Barchlin

Ten artykuł od 2013-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Barchlin

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wolsztyński
Gmina	Przemęt
Liczba ludności (2022)	415[1]
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	64-234[2]
Tablice rejestracyjne	PWL
SIMC	0375250
Położenie na mapie gminy Przemęt Barchlin
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Barchlin
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Barchlin
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego Barchlin
52°01′03″N 16°24′13″E/52,017500 16,403611

Emblemat miejscowości

Barchlin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt^[3].

Podstawowe funkcje wsi: rolnicza i przemysłowa.

Położenie

Miejscowość Barchlin położona jest w południowo-wschodnim pasie wysoczyznowym, na skraju dwóch dużych rejonów: Wysoczyzny Leszczyńskiej i Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Administracyjnie należy do gminy Przemęt, która zlokalizowana jest na granicy Pojezierza Lubuskiego i Pojezierza Wielkopolskiego.

Wieś Barchlin położona jest na północny wschód od Przemętu, tuż za miejscowością Bucz. Dojechać tam można bezpośrednio drogą przez Sączkowo i Bucz, lub też jadąc dookoła przez Siekówko, Siekowo, Kluczewo i Sączkowo. Do Urzędu Gminy z Barchlina jest ok. 9 kilometrów.

Środowisko przyrodnicze

Zagospodarowanie przestrzeni

Powierzchnia wsi składa się z:

• gruntów ornych – 458,65 ha
• łąk – 26,15 ha
• pastwisk – 67,06 ha
• lasów – 44,44 ha
• sadów – 4,05 ha

oraz z niewielkich cieków wodnych. Zabudowa jest zwarta, w części południowej typowa dla rolnictwa indywidualnego; w części północnej znajdują się zabudowania RSP (obecnie w likwidacji) i spółdzielcze bloki mieszkalne.

Ukształtowanie terenu jest wynikiem ostatniego zlodowacenia. Podczas wycofywania się, lodowiec pozostawił naniesione duże masy materiału, są to przede wszystkim piaski i żwiry. Spowodowało to powstanie moreny dennej i czołowej, w postaci drobnych pagórków.

Świat roślinny i zwierzęcy

Część miejscowości, leżąca na południe od drogi Śmigiel-Mochy, należy do Przemęckiego Parku Krajobrazowego, pozostała część leży w otulinie tegoż Parku.

Podmokłe łąki o podłożu torfowym mają charakter szuwarów z dominacją turzyc. Występują tam torfianki i trzcinowiska, a wśród nich liczne gatunki ptaków wodno-błotnych, a także drapieżnych. W okolicach występuje też zwierzyna: sarny, jelenie, dziki, lisy, zające, bażanty, kuropatwy.

Atrakcje turystyczne

Atrakcją krajobrazową jest wzniesienie o wysokości 96 metrów, zwane Byczą Górą, stanowiące dobry punkt widokowy. Zachodnie zbocze porasta konwalia majowa, a całe wzniesienie lasy sosnowe i mieszane.

Surowce mineralne

Barchlin nie występują bogate złoża surowców. Na uwagę zasługują złoża torfu łąkowego i żwiry.

Środowisko kulturowe i zabytki

Dworek w Barchlinie
2007

W Barchlinie znajdują się 22 stanowiska archeologiczne, m.in. cmentarzysko należące do ludności kultury łużyckiej, pochodzące z młodszej epoki brązu (1000–650 p.n.e.), co stanowi cenny zabytek archeologiczny. Około 200 metrów na wschód od rzeczki, która stanowiła niegdyś granice wsi, znajduje się grodzisko z okresu wczesnego średniowiecza, jedno z nielicznych znajdujących się na terenie gminy Przemęt.

W części należącej obecnie do RSP znajduje się Założenie Dworskie z Zespołem dworsko-folwarcznym, składające się z dworku rządcy oraz niewielkiego parku. Dworek został wzniesiony w 1893 roku przez ówczesnego właściciela majątku Fryderyka Ksawerego Speicherta.

