Bartolomé Esteban Murillo
 Autoportret, ok. 1671 (w zbiorach National Gallery w Londynie) | |
| Imię i nazwisko | Bartolomé Esteban Pérez Murillo |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | hiszpańska |
| Dziedzina sztuki | malarstwo |
| Epoka | Barok |
| Ważne dzieła | |
| |
Bartolomé Esteban Pérez Murillo (ur. 31 grudnia 1617 w Sewilli, zm. 3 kwietnia 1682 tamże) – hiszpański malarz barokowy.
Życiorys
Murillo urodził się jako czternaste dziecko w rodzinie balwierza Gaspara Estébana i Marii Perez Murillo, pochodzącej z rodziny, do której zaliczało się wielu lokalnych artystów. Osierocony w wieku dziesięciu lat, Murillo był wychowywany przez swoją najstarszą siostrę. Mając 15 lat trafił do warsztatu malarza Juana de Castillo, gdzie pobierał naukę przez około pięć lat.
W 1645 poślubił Beatriz de Cabrera y Sotomayor Villalobos, która stała się matką dziewięciorga dzieci malarza. W 1645 Murillo otrzymał też pierwsze poważne zamówienie od zakonu franciszkanów w Sewilli na serię obrazów ukazujących życie św. Franciszka z Asyżu. Z czasem pojawiły się kolejne poważne kontrakty, jak np. obrazy dla katedry w Sewilli (1656–1657). W 1658 Murillo na rok wyjechał do Madrytu, gdzie mając dostęp do kolekcji rodziny królewskiej zgromadzonej w Alkazarze w Madrycie, poszerzał swoją wiedzę na temat malarstwa. Po powrocie do rodzinnego miasta Murillo został jednym ze współzałożycieli i pierwszym prezydentem (odpowiednik rektora; funkcję pełnił od 1660[1] do 1663) tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych, funkcjonującej od 11 stycznia 1660.
W 1664 umarła żona malarza. Będąc osobą głęboko wierzącą Murillo już w 1644 wstąpił do Bractwa Matki Boskiej Różańcowej, a w 1665 dołączył do Konfraterni Santa Caridad, chcąc czynnie pomagać najuboższym. Jednocześnie zapoczątkował okres prawie 20 lat niezwykle intensywnej działalności artystycznej. W 1682, w czasie prac przy ołtarzu w kościele kapucynów w Kadyksie, spadł z rusztowania, co stało się przyczyną jego śmierci w domu rodzinnym w Sewilli.
Tworzył obrazy religijne oraz sceny rodzajowe bogate w detale narracyjne. Pozostawił ok. 500 dzieł.
Obrazy artysty
- Widzenie brata Lauteriusza – ok. 1640, olej na płótnie 217,8×172,1 cm, Fitzwilliam Museum, Cambridge
- Józef i żona Potifara – 1640–1645, olej na płótnie 197×254 cm, Staatliche Museen, Kassel
- Dzieci z melonem i winogronami – ok. 1645–1646, olej na płótnie 145,9×103,6 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
- Kuchnia anielska – 1646, olej na płótnie 180×450 cm, Luwr, Paryż
- Brat Juniper i żebrak – 1645–1646, olej na płótnie 176×221,5 cm, Luwr, Paryż
- Mały żebrak – ok. 1645–1650, olej na płótnie 134×100 cm, Luwr, Paryż
- Święty Franciszek z Asyżu na modlitwie – ok. 1645–1650, olej na płótnie 182×129 cm, Katedra Najświętszej Marii Panny, Antwerpia
- Rebeka i Eliezer u studni – 1650, płótno, 107×71, Prado, Madryt
- Święta Rodzina z ptaszkiem – 1650, olej na płótnie 144×188 cm, Prado, Madryt
- Madonna z różańcem – ok. 1650–1655, olej na płótnie 164×110 cm, Prado, Madryt
- Święty Roderyk – 1646–1655, olej na płótnie 205×123 cm, Galeria Obrazów Dawnych Mistrzów, Drezno
- Pokłon pasterzy – ok. 1657, olej na płótnie 187×228 cm, Prado, Madryt
