Barend van Orley

Madonna z Dzieciątkiem, (1515) Prado, Madryt

Portret Karola V, (1519-20) Muzeum Sztuk Pięknych, Budapeszt

Madonna z Dzieciątkiem trzymającym gruszkę, I poł. XVI w. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Barend van Orley (ur. ok. 1488 w Brukseli, zm. w 1541 tamże) – niderlandzki malarz okresu renesansu.

Inne formy imienia: Barent, Bernard, Bernaerd, Bernert

Był synem i uczniem malarza Valentina van Orley. Pracował w Mechelen na dworze Małgorzaty Austriackiej, a następnie Marii Węgierskiej. Dwukrotnie podejmował Albrechta Dürera w czasie jego wizyty w Brukseli.

Malował portrety i obrazy ołtarzowe. Zajmował się też projektowaniem witraży i kartonów do tapiserii. Do jego arcydzieł należy cykl tzw. Polowań cesarza Maksymiliana (12 arrasów), do których wykonał kartony w l. 1521-30 (Paryż, Luwr).

Jego uczniami byli m.in. Michael Coxcie, Pieter Coecke van Aelst, Pieter de Kempeneer.

Wybrane dzieła

• Chrystus wśród uczonych (1513) – Waszyngton, National Gallery of Art
• Jean Carondelet (ok. 1530) – Monachium, Stara Pinakoteka
• Joris van Zelle (1519) – Bruksela, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych
• Madonna z Dzieciątkiem (1515) – Madryt, Prado
• Madonna z Dzieciątkiem (ok. 1515) – Oldenburg, Landesmuseum
• Madonna z Dzieciątkiem trzymającym gruszkę (I poł. XVI w.) - Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
• Małgorzata Austriacka – Paryż, Luwr
• Odpoczynek podczas ucieczki do Egiptu – St. Petersburg, Ermitaż
• Odpoczynek podczas ucieczki do Egiptu (1515) – Madryt, Muzeum Thyssen-Bornemisza
• Ołtarz Apostołów Tomasza i Mateusza (1512) – Wiedeń, Kunsthistorisches Museum
• Ołtarz Apostołów Tomasza i Mateusza (1512-15) – Bruksela, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych
• Ołtarz Cnoty Cierpliwości (Cierpienia Hioba) (tryptyk) (1521) – Bruksela, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych
• Opłakiwanie Chrystusa (XVI w.) - Gdańsk, Muzeum Narodowe - Oddział Sztuki Dawnej
• Opłakiwanie Chrystusa (Tryptyk Hanetona) – Bruksela, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych
• Pokłon Trzech Króli – Filadelfia, Museum of Art
• Portret Karola V (1519-20) – Budapeszt, Muzeum Sztuk Pięknych
• Portret kobiety – Florencja, Uffizi
• Portret mężczyzny – Florencja, Uffizi
• Portret mężczyzny w czarnej czapce (ok. 1522) – Drezno, Galeria Obrazów Starych Mistrzów
• Sąd Ostateczny (1525) (tryptyk) – Antwerpia, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych
• Święta Rodzina (1522) – Madryt, Prado
• Święta Rodzina (1531) – Paryż, Luwr
• Ukrzyżowanie (ok. 1515) – Berlin, Gemäldegalerie
• Zaślubiny Marii (1513) – Waszyngton, National Gallery of Art

Bibliografia

• Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydaw. Naukowe PWN, 2001, ​ISBN 83-221-0686-6​
• Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ​ISBN 83-7079-076-3​
• Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ​ISBN 978-3-8331-2131-9​