Park w Barchlinie
2007

Jest on murowany z cegły, wysoko podpiwniczony, parterowy, z mieszkalnym poddaszem, nakryty niskim, prawie płaskim dachem. Na elewacji frontowej zachowała się tablica z data budowy i łacińską sentencją „1893 CUSTODI DOMINE HOC AEDIFICIUM ET AB OMNI PERICULO DEFENDE F.X. SPEICHERT” („Zachowaj Panie ten budynek i broń ponad wszelkim niebezpieczeństwem”). Park krajobrazowy o powierzchni 1,6 ha, został założony w końcu XIX wieku na rzucie prostokąta. W środkowej części parku znajdują się dwa stawy połączone rowem. Drzewostan parkowy składa się głównie z lipy drobnolistnej i robinii akacjowej, a w części północno-zachodniej rosną: olsza czarna, klon pospolity, jawor, topola biała (jedno z drzew ma obwód 360 cm), dąb szypułkowy (tutaj również rośnie okazały egzemplarz o obwodzie 310 cm), a także brzoza brodawkowata. Na trawniku przed dworem rośnie pomnikowy cis o obwodzie 230 cm, rozwidlający się na cztery pnie.

Z dawnej zabudowy zachował się spichlerz z II poł. XIX wieku, murowany z cegły, trzykondygnacyjny, z dwukondygnacyjnym poddaszem, nakryty dachem dwuspadowym. W pierzei północno-wschodniej zachowana została stodoła, a w południowo-wschodniej chlewnia z przełomu XIX i XX wieku. W pierzei południowo-zachodniej znajduje się dawna stajnia z 1917 roku oraz obora z początków XX wieku, murowane z cegły, nakryte dachem dwuspadowym. Przy drodze przez wieś zachowały się domy, jeden przeznaczony pierwotnie dla sześciu rodzin, drugi dla trzech, wzniesione zostały pod koniec XIX wieku, murowane z cegły, parterowe, z użytkowym poddaszem, nakryte dachem dwuspadowym pokrytym dachówką. Sześciorak został zbudowany na planie wydłużonego prostokąta. Każde z mieszkań składało się z dwóch izb i kuchni, w szczytach zachowały się fryzy schodkowe.

W wiosce przetrwało także kilka domów z przełomu XIX i XX wieku, z których najstarszy został zbudowany w 1880 roku. Na skraju Barchlina znajdują się także resztki drewnianego wiatraka z 1824 roku.

Dzięki dokumentom sądowym wiadomo iż jeden z właścicieli majątku, Wojciech Barkliński, prowadził sądowe spory z wieloma sąsiadami. Oto niektóre z nich:

• w 1392 roku skarży Wolframa Bodeckiego z Bucza o uwięzienie go wraz z jego 8 kmieciami oraz o napad i rabunek siana
• w 1393 skarży Katarzynę Kardynałową, niegdyś dziedziczkę w Trzebidzy o zrabowane 2 osiodłane wierzchowce i dokumenty
• w 1395 oskarżony jest przez Zygfryda, wójta Kościana i Wojciecha Kokorzyńskiego o gwałt
• w 1398 skarży Wolframa o zniesławienie
• w 1398-1404 oskarżony o uwięzienie tegoż wójta i o rabunek jego zboża
• w 1400 przegrywa spór z przeorem klasztoru w Ząbrsku (obecnie Zemsko) o wieś Osiecko
• w 1412-1416 wygrywa spór z Wyszemirem Bodeckim z Wilkowa (Polskiego) o 1/4 jeziora Trzebidza
• w 1417 procesuje się z Dobiesławem Grobskim (lub Bodeckim) z Grobi o 1/2 jeziora Trzebidza i o 1/3 wsi Trzebidza

Również synowie Wojcicha, Sędziwój i Andrzej Barklińscy prowadzili liczne spory:

• w 1420 skarżą Wyszemira z Bucza o przekopanie rowu i wyłowienie ryb z ich jeziora

Obiekty zabytkowe podlegające ochronie

• wiatrak-koźlak, drewniany, 1824 rok
• budynek mieszkalny nr 13, cegła, 2 połowa XIX wieku
• budynek mieszkalny nr 32, cegła, 1936 rok
• budynek mieszkalny nr 30, szach., 2 połowa XIX wieku
• budynek mieszkalny nr 27, cegła, 1916 rok
• budynek mieszkalny nr 16, szach., początek XIX wieku
• budynek mieszkalny nr 8, cegła, koniec XIX wieku

