Barbara Lewandowska

Barbara Lewandowska
Wirta
Imię i nazwiskoBarbara Wiktoria Lewandowska
Data i miejsce urodzenia16 kwietnia 1929
Warszawa
Data i miejsce śmierci16 września 2019
Warszawa
Narodowośćpolska
Dziedzina sztukiliteratura
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Barbara Wiktoria Lewandowska, ps. „Wirta” (ur. 16 kwietnia 1929 w Warszawie, zm. 16 września 2019 tamże) – polska pisarka, wieloletnia redaktor naczelna czasopisma „Miś”, autorka książek dla dzieci i słuchowisk radiowych. Uczestniczka powstania warszawskiego.

Życiorys

Urodziła się 16 kwietnia 1929 roku w Warszawie[1][2] w rodzinie Wacława i Marianny z domu Andrzejczak[1]. W okresie okupacji niemieckiej należała do 15. Żeńskiej Drużyny Harcerskiej Szarych Szeregów[1][3]. Podczas powstania warszawskiego działała pod pseudonimem „Wirta” i pełniła funkcję sanitariuszki w Oddziale „Barry” Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa (Pluton „Dorsza”) na szlaku bojowym Stare Miasto – kanały – Śródmieście Północ[1]. Po powstaniu, jako jeńca, więziono ją najpierw w Stalagu 344 Lamsdorf, a później w Stalagu IV-B/H Zeithain[1][2].

Po wojnie ukończyła studia na Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego[1], w ramach którego studiowała pedagogikę i psychologię[4]. Wyszła za mąż za powstańca Jana Szymczyka[1]. W 1952 roku zadebiutowała w prasie dziecięcej, a rok później dołączyła do redakcji wydawnictwa Nasza Księgarnia, w której pracowała do 1959 roku[4]. Po okresie pracy dla Wydawnictwa Harcerskiego, przeniosła się do Polskiego Radia, dla którego napisała kilkadziesiąt słuchowisk radiowych[4]. Od 1967 roku należała do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[4]. Kierowała kilkoma działami tematycznymi w „Świerszczyku[4][5]. Od lat 70. XX w. przez dwie dekady była redaktor naczelną magazynu dla dzieci „Miś[1][4].

Publikowała wiersze i prozę dla dzieci[4][5]. W swoich utworach łączyła realizm z motywami fantastycznymi, wplatając jednocześnie elementy edukacyjne[5]. Poza słuchowiskami pisała także teksty piosenek dla radia i telewizji (najczęściej do muzyki Franciszki Leszczyńskiej) oraz dialogi do filmów i scenariusze[4].

Została odznaczona Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Armii Krajowej, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1]. W 1974 roku otrzymała Medal Komisji Edukacji Narodowej, w 1982 roku Nagrodę Prezesa Rady Ministrów (z Janiną Krzemińską), a w 2007 roku srebrny Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”[5].

Została mianowana „Honorową Babcią” Przedszkola nr 395 w Warszawie[5], w którym odbywa się Ursynowski Przegląd Twórczości Barbary Lewandowskiej[4][5]. W 2015 roku nadano przedszkolu imię pisarki[6].

Zmarła 16 września 2019 roku w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[3] (kwatera D22-5-8)[7].

Wybrana twórczość

  • Lato czarodziej. Halina Gutsche (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963. OCLC 836048162.
  • Nie dziw się żyrafie. Barbara Baranowska (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963. OCLC 832946411.
  • Nawet przedmioty mają kłopoty. Włodzimierz Terechowicz (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1968. OCLC 830905437.
  • Stragan pani Jesieni. Teresa Wilbik (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1969. OCLC 829889947.
  • Daleko i blisko. Teresa Kosińska (ilustr.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976. OCLC 830985692.
  • Mokry łakomczuch. Janina Krzemińska (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1976. OCLC 804990937.
  • Odlot. Elżbieta Murawska (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1982. ISBN 83-10-08235-5.
  • Poczytaj mi... Bohdan Butenko (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1984. ISBN 83-10-08621-0.
  • Kropka szczęścia. Hanna Grodzka-Nowak (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1984. ISBN 83-10-08623-7.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Powstańcze Biogramy – Barbara Lewandowska, Muzeum Powstania Warszawskiego [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  2. a b Zmarła Barbara Lewandowska, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  3. a b Barbara Wiktoria Lewandowska, Warszawa, 24.09.2019 – nekrolog, nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  4. a b c d e f g h i Zmarła Barbara Lewandowska, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  5. a b c d e f Barbara Lewandowska, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” [dostęp 2020-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-28] (pol.).
  6. Historia – Przedszkole 395, Przedszkole 395 im. Barbary Lewandowskiej [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  7. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
POL Warszawski Krzyż Powstańczy BAR.svg
Baretka: Warszawski Krzyż Powstańczy
POL Krzyż Armii Krajowej BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .