Barbara Wachowicz

Barbara Wachowicz
Ilustracja
Barbara Wachowicz (2015)
Imię i nazwisko

Barbara Marta Wachowicz-Napiórkowska[1]

Data i miejsce urodzenia

18 maja 1937[1]
Warszawa[1]

Data i miejsce śmierci

7 czerwca 2018[2]
Warszawa[2]

Dziedzina sztuki

dziennikarstwo, reportaż

Ważne dzieła

Marie jego życia, Malwy na lewadach, Ciebie jedną kocham, Rudy, Alek, Zośka. Prawda o bohaterach "Kamieni na szaniec", Siedziby wielkich Polaków. Od Reja do Iwaszkiewicza, Bohaterki Powstańczej Warszawy, Tadeusz Kościuszko w Ojczyźnie, Ameryce, Szwajcarii

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal „Pro Memoria” Medal „Milito Pro Christo” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” Medal Benemerenti Order Uśmiechu

Barbara Marta Wachowicz-Napiórkowska (ur. 18 maja 1937 w Warszawie[1], zm. 7 czerwca 2018 tamże[2]) – polska pisarka, reportażystka, autorka biografii wielkich Polaków, fotografik, scenarzystka, publicystka.

Życiorys

Wychowana w dworku Krzymosze-Bajki na Podlasiu, w aurze tradycji Powstania Warszawskiego i Armii Krajowej. Oboje rodzice byli żołnierzami 9 Podlaskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.

Absolwentka Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego (1962), a także Studium Historii i Teorii Filmu Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi (1963).

Publikowała na łamach pism:

Autorka reportaży, opowieści i gawęd o życiu, twórczości, miłościach i tajemnicach: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Henryka Sienkiewicza, Stefana Żeromskiego, Tadeusza Kościuszki, a także o postaciach polskiego harcerstwa. Autorka scenariuszy filmowych i telewizyjnych, audycji radiowych, wystaw oraz widowisk scenicznych (np. Wigilie polskie).

Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[3] i ZAiKS[4]. Jej mężem był scenograf teatralny i telewizyjny Józef Napiórkowski (1942-2000). Mieszkała w Warszawie przy ul. Zamenhofa.

Została pochowana 15 czerwca 2018 w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach (kwatera A2-Aleja Zasłużonych-4)[5].

Barbara Wachowicz (Kwatera Batalionu "Zośka" na Powązkach Wojskowych w Warszawie, 1 sierpnia 2017)
Barbara Wachowicz (Godzina "W" - 73. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego - Warszawa, Powązki Wojskowe, 1 sierpnia 2017)
Grób pisarki Barbary Wachowicz-Napiórkowskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Twórczość

Książki

  • Filmowe przygody małego rycerza (opracowanie graficzne Lech Zahorski; Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1971, 1973)
  • Marie jego życia (Wydawnictwo Literackie 1972, 1973; Wydawnictwa Radia i Telewizji 1985 ISBN 83-212-0384-1, 1986 ISBN 83-212-0464-3; Świat Książki 1994, ISBN 83-7129-059-4; Oficyna Wydawnicza „Rytm” 2001 ISBN 83-88794-09-4, 2008 ISBN 978-83-7399-271-9; tłumaczenie na język czeski: Marie jeho života, przekład Vendulka Zapletalová; Lidové nakladatelství 1979)
  • Malwy na lewadach (Państwowe Wydawnictwo "Iskry" 1972; Wydawnictwa Radia i Telewizji 1983 ISBN 83-212-0222-5, 1985 ISBN 83-212-0406-6; Oficyna Wydawnicza „Rytm” 2000, ISBN 83-87893-57-9; zmieniona część książki jako: Wielcy Polacy w Ojczyźnie, Szkocji, Italii, Szwajcarii. Fryderyk Chopin w Ojczyźnie i Szkocji, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Kamil Norwid, Stefan Żeromski w Italii i Szwajcarii. Malwy na Lewadach 1: Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2017, ISBN 978-83-7399-729-5)
  • Ziemia urocza Stefana Żeromskiego (Wojewódzki Oddział Informacji Turystycznej Kielce 1975)
  • Syn Polski (wydanie z okazji otwarcia Muzeum Literackiego Henryka Sienkiewicza w Poznaniu; Miejska Biblioteka Publiczna im. Edwarda Raczyńskiego - Wielkopolskie Towarzystwo Przyjaciół Książki 1978)
  • Ciebie jedną kocham (oprac. graf. Janusz Wysocki; Państwowe Wydawnictwo "Iskry" 1979, ISBN 83-207-0059-0; Wydawnictwa Radia i Telewizji 1988, ISBN 83-212-0447-3; jako: Ciebie jedną kocham. Tropami Stefana Żeromskiego w "najściślejszej ojczyźnie": Oficyna Wydawnicza „Rytm” 2008, ISBN 978-83-7399-289-4)
  • Czas nasturcji. Ścieżkami Kasprowicza ("Sport i Turystyka" 1989, ISBN 83-217-2652-6)
  • Ogród młodości (Wydawnictwa Radia i Telewizji 1990, ISBN 83-212-0539-9)
  • "W ojczyźnie serce me zostało" Szlakiem Mickiewicza, Słowackiego, Chopina, Sienkiewicza, Orzeszkowej, Reymonta, Żeromskiego, Wańkowicza (album - katalog wystawy; wstęp Krzysztof Kąkolewski; Interpress 1991, ISBN 83-223-2580-0)
  • „Ty jesteś jak zdrowie.” Z Mickiewiczem nad Wilią, Niemnem i Świtezią. Ze Słowackim w Krzemieńcu. Z Orzeszkową nad Niemnem (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 1993 ISBN 83-85249-43-5, 1994 ISBN 83-85249-43-5 [dwa wydania], 1995 ISBN 83-85249-43-5, 1998 ISBN 83-85249-43-5; jako: „Ty jesteś jak zdrowie.” Z Mickiewiczem nad Wilią, Niemnem i Świtezią: Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2007, ISBN 978-83-7399-216-0)
  • Druhno Oleńko! Druhu Andrzeju! Gawęda o twórcach Harcerstwa Polskiego, Oldze i Andrzeju Małkowskich (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 1995 ISBN 83-85249-95-8, 2000 ISBN 83-85249-95-8, 2003 ISBN 83-85249-95-8, 2008 ISBN 978-83-7399-264-1, 2010 ISBN 978-83-7399-417-1; seria: "Wierna rzeka harcerstwa t. 1")
  • Dom Sienkiewicza (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2000 ISBN 83-87893-54-4, 2005 ISBN 83-7399-112-3, 2008, ISBN 978-83-7399-208-5)
  • "Nazwę Cię - Kościuszko!". Szlakiem bitewnym Naczelnika w Ameryce (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2000 ISBN 83-87893-83-8, 2008 ISBN 978-83-7399-265-8)
  • Wigilie Polskie. Adam Mickiewicz (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2001 ISBN 83-88794-48-5, 2007 ISBN 978-83-7399-246-7, 2011 ISBN 978-83-7399-439-3, 2016 ISBN 978-83-7399-439-3)
  • Kamyk na szańcu. Gawęda o druhu Aleksandrze Kamińskim w stulecie urodzin (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2002 ISBN 83-88794-68-X, 2012 ISBN 978-83-7399-522-2; seria: "Wierna rzeka harcerstwa t. 2")
  • Rudy, Alek, Zośka. Gawęda o bohaterach "Kamieni na szaniec" (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2003 ISBN 83-88794-95-7, 2007 ISBN 978-83-7399-321-1, 2011, ISBN 978-83-7399-446-1; jako Rudy, Alek, Zośka. Prawda o bohaterach "Kamieni na szaniec": Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2014 ISBN 978-83-7399-600-7, 2016 ISBN 978-83-7399-675-5; seria: "Wierna rzeka harcerstwa t. 3")
  • To "Zośki" wiara! Gawęda o Harcerskim Batalionie Armii Krajowej "Zośka". Cz. 1 (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2005 ISBN 83-7399-079-8; seria: "Wierna rzeka harcerstwa t. 4")
  • To "Zośki" wiara! Gawęda o Harcerskim Batalionie Armii Krajowej "Zośka". Cz. 2 (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2005 ISBN 83-7399-030-5, 2010 ISBN 978-83-7399-411-9; seria: "Wierna rzeka harcerstwa t. 4")
  • Siedziby wielkich Polaków. Od Reja do Kraszewskiego (Świat Książki 2013, ISBN 978-83-7943-083-3)
  • Siedziby wielkich Polaków. Od Konopnickiej do Iwaszkiewicza (Świat Książki 2013, ISBN 978-83-7943-313-1)
  • Bohaterki Powstańczej Warszawy. My musimy być mocne i jasne (Wydawnictwo MUZA S.A. 2014, ISBN 978-83-775-8715-7)
  • Siedziby wielkich Polaków. Od Reja do Iwaszkiewicza (łączne wydanie książek: Siedziby wielkich Polaków. Od Reja do Kraszewskiego i Siedziby wielkich Polaków. Od Konopnickiej do Iwaszkiewicza; Świat Książki 2015, ISBN 978-83-7943-083-3)
  • Ułan Batalionu "Zośka". Gawęda o Janku Rodowiczu "Anodzie" (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2015, ISBN 978-83-7399-647-2; seria: "Wierna rzeka harcerstwa t. 5")
  • Henryk Sienkiewicz (1846-1916). Ku pokrzepieniu serc (katalog wystawy; wstęp i redakcja Tadeusz Skoczek; współautorzy: Lech Ludorowski, Tadeusz Skoczek; Wydawnictwo Muzeum Niepodległości 2016, ISBN 978-83-65439-01-7)
  • Matki wielkich Polaków. "Serce mojej ojczyzny - mamo!" (Sport i Turystyka - Wydawnictwo MUZA S.A. 2016, ISBN 978-83-287-0088-8)
  • Tadeusz Kościuszko w Ojczyźnie, Ameryce, Szwajcarii. Łączmy serca! (Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2017, ISBN 978-83-7399-725-7)
  • Wielcy Polacy w Ojczyźnie, Szkocji, Italii, Szwajcarii. Fryderyk Chopin w Ojczyźnie i Szkocji, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Kamil Norwid, Stefan Żeromski w Italii i Szwajcarii. Malwy na Lewadach 1 (zmieniona część książki Malwy na lewadach; Oficyna Wydawnicza "Rytm" 2017, ISBN 978-83-7399-729-5)

