Banksja

Banksja
Ilustracja
Kwiatostan Banksia coccinea
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządsrebrnikopodobne
Rządsrebrnikowce
Rodzinasrebrnikowate
Rodzajbanksja
Nazwa systematyczna
Banksia L.f.
Suppl. 15, 126. Apr 1782
Banksia aemula
Banksia ashbyi
Banksia ericifolia

Banksja (Banksia) – rodzaj wiecznie zielonych drzew i krzewów należących do rodziny srebrnikowatych. Obejmuje 183 gatunki[3]. Rośliny te występują w Australii, głównie w jej południowo-zachodniej części[4]. Kwiaty zapylane są przez ptaki (np. miodojady) oraz torbacze. Banksje są pirofitami – nasiona często uwalniane są dopiero w wyniku pożaru buszu. Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne.

Nazwa rodzaju pochodzi od nazwiska angielskiego biologia Josepha Banksa.

Morfologia

Banksia blechnifolia
(c) Photographs by Gnangarra...commons.wikimedia.org, CC BY 2.5 au
Banksia cuneata
Liście
Wydłużone, lancetowate, o ząbkowanych brzegach, skórzaste.
Kwiaty
Drobne, barwne, zebrane w kwiatostany walcowatego kształtu. Ze względu na bardzo długie słupki i pręciki ich kształt może się kojarzyć ze szczotkami do mycia butelek.
Owoce
Mieszki.

Systematyka

Banksia grandis
Banksia media
Owoce Banksia marginata
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z rodziny srebrnikowatych (Proteaceae), która wraz z siostrzaną rodziną platanowatych (Platanaceae) wchodzą w skład rzędu srebrnikowców (Proteales), stanowiącego jedną ze starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych[2].

