Barcin

Barcin
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Rynek w Barcinie
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

żniński

Gmina

Barcin

Data założenia

XIII wiek

Prawa miejskie

12 czerwca 1541

Burmistrz

Michał Feliks Pęziak

Powierzchnia

3,7 km²

Wysokość

78 m n.p.m.

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


7381[1]
1994,9 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 52

Kod pocztowy

88-190, 88-193

Tablice rejestracyjne

CZN

Położenie na mapie gminy Barcin
Mapa konturowa gminy Barcin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Barcin”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu żnińskiego
Mapa konturowa powiatu żnińskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Barcin”
Ziemia52°51′50″N 17°56′50″E/52,863889 17,947222
TERC (TERYT)

0419014

SIMC

0928825

Urząd miejski
ul. Artylerzystów 9
88-190 Barcin
Strona internetowa
BIP
Wieża ciśnień

Barcin (niem. Bartschin) – miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Barcin, nad Notecią, 35 km od Bydgoszczy.

Barcin uzyskał lokację miejską przed 1479 rokiem[2]. Prywatne miasto szlacheckie, położone było w pierwszej połowie XVII wieku w powiecie kcyńskim województwa kaliskiego[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bydgoskiego[4].

Dane ogólne

Lokalny ośrodek usługowy. Przemysł materiałów budowlanych (zakład „Lafarge”, „Mapei” cegielnia, bogate kamieniołomy wapienia eksploatowane od XIX w.). Miasto leży przy linii kolejowej, zbudowanej w 1889 r. InowrocławWągrowiec.

Położenie

Barcin położony jest w południowej części woj. kujawsko-pomorskiego w powiecie żnińskim. Leży na skrzyżowaniu tras nr 254 relacji BrzozaWylatowo, nr 251 KaliskaInowrocław, oraz tras lokalnych do Dąbrówki Barcińskiej i Mamlicza. Przez Barcin przepływa rzeka Noteć. Miasto zamieszkuje ok. 7500 osób[1]. Odległości do najważniejszych ośrodków:

Honorowi obywatele Barcina

Historia

Barcin powstał w XII w. jako osada. W 1390 r. pierwsza wzmianka o Barcinie, a w 1472 miasto uzyskało przywilej targowo-jarmarkowy. Po raz pierwszy miasto o nazwie Barcino zaznaczono na mapie Polski w 1526 r. Do tego czasu Barcin był osada wiejską. Nie są jasne okoliczności nadania praw miejskich, musiało to jednak nastąpić przed 1472 r. Miasto stanowiło własność rodziny Krotoskich posiadającej w okolicy jeszcze miasto Pakość z rozległymi przyległościami[5]. W 1560 roku miasto było ośrodkiem Braci Czeskich. W 1635 r. Władysław IV Waza potwierdził nadany wcześniej przywilej targowy. Michał Korybut Wiśniowiecki 24 stycznia 1671 odnowił przywileje miasta. W 1772 roku Żydzi mieszkali w pięciu domach. Zajmowali się rzeźnictwem i sprzedażą mięsa, kowalstwem, odlewnictwem i handlem. Pod koniec XVIII wieku posiadali własny cmentarz. 1772 – Barcin w państwie pruskim. W 1834 roku ukonstytuowała się gmina żydowska. W 1837 powstała synagoga[6]. Niewiele później w pobliskich Bielawach odkryto złoże kamienia wapiennego i rozpoczęto jego wydobywanie w 1860 r. W 1903 roku w Barcinie mieszkało 50 Żydów[6]. W 1919 r. w wyniku powstania wielkopolskiego Barcin powrócił do Polski. Z powodu migracji gmina żydowska zdecydowała się o zamknięciu szkoły, a w 1930 roku zamknięto synagogę[6]. Lata 1939–1945 to okres prześladowań i represji wobec miejscowej ludności.

Lata powojenne to przede wszystkim utworzenie Kombinatu Cementowo-Wapienniczego w Bielawach w 1969 r., który w znaczący sposób przyczynił się do rozbudowy i rozwoju miasta. Powstało wiele nowych budynków użyteczności publicznej, do miasta napływali nowi mieszkańcy, miasto się dynamicznie rozwijało, powstały osiedla mieszkaniowe. W 1995 r. właścicielem KCW Kujawy został francuski koncern cementowy Lafarge. W 2008 r. w Gminie Barcin powstała Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna.

Gospodarka

Barcin to teren rolniczo-przemysłowy. Istotny wpływ na jej gospodarkę ma producent cementu i wapna – Lafarge Polska S.A. (dawny KCW Kujawy). Zatrudnia on wielu mieszkańców miasta i gminy Barcin. Oprócz Lafarge w gminie zarejestrowanych jest ok. 750 podmiotów gospodarczych.

20 maja 2008 roku Rada Ministrów podjęła decyzję o poszerzeniu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o tereny o powierzchni 100,55 ha położone w gminie Barcin[7]. Zgodnie z rządowymi założeniami powstanie strefy pod Barcinem pozwoli na utworzenie 1300 nowych miejsc pracy, wpłynie na aktywizację gospodarczą i społeczną regionu oraz wygeneruje dodatkowe wpływy do budżetu państwa i samorządu lokalnego.

Sport

W Barcinie ma siedzibę kilka klubów sportowych m.in. Klub Żeglarski „Neptun”, Ludowy Klub Sportowy „Dąb” (A klasa), Szkolny Związek Sportowy oraz Barcińsko-Piechcińskie Stowarzyszenie Koszykówki (3 liga). Barcin ma także miejsce dla ludzi lubiących sporty ekstremalne, a mianowicie skatepark (znajduje się on przy ul. Wojska Polskiego). W Barcinie są trzy boiska „Orlik 2012”, które znajdują się: przy Gimnazjum nr 1, przy Szkole Podstawowej nr 1 i obok Szkoły Podstawowej nr 2, gdzie została wybudowana również kryta pływalnia.