Opracowania i prace redakcyjne

  • Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec (autorka wstępu, bibliografii i wyboru zdjęć; Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” 1999, ISBN 83-10-10505-3, ISBN 83-10-10476-6, ISBN 83-10-11117-7; 2000, ISBN 83-10-10699-8; 2003, ISBN 83-10-10889-3, ISBN 83-10-10880-X; 2007, ISBN 978-83-10-11433-4, ISBN 978-83-10-11320-7; 2014, ISBN 978-83-10-12649-8, ISBN 978-83-10-12654-2; 2015, ISBN 978-83-10-12931-4, ISBN 978-83-10-12654-2)
  • Aleksander Kamiński, "Zośka" i "Parasol". Opowieść o niektórych ludziach i niektórych akcjach dwóch batalionów harcerskich (autorka wstępu i fotografii; Wydawnictwo Iskry 2009, ISBN 978-83-244-0091-1)

Wystawy

  • „W ojczyźnie serce me zostało” – Szlakami Mickiewicza, Słowackiego, Chopina, Sienkiewicza, Orzeszkowej, Żeromskiego, Wańkowicza
  • „Nazwę Cię – Kościuszko!” – Bitewnym szlakiem Naczelnika w Ameryce
  • „Kamyk na szańcu” – Opowieść o Druhu Aleksandrze Kamińskim i jego Bohaterach – Harcerzach Szarych Szeregów
  • „Henryk Sienkiewicz – Dla pokrzepienia serc”
  • „Żar słowa i treści rozsądek”
  • „Reduta Żeromskiego”

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

Została wyróżniona licznymi odznaczeniami, nagrodami i wyróżnieniami, przyznanymi zarówno przez instytucje państwowe jaki pozarządowe[6]. 31 lipca 2006 otrzymała Honorowe Obywatelstwo miasta stołecznego Warszawy. W 2009, jako pierwsza osoba urodzona poza granicami Wielkopolski, została uhonorowana medalem wojewody wielkopolskiego „Ad perpetuam rei memoriam”. Otrzymała także tytuły honorowego obywatelstwa miast: Płońsk i Węgrów. W 2018 została odznaczona Złotym Krzyżem Honorowym Związku Piłsudczyków oraz była nominowana do Leksykonu Polek 100-lecia.

Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia
  • Nagroda im. J. Bruna dla młodych dziennikarzy przyznawana przez SDP (1966)
  • Nagroda miasta Kielc (1975, działalność popularyzatorską związaną z ziemią rodzinną Stefana Żeromskiego)
  • Nagroda im. Henryka Sienkiewicza (1987)
  • Srebrny As Literatury Polskiej
  • Złoty Mikrofon (2002)
  • Złoty Chryzostom
  • Tytuł Mistrz Mowy Polskiej Vox Populi (2001)
  • Nagroda im. Ludomira Benedyktowicza
  • Laska Skautowska „Niezawodny przyjaciel harcerstwa”
  • Nagroda „Edukacja XXI”
  • I nagroda Towarzystwa Miłośników Wilna i ziemi wileńskiej
  • Nagroda św. Brata Alberta
  • Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Nagroda Marszałka województwa mazowieckiego „Pro Masovia” (za wspaniałe przedsięwzięcia mające na celu ukazania piękna, bogactwa, różnorodności polskiego dziedzictwa narodowego)
  • Nagroda Wojewody Wielkopolskiego (jako wyraz wielkiego uznania wiedzy, talentu, niezłomności charakteru oraz poświęcenia dla wspólnego dobra)
  • Nagroda KLIO
  • Złota Róża Publiczności w Teatrze Wielkim w Poznaniu
  • „Serce dla serc”
  • Nagroda im. Adama Naruszewicza
  • Nagroda Stowarzyszenia „Solidna firma”
  • Nagroda im. Witolda Hulewicza
  • Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (2003)[12]
  • Nagroda imienia Adama Naruszewicza Instytutu Filologii Polskiej Akademii Podlaskiej (za całokształt bogatej twórczości pisarskiej)
  • Nagroda Totus (2012, za osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej; za niestrudzone, pełne żarliwości i entuzjazmu propagowanie kultury chrześcijańskiej, patriotyzmu i pięknej polszczyzny, postaw honoru i prawości wśród młodego pokolenia Polaków)
  • Wybór do grona Great Women XXI Century przez American Biographical Institute
  • Tytuł VIP 2017
  • Tytuł Honorowego Ambasadora Wschodu 2017

Przypisy

  1. a b c d Barbara WACHOWICZ – Stowarzyszenie Pisarzy Polskich (pol.). Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. [dostęp 2018-11-16].
  2. a b c Nie żyje Barbara Wachowicz-Napiórkowska. Pisarka miała 81 lat. [dostęp 2018-06-06].
  3. Barbara Wachowicz. sppwarszawa.pl. [dostęp 2015-03-18].
  4. Autorzy ZAiKS-u na targach książki. zaiks.org.pl, 2014-05-22. [dostęp 2015-03-18].
  5. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  6. Nagrody. barbara-wachowicz.pl. [dostęp 2018-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-07)].
  7. M.P. z 2012 r. poz. 548.
  8. Odznaczenia w 68. rocznicę Powstania Warszawskiego. prezydent.pl, 2012-07-30. [dostęp 2012-07-30].
  9. M.P. z 1997 r. nr 32, poz. 308.
  10. ista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2018-04-06].
  11. Medal Thorunium dla Barbary Wachowicz-Napiórkowskiej. torun.pl, 2015. [dostęp 2018-04-06].
  12. Nagrody m.st. Warszawy przyznane w 2003 roku. W: Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl. [dostęp 2014-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].

Bibliografia

  • Hasło: "Barbara Wachowicz", w: Elżbieta Ciborska: "Leksykon polskiego dziennikarstwa", Dom Wydawniczy Elipsa, 2000.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Medal Pro Memoria BAR.png
Baretka Medalu "Pro Memoria"
POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
POL Order Uśmiechu BAR.svg
Baretka: Order Uśmiechu.
POL Medal Milito Pro Christo BAR.svg
Baretka: Medal "Milito Pro Christo" – ustanowiony i nadawany przez Ordynariat Polowy Wojska Polskiego od 2001.
2017.08.01. Barbara Wachowicz Fot Mariusz Kubik 02.jpg
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Barbara Wachowicz, Warszawa, 1 sierpnia 2017
Benemerenti Medal (Vatican) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Benemerenti Medal (the Vatican)
BWachowicz.jpg
Autor: Cezary Piwowarski, Licencja: CC BY 3.0
Barbara Wachowicz podczas Warszawskich Targów Książki w 2015 r.
Barbara Wachowicz-Napiórkowska grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób pisarki Barbary Wachowicz-Napiórkowskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
2017.08.01. Barbara Wachowicz Fot Mariusz Kubik 03.jpg
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Barbara Wachowicz, Warszawa, 1 sierpnia 2017