Baptysterium Ortodoksów w Rawennie

Baptysterium Ortodoksów (Neonianów)

Mozaiki na sklepieniu Baptysterium Ortodoksów

Baptysterium Ortodoksów (później nazywane Baptysterium Neonianów) – baptysterium w Rawennie. Jedno z najlepiej zachowanych baptysteriów zbudowanych w V w. i jednocześnie najstarszy zabytek Rawenny. Od 1996 r. jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Nazwa „Baptysterium Ortodoksów” powstała w celu odróżnienia obiektu od pełniącego takie same funkcje „Baptysterium ariańskiego”, wzniesionego w Rawennie przez króla Ostrogotów Teodoryka Wielkiego. Obydwa obiekty, funkcjonujące w tym samym czasie, potwierdzają współistnienie w Rawennie dwóch różnych społeczności chrześcijańskich.

Baptysterium powstało z przebudowanej łaźni rzymskiej. Prace rozpoczęto z polecenia biskupa Ursusa pod koniec IV wieku, końcowy kształt uzyskało w II poł. V w. w czasach biskupa Neona. Powstawało jako aneks do wielkiej bazyliki, zniszczonej w 1734 r. Ośmioboczną, ceglaną budowlę, założoną na planie centralnym i nakrytą niskim dachem namiotowym krytym dachówką oświetla osiem okien. Posadzka baptysterium znajduje się obecnie ok. 3 m poniżej poziomu gruntu, co znacząco zmienia aspekt wizualny budowli.

We wnętrzu centralną część budowli zajmuje wielki basen chrzcielny (piscina), w którym dokonywano chrztu przez zanurzenie całej postaci. W pasie nisz okiennych biegnie ciąg arkad ozdobionymi płaskorzeźbami, na których przedstawiono postacie 16 proroków. Sklepienia nad niszami zdobi stiukowa dekoracja złożona z różnych motywów roślinnych i zoomorficznych. Na kopule znajduje się mozaika z II połowy V w., której centralną część zdobi przedstawienie Chrztu Jezusa w Jordanie. Wokół środkowego obrazu przedstawiono wizerunki 12 apostołów. Najniższy krąg stanowią wyobrażenia symboliczne: występujące na przemian ołtarz z otwartą księgą oraz tron, na którym spoczywa krzyż, tzw. Etimasia.

• 

  Mozaiki na sklepieniu

• 

  © José Luiz Bernardes Ribeiro, CC BY-SA 4.0

  Mozaiki na sklepieniu

• 

  Chrzest Chrystusa – fragment mozaiki na sklepieniu

• 

  Wnętrze

• 

  Wnętrze

• 

  Wnętrze

• 

  Fragment mozaiki

• 

  Fragment mozaiki

Bibliografia

• Masternak Agnieszka, Kubas Magdalena i in.: Włochy Północne. Przewodnik. Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu, wyd. IV, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2011, s. 355, ISBN 978-83-246-7448-0