Ścisłej ochronie konserwatorskiej „A” podlegają:

• zespół dworsko-parkowy wraz z zabudowaniami folwarcznymi
• wiatrak-koźlak

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi Barchlin pochodzi z 1303 roku. Dawniej nosiła takie nazwy jak: Barklin, Barchlino, Barklyno, Barklino Stare, niem. Bultenberg. W średniowieczu stanowiła własność szlacheckiej rodziny Barklińskich, Już w 1772 roku Barchlin wchodził w skład dóbr Popowo Stare i aż do 1945 roku należał do ich kolejnych właścicieli. W końcu XVII wieku znajdował się w rękach Rozdrażewskich, a od połowy XVIII wieku do ok. 1840 roku – Szołdrskich. W roku 1772 na folwarku w Barchlinie znajdowało się 135 owiec oraz 16 wołów ratajskich i krów.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Barchlin należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej^[4]. Barchlin należał do okręgu śmigielskiego tego powiatu i stanowił część majątku Popowo niemieckie (dzisiejsze Popowo Stare), który należał wówczas do J. Szołdrskiego^[4]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Barchlin liczył 225 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 19 dymów (domostw)^[4].

W 1926 roku Barchlin stanowił samodzielny majątek o powierzchni 410,53 ha, z czego 275 ha liczyły pola, 100 ha łąki i pastwiska, 20 ha lasy, a 15,53 nieużytki, drogi i podwórza. Po II wojnie światowej został rozparcelowany wśród pracowników majątku, którzy 27 lutego 1949 roku utworzyli pierwszą w Polsce Ludowej Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną. W latach 70. i 80. RSP przeżywała okres intensywnego rozwoju. W szczytowym okresie zatrudniała ponad 150 osób. Przy RSP istniał klub sportowy ‘ZJEDNOCZENI’ z sekcją piłkarską, a w zabytkowym dworku, gdzie mieściły się biura i klubokawiarnia, spotykała się młodzież, dorośli, a także dzieci. Istniał Klub Prasy i Książki, który organizował Przeglądy Teatrzyków Lalkowych, Konkursy Plastyczne, Spotkania z Poezją i Prozą i inne. Do lat 70. istniała także szkoła podstawowa z klasami 1-4. Miejscowość następnie została przyłączona do obwodu Szkoły Podstawowej w Buczu, a budynek szkolny zamieniony na mieszkania dla nauczycieli. Na początku lat 90., z różnych przyczyn, RSP popadła w stan upadłości i została postawiona w stan likwidacji, która trwa do chwili obecnej, Klub Sportowy zmienił nazwę na HELIOS i został przeniesiony do Bucza, natomiast klubokawiarnia została zamknięta. Pozostały tylko organizacje społeczne jak Związek Emerytów i Rencistów, Ochotnicza Straż Pożarna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Najważniejsze współczesne wydarzenia

Poświęcenie pomnika Św. Floriana, Barchlin 2009.JPG

12 sierpnia 2006 zostało otwarte Centrum Społeczno-Kulturalno-Sportowe, którego budowę częściowo zrealizowano z funduszy unijnych. Pozostała część została pokryta z budżetu Gminy Przemęt.

W roku 2009 miejscowość obchodziła 700-lecie istnienia, natomiast Ochotnicza Straż Pożarna obchodziła 60-lecie działalności. Z tej okazji został odsłonięty pomnik Św. Floriana (patrona strażaków), a także tablica upamiętniająca uczestników powstania wielkopolskiego oraz poległych w czasie I i II wojny światowej. Odsłonięty został również nieoficjalny herb Barchlina, zaprojektowany przez Agnieszkę Dominiak, łączący motywy historyczne i współczesne.