Kultura

Barcin
Ulica 4 Stycznia
Bulwary nad Notecią
Pomarańczowa kładka
Przystań nad Notecią
Wzgórze św. Wojciecha z posągiem Chrystusa
Konstrukcja w Procesie VI


W mieście działa Miejski Dom Kultury przy którym działają sekcje:

  • Wokalna
  • Teatr Absurd
  • Cyrkowa
  • Fotograficzna
  • Plastyczna
  • sekcja haftu
  • Teatr Dorosłego Aktora
  • Młodzieżowa Orkiestra Dęta

W hali widowiskowo-sportowej mieści się też siłownia. W starszej części miasta znajduje się sala imprez, w której do niedawna odbywały się wszystkie imprezy.

Wspólnoty wyznaniowe


Demografia

Kapliczka-słupowa z 1883 roku na cmentarzu katolickim w Barcinie
  • Piramida wieku mieszkańców Barcina w 2014 roku[9].


Piramida wieku Barcin.png

Zabytki

Restauracja "W Starym Kinie"
  • kościół pw. św. Jakuba z 1901 r. zbudowany według projektu arch. Przyłuskiego z Inowrocławia. Neoromański z cennymi 17-głosowymi organami firmy Józef Bach – Rychtal pow. Kępno Wlkp. (1926 r.) Orientowany. Murowany. Jednonawowy, z wydzielonym prezbiterium i wieżą od zachodu. Parafia założona w XII w.
  • zachowany klasycystyczny dwór z XIX w.
  • góra św. Wojciecha
  • zabytkowe kapliczki cmentarne z XIX w.
  • cmentarz żydowski przy ul. Podgórnej
  • pozostałości przedwojennego cmentarza ewangelickiego przy ul. Żnińskiej
  • budynek synagogi (bożnicy) przy ul. 4 stycznia (obecnie Przedszkole Miejskie)
  • Szkoła Podstawowa nr 1 w Barcinie
  • Domy przy ul. Żninskiej nr 13, 15, 17 zbudowane kolejno w 1911,1910,1909 r.

Oświata

Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr St. Krzysia
  • Przedszkole nr 1
  • Przedszkole nr 2
  • Przedszkole nr 3
  • Niepubliczne przedszkole
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr. Stanisława Krzysia
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Brzechwy
  • Liceum Ogólnokształcące
  • Żłobek "Pszczółka"

Media

W Barcinie działa Telewizja Miejska, wydawana jest gazeta "Pogłos Barcina", docierają tutaj także ogólnopolskie stacje, a także stacje z większych ośrodków woj. kujawsko-pomorskiego, np. z Bydgoszczy czy Inowrocławia.

Miasta Partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-16].
  2. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 18-19.
  3. Paweł Klint, Szlachecki obrót ziemią w powiecie kcyńskim w latach 1626-1655, Wrocław 2012, s. 21, 27.
  4. GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku, stat.gov.pl [dostęp 2019-11-25] (pol.).
  5. Włodzimierz Dworzaczek, Teki; Księgi grodzkie nakielskie, rok 1548, str. 131.; Dokument opisujący cesję Andrzeja Krotoskiego, kasztelana inowrocławskiego na rzecz syna Jana Krotoskiego, kasztelana rogozińskiego, której przedmiotem był cały szereg dóbr ziemskich położonych w powiatach: nakielskim, gnieźnieńskim, kcyńskim, inowrocławskim i bydgoskim, w tym miasta: Łobżenica, Barcin oraz część Pakości.
  6. a b c Historia społeczności | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-04].
  7. Dz.U. z 2008 r. nr 96, poz. 610
  8. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-24].
  9. Barcin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Bibliografia

  • Barcin. Bydgoszcz: Bis-Medium, 2002. ISBN 83-88639-45-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Barcin wieża ciśnień 2009.JPG
Autor: Jacek Bogdan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Barcin wieża ciśnień
Barcin (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Barcin, Polska
Barcin WStarymKinie.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Restauracja "W Starym Kinie" w Barcinie
Piramida wieku Barcin.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Barcina, 2014
Barcin Notec view2.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Widok z mostu nad Notecią w Barcinie
Barcin saintWojciech hill3.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Wzgórze Świętego Wojciecha w Barcinie
POL Barcin flag.svg
Flaga miasta i gminy Barcin, woj. kujawsko-pomorskie
Barcin market square5.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Rynek miejski w Barcinie
Barcin 4Stycznia street.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Ulica 4 Stycznia w Barcinie
Żnin County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Żnin County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.06 N
  • S: 52.58 N
  • W: 17.38 E
  • E: 18.09 E
Barcin sMaksymilian church1.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Kościół św. Maksymiliana Kolbe w Barcinie
Barcin church.jpg
Kościól pw. św. Jakuba w Barcinie, woj. kujawsko-pomorskie, pow. żniński.
Barcin orengebridge2.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Kładka nad Notecią w Barcinie
Barcin haven1.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Przystań nad Notecią w Barcinie
Cmentarz rzym.-kat. par. św. Jakuba Apostoła, poł. XIX Barcin (3).JPG
Autor: sebdok, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Barcin, cmentarz rzym.-kat. par. św. Jakuba Apostoła, poł. XIX
Barcin school.jpg
Budynek Szkoły Podstawowej nr 1 im. dr Stanisława Krzysia (rok budowy 1893), w Barcinie, woj. kujawsko-pomorskie, pow. żniński.
Barcin KonstrukcjawProcesieVII.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Kompozycja "Konstrukcja w Procesie VII" w Barcinie