Bartolomeo Colleoni (1930)

Bartolomeo Colleoni
Krążownik po pojedynku z HMAS „Sydney”
Historia
Położenie stępki	21 czerwca 1928
Wodowanie	21 grudnia 1930
Włochy
Wejście do służby	10 lutego 1932
Zatopiony	19 lipca 1940
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	6571 ts (standardowa) 6954 ts (pełna)
Długość	169,3 m
Szerokość	15,5 m
Zanurzenie	5,3 m
Napęd
6 kotłów, 2 turbiny parowe o łącznej mocy 95 000 KM, 4 śruby
Prędkość	~30 węzłów
Zasięg	3800 Mm przy 18 w.
Uzbrojenie
8 dział kal. 152 mm 6 dział plot. kal. 100 mm 8 wkm kal. 13,2 mm 4 wyrzutni torped kal. 533 mm
Opancerzenie
pokład 20 mm
Wyposażenie lotnicze
1 katapulta/2 wodnosamoloty
Załoga	570 - 645

Bartolomeo Colleoni – włoski krążownik lekki typu Condottieri (podtyp di Giussano), wchodzącym w skład Regia Marina podczas II wojny światowej. Został nazwany na cześć Bartolomeo Colleoniego, włoskiego kondotiera z XV wieku.

Krążownik został zwodowany 21 grudnia 1930 i przed przystąpieniem Włoch do wojny w roku 1940 przeszedł gruntowną modernizację, podczas której wzmocnieniu uległa jego artyleria przeciwlotnicza.

„Bartolomeo Colleoni” służył na Morzu Śródziemnym do listopada 1938 roku, kiedy to został wysłany na Daleki Wschód dla zastąpienia operującego tam krążownika „Raimondo Montecuccoli”. Przybył do Szanghaju 23 grudnia 1938 i stacjonował tam do rozpoczęcia działań wojennych pomiędzy Wielką Brytanią i Francją a Niemcami. 1 października, po przekazaniu swych zadań na Dalekim Wschodzie slupowi „Lepanto”, powrócił na wody ojczyste, gdzie dotarł 28 października.

„Bartolomeo Colleoni” wszedł w skład 2 Dywizjonu Krążowników Drugiej Flotylli Śródziemnomorskiej razem z krążownikiem „Giovanni delle Bande Nere”. Pierwszą akcją, w której wziął udział, było minowanie Cieśniny Sycylijskiej 10 czerwca 1940 roku, a następnie osłona konwojów transportowców z wojskiem na trasie Neapol–Trypolis w lipcu tego samego roku.

17 lipca oba krążowniki dywizjonu opuściły port w Trypolisie i skierowały się ku greckiej wyspie Leros na Morzu Egejskim, gdzie zaobserwowano wzmożoną aktywność okrętów Royal Navy.

We wczesnych godzinach 19 lipca włoski dywizjon, znajdujący się w pobliżu przylądka Spatha na Krecie, został wykryty przez samoloty rozpoznawcze RAF i zaatakowane przez australijski lekki krążownik HMAS „Sydney” i pięć niszczycieli. Podczas krótkotrwałego starcia „Bartolomeo Colleoni” został trafiony salwą „Sydney”, która spowodowała zniszczenie maszynowni okrętu, a w konsekwencji unieruchomienie go i wystawienie – jako łatwy cel – dla torped z brytyjskich niszczycieli.

Po ich ataku okręt eksplodował i zatonął wraz z 121 członkami załogi. Drugi krążownik włoski zdołał ujść bezpiecznie do bazy.

Dla historyków wojskowości najbardziej interesującymi okazały się dane techniczne okrętu, jakie oficjalnie przedstawiała strona włoska. Według nich „Bartolomeo Colleoni” miał osiągać (teoretycznie) prędkość ponad 40 węzłów i nigdy nie powinien być doścignięty przez „Sydney”, który osiągał prędkość zaledwie 32 węzłów. W rzeczywistości marynarka włoska przeprowadzała próby, gdy okręty pozbawione były jeszcze nie tylko amunicji, ale nawet artylerii głównej. „Bartolomeo Colleoni” nie był prawdopodobnie w stanie osiągnąć więcej niż 30 węzłów.

Bibliografia

• Robert Gardiner: Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946. London: Conway Maritime Press, 1987. ISBN 0-85177-146-7.
• Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1976.
• M. J. Whitley: Cruisers of World War Two: An International Encyclopedia. London: Arms and Armour, 1996. ISBN 1-86019-874-0.