Bartoszowice

Bartoszowice
Ilustracja
ul. Olszewskiego. Końcowy, wschodni odcinek
Państwo Polska
MiastoWrocław
DzielnicaŚródmieście
Położenie na mapie Polski
Ziemia51°06′14″N 17°06′51″E/51,103889 17,114167
Kościół pw. św. Faustyny na Bartoszowicach

Bartoszowice (niem. Bartheln) – część (zwyczajowo nazywana osiedlem) Wrocławia, na osiedlu Biskupin-Sępolno-Dąbie-Bartoszowice. Położone we wschodniej części Wielkiej Wyspy, graniczą na niej z Sępolnem i Biskupinem, a przez Odrę i jej kanały ze Strachocinem i Opatowicami.

W średniowieczu teren obecnych Bartoszowic był częścią wsi (obecnie osiedla) Opatowice i wraz z nią leżały na lewym brzegu Odry. Wobec częstych tu powodzi rejon ten był wykorzystywany głównie do hodowli. Właściciel wsi, wrocławski możnowładca Piotr Włostowic, fundując opactwo św. Wincentego na Ołbinie podarował ją w 1149 zakonnikom[1]. Po przekopaniu w XVI wieku nowego koryta Odry w kierunku Szczytnik Bartoszowice wraz z sąsiednim Biskupinem i Sępolnem znalazły się na brzegu prawym (północnym) nowo poprowadzonej rzeki, a Opatowice zostały na lewym. W zapiskach z roku 1550 zachowała się wzmianka o istniejącym tutaj folwarku.

Niemiecką nazwę Bartheln zanotowano po raz pierwszy w roku 1794, niektórzy wywodzą ją od polskiego imienia Bartłomiej[2]. Rok później zanotowano tu 9 (dziewięciu) mieszkańców, a pół wieku później (1845) – siedem domów, folwark i cegielnię, razem 74 mieszkańców, w tym 6 rzemieślników. Po wielkiej powodzi w lipcu 1903 w ramach kolejnej gruntownej przebudowy systemu wodnego miasta, podjęto budowę dwóch równoległych kanałów - Nawigacyjnego i Przeciwpowodziowego - łączących koryto Odry na wysokości Wyspy Opatowickiej z korytem Starej Odry na wysokości mostów Warszawskich. Kanały przeprowadzono w znacznej części wzdłuż starorzecza, którym Odra płynęła do wieku XVI; oddzieliły one Bartoszowice od Strachocina. Budowę tę zakończono w 1916, tworząc nowy węzeł wodny ze śluzami i jazami.

Bartoszowice włączono w granice Wrocławia w roku 1928. Do lat 60. pozostawały słabo zaludnionym osiedlem peryferyjnym, w dużej części jego terytorium znajdowały się łąki oraz uprawy kwiatów, warzyw i owoców. Dopiero w latach 60. rozpoczęto zabudowę tego terenu (czteropiętrowe bloki według projektu arch. Jerzego Kociubińskiego), w następnym dziesięcioleciu także wyższe budynki, w większości w systemie wielkiej płyty. W roku 1997 rozpoczęto tu budowę kościoła pod wezwaniem siostry Faustyny.

Bartoszowice mają połączenie tramwajowe i autobusowe z centrum miasta, główną osią komunikacyjną jest ulica Olszewskiego. Oprócz tego z Bartoszowic można przejść pieszo lub przedostać się rowerem przez most Bartoszowicki i mostek nad sąsiadującą śluzą Bartoszowicką[3] na Strachocin, albo też na Opatowice przez Jaz Bartoszowice i Śluzę Opatowice.

Granice osiedli Bartoszowice i Biskupin przebiegają wzdłuż ulic Mielczarskiego, Sempołowskiej, Norblina, Olszewskiego, Wojtkiewicza i Żaka i nawet dla mieszkańców obu osiedli są trudne do bezbłędnego wyznaczenia[4]. Na pograniczu Bartoszowic i Sępolna lokalizowanym w okolicach ulicy Smętnej znajdują się m.in. ogródki działkowe oraz cmentarz (przed 1945 protestancki), na którym pochowany jest zmarły w 1972 matematyk, profesor przedwojennego Uniwersytetu Lwowskiego, później profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Hugo Steinhaus.

Przypisy

  1. wieś pozostawała w rękach premonstratensów aż do kasaty klasztorów w 1810
  2. do początków XIX wieku wieś należała do polskiej ewangelickiej parafii św. Krzysztofa
  3. mostek ten został zniszczony w 1945; dopiero ponad pół wieku później kosztem 120 tys. zł ustawiono tu zdemontowane przęsło z kładki we wsi Lipki z Opolszczyzny
  4. granica ta jest tak dalece umowna, że spółdzielnia mieszkaniowa o nazwie "Biskupin" stawia swoje domy na terenie Bartoszowic

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław-ul.Olszewskiego-Bacc.JPG
ulica Olszewskiego we Wrocławiu, widok z jej wschodniego końca (ze skrzyżowania z ul. Bacciarellego) w kierunku zachodnim
MostBartoszowicki we Wrocławiu.jpg
Most Bartoszowicki - Bartoszowicki Bridge, Wrocław, Poland, view from southern riverside of Odra