• Uczestnicy powstania wielkopolskiego:

Adamczewski Michał

Adamczewski Kazimierz

Adamczewski Antoni

Czajka Józef

Franek Franciszek

Mielcarek Wojciech

Pieśniak Franciszek

Szalewski Franciszek

• Polegli w czasie I i II wojny światowej:

Klecha Szczepan

Szalewski Antoni

Mikołajczak Jan

Mikołajczak Władysław

Nowak Jan

Adamczewski Kazimierz

Adamczewski Michał

Kaźmierczak Stanisław

Ochotnicza Straż Pożarna Barchlin

Tę sekcję należy dopracować: → usunąć nieencyklopedyczne treści. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Puchar Przechodni za zwycięstwo Kuopio 2001 dla MDP Dziewcząt.JPG, 2007

Ochotnicza Straż Pożarna w Barchlinie została założona w 1949 r. Strażacy OSP Barchlin odnoszą wiele sukcesów w zawodach sportowo-pożarniczych i to zarówno w zawodach krajowych wszystkich szczebli, jak i zawodach międzynarodowych. MDP (Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza) dziewcząt wystartowała po raz pierwszy w zawodach gminnych w 1984 r. Organizowała zabawy taneczne, festyny, spotkania przy ognisku, a przede wszystkim szkoliła drużyny strażackie w różnych kategoriach wiekowych. W latach 70. i 80. XX wieku sukcesy w zawodach strażackich odnosiły głównie drużyny: męska i młodzieżowe drużyny chłopców. W 1992 roku młodzieżowa drużyna dziewczęca (12–16 lat), startując według regulaminu polskiego w zawodach wojewódzkich w Lesznie, pokonała w wahadłowym biegu sztafetowym następną drużynę o 19 sekund, wygrywając przy okazji z wszystkimi drużynami chłopców. W konsekwencji dziewczęta zaczęły ćwiczyć według międzynarodowego regulaminu CTIF i w lipcu 1993 r. reprezentowały Polskę na Olimpiadzie Pożarniczej CTIF w Berlinie. Drużyna zajęła tam 4 miejsce, a w Olimpiadzie Obozowej (gry i zabawy zręcznościowe) okazała się najlepsza wśród dziewcząt. W klasyfikacji generalnej, wspólnej z chłopcami, zajęła 7 miejsce. Był to początek wielkiego rozwoju drużyny. Do tej pory dziewczęta z OSP Barchlin pięciokrotnie reprezentowały Polskę na Olimpiadach Pożarniczych, są pięciokrotnymi mistrzyniami Polski, raz wicemistrzyniami oraz raz brązowymi medalistkami.

Galeria Pucharów OSP Barchlin.JPG

Dziewczęta, gdy kończą 16 lat, zaczynają ćwiczyć i startować w drużynach kobiecych, odnosząc także znaczące sukcesy. Nabór do drużyn dziewcząt i kobiet prowadzony jest także w sąsiednich miejscowościach, głównie w Buczu, a także w Sączkowie, Przemęcie, Kluczewie, Siekowie, Błotnicy, Biskupicach, czy też w Poświętnie. W konsekwencji młodzieżowa drużyna nosi nazwę MDP Barchlin, natomiast drużyna kobieca, wywodząca się z drużyny młodzieżowej, nosi nazwę KDP Bucz, druga drużyna kobieca to KDP Barchlin. W zawodach gminnych i powiatowych dziewczyny startują w miejscowych OSP, natomiast w zawodach wojewódzkich, krajowych i międzynarodowych startują najlepsze z całego regionu. Do obowiązków Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych (MDP), startujących w Olimpiadach CTIF, należy przygotowanie występu artystycznego, który obrazuje kulturę kraju pochodzenia drużyny. Konieczne jest także przygotowanie wystawy o własnej miejscowości, regionie i kraju. Młodzież rywalizuje także z rówieśnikami z innych krajów w Olimpiadzie Obozowej, tzn. w kilkudziesięciu równych konkurencjach. Od tego czasu zaczęła odnosić sukcesy zarówno na szczeblu gminnym, rejonowym i wojewódzkim.

Najważniejsze starty:

Przypisy

Bibliografia

• Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz.I z. 1 A-B , Wrocław 1982
• S. Jasnosz, Z. Kurnatowska, T. Wiślański, Z najdawniejszych dziejów Ziemi Kościańskiej, Kościan 1984
• praca zbiorowa, pod red. K. Zimniewicza, Przemęt Zarys Dziejów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 1991
• B. Kucharski, Powiat wolsztyński, Poznań 2001

Linki zewnętrzne

• Barchlin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 106 .
• Barchlin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 84 .