- Święta Rodzina z małym Janem Chrzcicielem – 1655–1659, olej na płótnie 156×126 cm, Szépművészeti Múzeum, Budapeszt
- Chłopiec z psem – 1660, olej na płótnie 76×61 cm, Ermitaż, Petersburg
- Dobry pasterz – 1660, olej na płótnie 123×161 cm, Prado, Madryt
- Dziewczyna sprzedająca owoce – 1660, olej na płótnie 76×61 cm, Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina, Moskwa
- Cztery postacie na stopniu – 1655–1660, olej na płótnie 109,9×143,5 cm, Kimbell Art Museum, Fort Worth
- Dwie kobiety w oknie – ok. 1655–1660, olej na płótnie 127×106 cm, National Gallery of Art, Waszyngton
- Narodzenie Najświętszej Maryi Panny – ok. 1660, olej na płótnie 185×360 cm, Luwr, Paryż
- Maryja Niepokalanie Poczęta – ok. 1660–1665, olej na płótnie 206×144 cm, Prado, Madryt
- Święty Antoni z Padwy z Dzieciątkiem – ok. 1665, olej na płótnie 190×120 cm, Muzeum Sztuk Pięknych, Sewilla
- Chrystus po ubiczowaniu – po 1665, olej na płótnie 113×147 cm, Museum of Fine Arts w Bostonie, Boston
- Uwolnienie św. Piotra Apostoła – 1665–1667, olej na płótnie 260×238 cm, Ermitaż, Petersburg
- Abraham i trzej aniołowie – 1667, olej na płótnie 236×261 cm, National Gallery of Canada, Ottawa
- Święty Franciszek obejmujący Chrystusa na Krzyżu – ok. 1668, olej na płótnie 277×181 cm, Muzeum Sztuk Pięknych, Sewilla
- Św. Tomasz z Vilanueva dający jałmużnę – ok. 1668, olej na płótnie 283×188 cm, Muzeum Sztuk Pięknych, Sewilla
- Autoportret – 1670–1672, olej na płótnie 127×122 cm, National Gallery, Londyn
- Powrót syna marnotrawnego – ok. 1667–1670, olej na płótnie 236×262 cm, National Gallery of Art, Waszyngton
- Chrystus uzdrawia paralityka przy Sadzawce Betesda – 1667–1670, olej na płótnie 237×261 cm, National Gallery, Londyn
- Św. Tomasz z Vilanueva uzdrawia chromego – 1670, olej na płótnie 220,8×148,7 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
- Święty Jan Boży – 1672, olej na płótnie 79×62 cm, Kościół św. Jerzego, Sewilla
- Mała sprzedawczyni owoców – ok. 1670–1675, olej na płótnie 149×113 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
- Chrystus ukrzyżowany – ok. 1677, olej na płótnie 71×54 cm, Prado, Madryt
- Chrystus ukrzyżowany – 1660–1670, olej na płótnie 208.9x113 cm, Timken Museum of Art, San Diego
- Ecce Homo – ok. 1672–1678, olej na płótnie, Muzeum Sztuki, El Paso
- Niepokalane Poczęcie – ok. 1678, olej na płótnie 274×190 cm, Prado, Madryt
- Dziecię Jezus rozdaje chleb pielgrzymom – 1678, olej na płótnie 219×182 cm, Szépművészeti Múzeum, Budapeszt
- Nawrócenie św. Pawła Apostoła – ok. 1675–1680, olej na płótnie 125×169 cm, Prado, Madryt
- Męczeństwo św. Andrzeja Apostoła – 1675–1680, olej na płótnie 123×162 cm, Prado, Madryt
- Dwie Trójce – 1675–1682, olej na płótnie 293×207 cm, National Gallery, Londyn
- Chrystus po ubiczowaniu – XVII w., olej na płótnie 127×146 cm, Krannert Art Museum, Champaign
Galeria
Mały żebrak, ok. 1645–1650
Dzieci z melonem i winogronami, ok. 1645–1655
Madonna z różańcem, ok. 1650–1655
Mała sprzedawczyni owoców, ok. 1670–1675
Niepokalane Poczęcie, 1678
Maryja Niepokalanie Poczęta, ok. 1660–1665
Święty Franciszek z Asyżu na modlitwie, ok. 1645–1650
Ecce Homo, ok. 1672–1678
Święty Jan Boży, 1672
Powrót syna marnotrawnego, ok. 1667–1670
Przypisy
- ↑ Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 78. ISBN 978-3-8331-5106-4.
