
  27. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 69.
  28. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 268–269, ISBN 978-83-913361-3-7.
  29. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 69–70.
  30. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 270–273, ISBN 978-83-913361-3-7.
  31. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 70.
  32. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 274–277, ISBN 978-83-913361-3-7.
  33. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 70–72.
  34. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 278–291, ISBN 978-83-913361-3-7.
  35. Gazeta Powszechna: organ Zjednoczenia Producentów Rolnych 1923.11.13 R.4 Nr256 – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, www.wbc.poznan.pl [dostęp 2020-01-06].
  36. Gazeta Szamotulska: pismo dla rodzin polskich powiatu szamotulskiego, obornickiego i międzychodzkiego 1923.11.13 R.2 Nr132 – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, www.wbc.poznan.pl [dostęp 2020-01-06].
  37. Marian Kowalski, Ilustrowany katalog banknotów polskich 1794–1980, Wiesława Kawecka (red.), wyd. IV, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1981, s. 72–73.
  38. Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 292–299, ISBN 978-83-913361-3-7.
  39. Gazeta Gdańska, 1923.12.29 nr 294 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-18] (pol.).

Media użyte na tej stronie

5000000 marek polskich 1923 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5000000 marek polskich 1923 rewers
1 marka polska 1919 maj rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 marka polska 1919 maj rewers
100 marek polskich 1919 luty awers.jpg
100 marek polskich, luty 1919, awers.
5 marek polskich 1919 maj awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5 marek polskich 1919 maj awers
5 marek polskich 1919 maj rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5 marek polskich 1919 maj rewers
Fałszerstwo 1000000 marek polskich 1923.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczy Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
fałszerstwo banknotu o nominale 1 mln marek polskich
1000000 marek polskich 1923 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1000000 marek polskich 1923 awers
1000 marek polskich 1919 maj awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1000 marek polskich 1919 maj awers
5 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5 marek polskich 1919 sierpień rewers
1 marka polska 1919 sierpień awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 marka polska 1919 sierpień awers
1000 marek polskich 1919 maj rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1000 marek polskich 1919 maj rewers
5 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5 marek polskich 1919 sierpień awers
0.5 marki polskiej 1920 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
0.5 marki polskiej 1920 rewers
10000000 marek polskich 1923 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
10000000 marek polskich 1923 rewers
500 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
500 marek polskich 1919 sierpień rewers
0.5 marki polskiej 1920 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
0.5 marki polskiej 1920 awers
10000 marek polskich 1922 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
10000 marek polskich 1922 awers
500000 marek polskich 1923 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
500000 marek polskich 1923 rewers
100000 marek polskich 1923 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
100000 marek polskich 1923 rewers
500 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
500 marek polskich 1919 sierpień awers
10 marek polskich 1919 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
10 marek polskich 1919 rewers
10000000 marek polskich 1923 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
10000000 marek polskich 1923 awers
500 marek polskich 1919 styczeń awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
500 marek polskich 1919 styczeń awers
20 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
20 marek polskich 1919 sierpień awers
500000 marek polskich 1923 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
500000 marek polskich 1923 awers
Fałszerstwo 500000 marek polskich 1923.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczy Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
fałszerstwo banknotu o nominale 50 tys. marek polskich
20 marek polskich 1919 maj awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
20 marek polskich 1919 maj awers
250000 marek polskich 1923 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
250000 marek polskich 1923 awers
5000 marek polskich 1920 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5000 marek polskich 1920 awers
100 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
100 marek polskich 1919 sierpień rewers
100000 marek polskich 1923 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
100000 marek polskich 1923 awers
10000 marek polskich 1922 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
10000 marek polskich 1922 rewers
20 marek polskich 1919 maj rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
20 marek polskich 1919 maj rewers
10 marek polskich 1919 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
10 marek polskich 1919 awers
20 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
20 marek polskich 1919 sierpień rewers
1 marka polska 1919 sierpień rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 marka polska 1919 sierpień rewers
100 marek polskich 1919 luty rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
100 marek polskich 1919 luty rewers
1000 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1000 marek polskich 1919 sierpień awers
5000 marek polskich 1920 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5000 marek polskich 1920 rewers
100 marek polskich 1919 sierpień awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
100 marek polskich 1919 sierpień awers
250000 marek polskich 1923 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
250000 marek polskich 1923 rewers
1000000 marek polskich 1923 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1000000 marek polskich 1923 rewers
1000 marek polskich 1919 sierpień rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1000 marek polskich 1919 sierpień rewers
50000 marek polskich 1922 rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
50000 marek polskich 1922 rewers
Fałszerstwo 10000000 marek polskich 1923.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczy Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
fałszerstwo banknotu o nominale 10 mln marek polskich
50000 marek polskich 1922 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
50000 marek polskich 1922 awers
500 marek polskich 1919 styczeń rewers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
500 marek polskich 1919 styczeń rewers
1 marka polska 1919 maj awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 marka polska 1919 maj awers
5000000 marek polskich 1923 awers.jpg
Autor: Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak, Licencja: CC BY-SA 4.0
5000000 marek polskich 1923 awers