Barbara Filarska

Ten artykuł należy dopracować: od 2022-12 → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Barbara Filarska

Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1922 Warszawa
Data i miejsce śmierci	3 września 2007 Warszawa
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1961
Habilitacja	1969
Profesura	1987
Polska Akademia Nauk
Status	członek krajowy czynny
Uczelnia	Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej PAN Katolicki Uniwersytet Lubelski
Odznaczenia

Barbara Filarska (ur. 30 czerwca 1922 roku w Warszawie, zm. 3 września 2007 roku w Warszawie) – historyk sztuki, bizantynolog.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie inteligenckiej (z domu Wąsik). Uczyła się w 16 liceum państwowym na Żoliborzu im. Aleksandry Piłsudskiej. Tam zdała maturę - już w pierwszym roku wojny, na tajnych kompletach.

We wrześniu 1939 roku rozkazem dostała stopień podporucznika. Przysięgę składała w czerwcu 1942 roku w Komendzie Głównej Obszaru Warszawskiego jako kierowniczka centrali i szyfrantka. Żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Pseudonim - "Bronka" - miała ten sam do końca wojny. Podczas Powstania służyła w tym samym oddziale, w którym została przyjęta.

Po wojnie, po powrocie z obozu w Zeithain (Stalag IV B) trafiła do Muzeum Narodowego. Rychło zaznała represji ze strony SB, po dwóch miesiącach wypuszczono ją z aresztu.

Od czerwca 1945 roku do lipca 1957 roku pracowała w Zbiorach Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie. Pod kierunkiem Marii Ludwiki Bernhard uczestniczyła w pracach związanych z organizacją całej struktury zbiorów starożytnych (inwentarze, magazyny i galerie).

Dyplom magistra filologii w zakresie filologii klasycznej uzyskała w 1947 roku na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie pracy o Pauzaniaszu. W latach 1945 - 1968 była uczennicą, a potem współpracownicą Kazimierza Michałowskiego - w Dziale Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie. W latach 1957-1969 była adiunktem Zakładzie Archeologii Śródziemnomorskiej PAN. Była uczestniczką polskich wykopalisk w Syrii i Egipcie. Była następnie autorką prac z zakresu szklarstwa starożytnego, dekoracji architektonicznych Palmyry oraz sztuki i architektury wczesnochrześcijańskiej. W 1969 roku Barbara Filarska habilitowała się na Uniwersytecie Warszawskim (praca „Studia nad dekoracjami architektonicznymi Palmyry”). 1 lipca 1969 roku została powołana na stanowisko docenta na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Po latach została profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i kierownikiem Katedry Historii Sztuki Starożytnej i Wczesnochrześcijańskiej KUL. Była wybitnym archeologiem i historykiem sztuki, współtwórcą Międzywydziałowego Zakładu Badań nad Antykiem Chrześcijańskim, inicjatorką badań nad sztuką antyku chrześcijańskiego w Polsce. Przez długie lata była czynnym członkiem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, korespondentem Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, członkiem Zarządu Sekcji Patrystycznej przy Komisji Nauk Episkopatu Polski.

Odznaczona Medalem Wojska, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Zmarła w wieku 85 lat. Pogrzeb odbył się 10 września 2007 roku - na Cmentarzu Powązki Wojskowe.

Wybrane publikacje

• Historia sztuki starożytnej Grecji, Warszawa: Stołeczny Uniwersytet Powszechny Towarzystwa Wiedzy Powszechnej 1958
• Szkła starożytne. Katalog naczyń, Warszawa: Muzeum Narodowe 1952
• Szła starożytne. Starożytne ozdoby i elementy dekoracji w szkle, Warszawa: Muzeum Narodowe 1962
• Studia nad dekoracjami architektonicznymi Palmyry, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1967
• Szkło piękne i użyteczne, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1973
• Początki architektury chrześcijańskiej, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1983
• Początki sztuki chrześcijańskiej, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1986
• Archeologia chrześcijańska zachodniej części Imperium Rzymskiego, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej 1999

Bibliografia

• [ http://stowarzyszeniehistorykowstarozytnosci.edu.pl/portfolio/barbara-filarska-1922-2007/ Barbara Filarska (1922-2007)]
• http://www.bu.kul.pl/barbara-filarska-1922-2007-publikacje,art_11103.html
• Ewa Tatar-Próchniak, Filarska Barbara, "Vox Patrum" 11-12(1991-1992), t. 20-23, 9-15 (Księga pamiątkowa Prof. dr hab. Barbary Filarskiej)
• Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. Marian Rusecki, Lublin 1994, s. 378.
• https://web.archive.org/web/20150611231733/http://www.kul.pl/prof-dr-hab-barbara-filarska,art_43535.html
• Prof. dr hab. Barbara Filarska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2015-10-25] .