Wykaz gatunków[3]
  • Banksia acanthopoda (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia aculeata A.S.George
  • Banksia acuminata A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia aemula R.Br.
  • Banksia alliacea A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia anatona (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia aquilonia (A.S.George) A.S.George
  • Banksia arborea (C.A.Gardner) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia arctotidis (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia armata (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia ashbyi Baker f.
  • Banksia attenuata R.Br.
  • Banksia audax C.A.Gardner
  • Banksia aurantia (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia baueri R.Br.
  • Banksia baxteri R.Br.
  • Banksia bella A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia benthamiana C.A.Gardner
  • Banksia bipinnatifida (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia biterax A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia blechnifolia F.Muell.
  • Banksia borealis (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia brevidentata (A.S.George) K.R.Thiele
  • Banksia brownii Baxter ex R.Br.
  • Banksia brunnea A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia burdettii Baker f.
  • Banksia caleyi R.Br.
  • Banksia calophylla (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia candolleana Meisn.
  • Banksia canei J.H.Willis
  • Banksia carlinoides (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia catoglypta (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia chamaephyton A.S.George
  • Banksia cirsioides (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia coccinea R.Br. – banksja szkarłatna
  • Banksia collina R.Br.
  • Banksia columnaris (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia comosa (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia concinna (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia conferta A.S.George
  • Banksia corvijuga (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia croajingolensis Molyneux & Forrester
  • Banksia cuneata A.S.George
  • Banksia cunninghamii Sieber ex Rchb.
  • Banksia cynaroides (C.A.Gardner) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia cypholoba (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia dallanneyi A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia densa A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia dentata L.f.
  • Banksia dolichostyla (A.S.George) K.R.Thiele
  • Banksia drummondii (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia dryandroides W.Baxter ex Sweet
  • Banksia echinata (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia elderiana F.Muell. & Tate
  • Banksia elegans Meisn.
  • Banksia epica A.S.George
  • Banksia epimicta (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia ericifolia L.f.
  • Banksia erythrocephala (C.A.Gardner) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia falcata (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia fasciculata (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia fililoba (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia foliolata (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia foliosissima (C.A.Gardner) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia formosa (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia fraseri (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia fuscobractea (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia gardneri A.S.George
  • Banksia glaucifolia A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia goodii R.Br.
  • Banksia grandis Willd.
  • Banksia grossa A.S.George
  • Banksia heliantha A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia hewardiana (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia hiemalis (A.S.George) K.R.Thiele
  • Banksia hirta A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia hookeriana Meisn.
  • Banksia horrida (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia idiogenes (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia ilicifolia R.Br.
  • Banksia incana A.S.George
  • Banksia insulanemorecincta (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia integrifolia L.f.
  • Banksia ionthocarpa (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia kippistiana (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia laevigata Meisn.
  • Banksia lanata A.S.George
  • Banksia laricina C.A.Gardner
  • Banksia lemanniana Meisn.
  • Banksia lepidorhiza (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia leptophylla A.S.George
  • Banksia lindleyana Meisn.
  • Banksia littoralis R.Br.
  • Banksia lullfitzii C.A.Gardner
  • Banksia marginata Cav.
  • Banksia media R.Br.
  • Banksia meganotia (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia meisneri Lehm.
  • Banksia menziesii R.Br.
  • Banksia micrantha A.S.George
  • Banksia mimica (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia montana (C.A.Gardner ex A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia mucronulata (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia nana (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia neoanglica (A.S.George) Stimpson & J.J.Bruhl
  • Banksia nivea Labill.
  • Banksia nobilis (Lindl.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia nutans R.Br.
  • Banksia oblongifolia Cav.
  • Banksia obovata A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia obtusa (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia occidentalis R.Br.
  • Banksia octotriginta (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia oligantha A.S.George
  • Banksia oreophila A.S.George
  • Banksia ornata F.Muell. ex Meisn.
  • Banksia pallida (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia paludosa R.Br.
  • Banksia parva (A.S.George) K.R.Thiele
  • Banksia pellaeifolia A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia penicillata (A.S.George) K.R.Thiele
  • Banksia petiolaris F.Muell.
  • Banksia pilostylis C.A.Gardner
  • Banksia plagiocarpa A.S.George
  • Banksia platycarpa (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia plumosa (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia polycephala (Benth.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia porrecta (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia praemorsa Andrews
  • Banksia prionophylla A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia prionotes Lindl.
  • Banksia prolata A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia proteoides (Lindl.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia pseudoplumosa (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia pteridifolia (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia pulchella R.Br.
  • Banksia purdieana (Diels) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia quercifolia R.Br.
  • Banksia recurvistylis K.R.Thiele
  • Banksia repens Labill.
  • Banksia robur Cav.
  • Banksia rosserae Olde & Marriott
  • Banksia rufa A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia rufistylis (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia saxicola A.S.George
  • Banksia scabrella A.S.George
  • Banksia sceptrum Meisn.
  • Banksia sclerophylla (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia seminuda (A.S.George) Rye
  • Banksia seneciifolia (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia serra (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia serrata L.f.
  • Banksia serratuloides (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia sessilis (Knight) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia shanklandiorum (Randall) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia shuttleworthiana (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia solandri R.Br.
  • Banksia speciosa R.Br.
  • Banksia sphaerocarpa R.Br.
  • Banksia spinulosa Sm.
  • Banksia splendida A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia squarrosa (R.Br.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia stenoprion (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia strictifolia A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia stuposa (Lindl.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia subpinnatifida (C.A.Gardner) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia subulata (C.A.Gardner) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia telmatiaea A.S.George
  • Banksia tenuis A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia tortifolia (Kippist ex Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia tricuspis Meisn.
  • Banksia tridentata (Meisn.) B.D.Jacks.
  • Banksia trifontinalis (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia undata A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia verticillata R.Br.
  • Banksia vestita (Meisn.) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia victoriae Meisn.
  • Banksia vincentia Stimpson & P.H.Weston
  • Banksia violacea C.A.Gardner
  • Banksia viscida (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia wonganensis (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia xylothemelia (A.S.George) A.R.Mast & K.R.Thiele
  • Banksia zygocephala K.R.Thiele

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-19] (ang.).
  3. ↑ a b Banksia L.f.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-18].
  4. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
B cuneata gnangarra 23.JPG
(c) Photographs by Gnangarra...commons.wikimedia.org, CC BY 2.5 au
Banksia cunaeta -- Quariading Banksia or Matchstick Banksia "atypical" matchstick presentation
photographed near the location that the type specimen was collected
Banksia aemula 02.jpg
Autor: Allthingsnative, Licencja: CC BY-SA 4.0
Banksia aemula cultivated plant growing in Mittagong
Banksia ericifolia little eric Cox Jul 04 email.jpg

Banksia ericifolia 'Little Eric' flowering profusely cult. Kenthurst NSW Photo-July 04

Cas Liber
Ashby's Banksia inflorescence in Kings Park.jpg
An infloresence (flower group) of an Ashby's Banksia, taken in the botanical gardens of Kings Park, Perth, Australia.
Banksia coccinea - Little Grove 3.jpg
The plant species Banksia coccinea, an occurrence near Frenchman Bay Road, Little Grove, Albany.
Banksia marginata cone.jpg
Autor: Melburnian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Banksia marginata "cone", Blind Bight, Victoria, Australia
Banksie (Banksia media).JPG
Autor: Burkhard Mücke, Licencja: CC BY-SA 4.0
Banksienblüte von Banksia media, im Botanischen Garten von Santa Cruz