Bibliografia
- Stefano Zuffi: Wielki słownik malarzy.. T. 3. Warszawa: Rzeczpospolita, 2006, s. 78. ISBN 83-60688-15-X.
- ISNI: 0000 0001 0917 9367
- VIAF: 76584455
- ULAN: 500007425
- LCCN: n81068073
- GND: 11858586X
- NDL: 00450837
- BnF: 14952935x
- SUDOC: 027295184
- NLA: 36229539
- NKC: ola2003172390
- BNE: XX1006721, XX1456254
- NTA: 068890559
- BIBSYS: 90153246
- Open Library: OL254923A
- PLWABN: 9810533187405606
- NUKAT: n02021146
- PTBNP: 238839
- CANTIC: a10324926
- CONOR: 67037539
- WorldCat: lccn-n81068073
Media użyte na tej stronie
El lienzo representa a San Francisco de Asís abrazando a Cristo crucificado.
La obra representa a la Virgen María llevando al Niño Jesús sobre sus rodillas y un rosario.
En la mayoría de las Inmaculadas de Bartolomé Esteban Murillo, de las que llegó a pintar unas veinticuatro, la Virgen María aparece vestida con una túnica blanca y un manto de color azul, con sus manos cruzadas sobre el pecho, y al mismo tiempo con una luna creciente a sus pies y con la vista puesta en el Cielo. Esta obra le fue encargada a Murillo por Justino de Neve (1625-1685), que era un canónigo de la catedral de Sevilla, con destino al Hospital de los Venerables de la ciudad de Sevilla, ya que en España se había extendido extraordinariamente desde el siglo XVI la devoción por la Inmaculada Concepción de María, siendo además dicho país el principal defensor del misterio y el que luchó con mayor insistencia hasta que se convirtió en uno de los dogmas de la Fe católica, aunque ello no ocurriría oficialmente hasta el año 1854. A lo largo de su vida, Murillo pintó unas dos docenas de Inmaculadas que en la actualidad se encuentran repartidas por todo el mundo, aunque cuatro de ellas se conservan en el Museo del Prado y otras tantas en el Museo de Bellas Artes de Sevilla, la ciudad natal del pintor.
Esta obra es una de las Inmaculadas de Bartolomé Esteban Murillo con aspecto más juvenil, lo que la vincula con la tradición sevillana del también pintor sevillano Francisco de Zurbarán, y con las recomendaciones sobre la representación de este tema manifestadas por Francisco Pacheco en su Arte de la pintura, que escribió en 1649. Además, hay varios dibujos preparatorios para esta obra ejecutados por Murillo, lo que demuestra que el pintor sevillano se preparó concienzudamente para ejecutarla, y es conocida como Inmaculada del Escorial porque aparece citada por primera vez en las colecciones reales del monasterio de El Escorial en 1788, durante el reinado de Carlos IV de España.
La obra representa a San Juan de Dios (1495-1550), de orígen portugués y fundador de la Orden Hospitalaria de San Juan de Dios. En la obra, el santo cae a tierra por llevar a un enfermo, y el Arcángel Gabriel aparece milagrosamente para ayudarle.