Baroreceptor

Baroreceptory, presoreceptory – receptory odpowiadające za stałą wielkość ciśnienia krwi.

Lokalizacja u człowieka

Baroreceptory znajdują się w ścianach niektórych tętnic. Główne miejsca występowania to:

• łuk aorty
• tętnica szyjna wspólna
• zatoka tętnicy szyjnej.

Funkcja

Baroreceptory informują ośrodek naczynioruchowy o wielkości ciśnienia. Wzrost ciśnienia przyspiesza częstotliwość wysyłania impulsów z baroreceptorów do ośrodka naczyniowego i odwrotnie – spadek ciśnienia pociąga za sobą obniżenie liczby impulsów. Zwiększona aktywność baroreceptorów hamuje ośrodek naczynioruchowy, który przez włókna odśrodkowe zmniejsza napięcie mięśni gładkich tętnic. Tętnice rozszerzają się – ciśnienie krwi obniża się. Odwrotnie - niska częstotliwość impulsów wysyłanych przez baroreceptory pobudza czynność ośrodka naczynioruchowego, który poprzez wysłane bodźce zwiększa napięcie mięśni gładkich tętnic. Nie jest to bezpośrednie działanie unerwienia eferentnego baroreceptorów: działają one poprzez nerw błędny, którego pobudzenie w wypadku wzrostu ciśnienia w zatoce szyjnej prowadzi do ograniczenia efektu współczulnego: rozszerzenia naczyń krwionośnych i zahamowania efektów tropowych serca. Z drugiej strony zmniejszenie ciśnienia w obrębie baroreceptorów – w tym na skutek hipotensji ortostatycznej – prowadzi do zniesienia impulsacji nerwu błędnego i ujawnienia się efektów współczulnych)^[1]

Wysoka sprawność regulacji ciśnienia krwi przez baroreceptory powoduje, że nie zmienia się ono w pozycji leżącej ani stojącej. Niekiedy mogą one utracić swą sprawność. Po długotrwałym przebywaniu w łóżku, na przykład z powodu ciężkiej choroby, zmiana położenia ciała na pionową może doprowadzić do omdlenia. Podobne warunki istnieją u kosmonautów przebywających przez dłuższy czas w stanie nieważkości.

Przypisy

Bibliografia

• W. Sylwanowicz: Anatomia i fizjologia człowieka. Warszawa: 1985.
• Serwis Edukacyjny PTNT. nadcisnienietetnicze.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-28)].