Barwałd Dolny
| Artykuł | 49°51′46″N 19°34′24″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°52'0.1"N, 19°34'0.1"E, 49°51'59.54"N, 19°34'17.26"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 681 m |
| wieś | |
 kościół pw. św. Erazma | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 280–340 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2008) | 732 |
| Strefa numeracyjna | 33 |
| Kod pocztowy | 34-124[1] |
| Tablice rejestracyjne | KWA |
| SIMC | 0073861 |
Położenie na mapie gminy Wadowice _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Wadowice") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
 49°51′46″N 19°34′24″E/49,862778 19,573333 | |
Barwałd Dolny – wieś w Polsce, położona na pograniczu Pogórza Wielickiego i Beskidu Makowskiego, położona na wysokości 280–340 m n.p.m. przy drodze krajowej Kraków – Cieszyn na zachód od Kalwarii Zebrzydowskiej. W 2008 roku wieś liczyła 732 mieszkańców. W jej okolicach znajduje się wieś Barwałd Górny oraz Średni.
Nazwa
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Berwald wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[2].
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0073878 | Górka | część wsi |
| 0073884 | Pieckowo | część wsi |
| 0073890 | Pod Lasem | część wsi |
| 0073909 | Przymiarki | część wsi |
| 0073915 | Zagroda | część wsi |
| 0073921 | Zakościele | część wsi |
| 0073938 | Zarębki | część wsi |
Historia
Barwałd Dolny, zaliczany dawniej do Niżnego, od początku istnienia był wsią książęcą i należał do zamku barwałdzkiego, a później wchodził w skład starostwa barwałdzkiego. Historycznie miejscowość jest częścią Księstwa oświęcimskiego[5]. W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim leżał w granicach Korony Królestwa Polskiego, w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 r. księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w granicach której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772[5]. Po I rozbiorze zakupiony został wraz ze starostwem przez Ksawerego Branickiego, odkupiony od niego przez Jana Starowieyskiego herbu Biberstein, następnie należał do Moszczyńskich. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Zabytki
Kościół w Barwałdzie Dolnym wzmiankowany został już w 1326 roku, przy czym parafię erygowano w roku 1515. Obecny kościół drewniany wzniesiony został w XVIII wieku, jednak jego wieża pochodzi z kościoła z XVI w. We wnętrzu podziwiać można wyposażenie barokowe, gotycki krucyfiks, obraz Matki Bożej z XVI wieku wieku, barokowę chrzcielnicę, rokokowe organy z 1770 r; oraz kropielnicę z 1842 roku[6].
Przez miejscowość przechodzi niemiecka linia fortyfikacji z 1944 roku.
Oświata
Cele edukacyjne realizuje, działająca od 1 września 2004 r. pod egidą Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Częstochowie, Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jerzego Kukuczki w Barwałdzie Dolnym, uzupełniona od 1 września 2005 przez Publiczne Gimnazjum. W roku szkolnym 2007/08 wyniki egzaminu sprawdzającego uczniów uplasowały ją na II miejscu w powiecie wadowickim. Od 23 czerwca 2012 roku szkoła nosi imię Świętej Królowej Jadwigi.
Zobacz też
- Barwałd Górny
- Barwałd Średni
- Monografia Barwałdu – Gustaw Studnicki „Barwałd zarys dziejów” w Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 15 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 292.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.
- ↑ Paweł Kutaś: Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce. Zakrzów: PROMO, 2013, s. 18. ISBN 978-83-60941-50-8.
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: silar, Licencja: CC BY-SA 2.5
Church of St. Erasmus of Formiae in Barwald Dolny near Wadowice, from 17/18th. c.
The Dukedomes of Oswitz and Zator. Lawrence H. Slaughter Collection of English maps, charts, globes, books and atlases . Abraham Ortelius his epitome of the theater of the worlde. Nowe latlye ... renewed and augmented ... / by Micheal Coignet, mathematitian of Antwarpe.