Barbaryzm

Barbaryzm (z gr. barbarismós, od bárbaros „barbarzyńca, cudzoziemiec”) – jednostka językowa niewłaściwa dla danego języka, przeniesiona do wypowiedzi z języka obcego (zapożyczenie lub kalka językowa). Termin ten odnoszony jest w szczególności do elementów ocenianych negatywnie, postrzeganych jako zbędne[1] i łamiących ustalone konwenanse językowe[2]. Według innego rozumienia barbaryzm to każdy element językowy uchodzący za niekulturalny, niewłaściwy dla języka literackiego[3]. Niekiedy definiuje się go jako „poważny błąd językowy[4].

Barbaryzmy opierają się na zasadzie kontrastu między językami. Mogą zatem nadawać tekstowi literackiemu szczególną wartość stylistyczną[1]. Wykorzystywane są jako chwyty stylistyczne służące podkreśleniu kunsztowności wypowiedzi (zwłaszcza makaronizmy w literaturze barokowej), wywołaniu efektów humorystycznych lub językowej charakterystyce postaci[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b barbaryzm, [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego [online], Encyklopedia ENCENC – Polskie encyklopedie humanistyczne [dostęp 2019-06-28].
  2. Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 81, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
  3. Jože Toporišič, Enciklopedija slovenskega jezika, Ksenija Dolinar (red.), Lublana: Cankarjeva založba, 1992, s. 5, ISBN 86-361-0756-3 (słoweń.).
  4. Naše řeč”, 20-23, 1936, s. 61 (cz.).
  5. Grzegorz Krupiński, Henryk Sułek, Praktyczny słownik terminów literackich, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2004, ISBN 83-7389-137-4, OCLC 749732937 [dostęp 2019-11-25].