Barnim X Młodszy
| ||
 | ||
| książę darłowski | ||
| Okres | od 1569 do 1600 | |
|---|---|---|
| Poprzednik | wydzielone z Księstwa Szczecińskiego | |
| Następca | Kazimierz VII | |
| książę bukowsko-bytowski | ||
| Okres | od 1573 do 1600 | |
| Poprzednik | Barnim IX Pobożny | |
| Następca | Kazimierz VII | |
| książę szczeciński | ||
| Okres | od 1600 do 1603 | |
| Poprzednik | Jan Fryderyk | |
| Następca | Kazimierz VII | |
| Dane biograficzne | ||
| Dynastia | Gryfici | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 lutego 1549 Wolgast | |
| Data i miejsce śmierci | 1 września 1603 Szczecin | |
| Ojciec | Filip I wołogoski | |
| Matka | Maria saska | |
| Żona | Anna Maria | |
Barnim X (XII) Młodszy, zwany Pobożnym, Dobrym, Wielkim, Rycerskim (ur. 15 lutego 1549 w Wołogoszczy, zm. 1 września 1603 w Szczecinie[1]) – w latach 1569-1600 książę na Darłowie, 1573-1600 na Bytowie i Bukowie. Książę szczeciński od 1600, syn Filipa I z dynastii Gryfitów.
Życie i panowanie
Był szóstym dzieckiem, a zarazem piątym synem Filipa I, księcia pomorskiego, szczecińskiego i wołogoskiego oraz Marii, elektorówny saskiej. Barnim w 1568 ukończył teologię na Uniwersytecie w Wittenberdze. Tamże przebywał pod opieką marszałka Ewalda Massowa i pełnił okresowo funkcję rektora uczelni.
W 1569 przy podziale księstwa otrzymał księstwo darłowskie. W tym samym porozumieniu zagwarantowano mu przejęcie Bukowa i Bytowa w chwili śmierci stryja, Barnima IX Pobożnego, co też nastąpiło w 1573[2].
Jeszcze w 1569 rozważano możliwość wstąpienia księcia w związek małżeński z Anną Jagiellonką. Jednak rokowania prowadzone na zamku drahimskim z referendarzem koronnym Stanisławem Sędziwojem Czarnkowskim nie zakończyły się sukcesem[3][4]. Sprawa rozbiła się o żądania cesji terytorialnej na rzecz książąt pomorskich. Anna miała wnieść dziedzicznie starostwa: człuchowskie, drahimskie, pilskie, puckie, tucholskie, ujskie i wałeckie do czasu całkowitej wypłaty posagu, gdyby doszło do bezpotomnej śmierci księcia[4]. Strona polska oferowała posag – 400 tys. złotych polskich, wykluczając z drugiej strony jakąkolwiek cesję terytorialną[3]. Ostatecznie Barnim zaręczył się 3 października 1581 z Anną Marią, córką Jana Jerzego, elektora brandenburskiego i Sabiny brandenburskiej na Ansbach. 8 października tegoż roku narzeczeni stanęli w Cölln koło Berlina na ślubnym kobiercu. Anna Maria przybyła na Pomorze w lutym roku następnego[4].
Pod koniec życia, w 1600 Barnim odziedziczył po zmarłym bracie Janie Fryderyku Księstwo Szczecińskie[3]. W związku z tym przekazał swoje dotychczasowe władztwo młodszemu bratu Kazimierzowi VII, a sam przeniósł się do Szczecina. Zmarł tamże 1 września 1603, nie pozostawiwszy potomka, i został pochowany w kościele zamkowym pod wezwaniem św. Ottona 18 października 1603. Rządy w księstwie na krótko (kilka tygodni) przejął Kazimierz VII[1].
Genealogia
| Jerzy I pomorski ur. 11 IV 1493 zm. na przeł. 9/10 V 1531 | Amelia reńska ur. 25 VII 1490 zm. 6 I 1525 | Jan ur. ? zm. ? | Małgorzata (Anhalt) ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Filip I wołogoski ur. 14/15 VII 1515 zm. 14 II 1560 | Maria saska ur. 15 XII 1516 zm. w okr. 5–7 I 1583 | ||||||||||||
| Barnim X (XII) Młodszy (ur. 15 II 1549, zm. 1 IX 1603) |
Przypisy
Bibliografia
Opracowania
- Kazimierz Kozłowski, Jerzy Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372.
- Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.
Literatura dodatkowa (online)
- Madsen U., Barnim X. Herzog von Pommern-Rügenwalde und Bütow (niem.), [dostęp 2012-02-19].
Media użyte na tej stronie
Obraz (Augusta) Ludwiga Mosta - obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie