Bashkim Gazidede

Bashkim Gazidede
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1952
Peshkopia

Data i miejsce śmierci

25 października 2008
Tirana

Dyrektor Narodowej Służby Wywiadowczej
Okres

od 1992
do 1997

Przynależność polityczna

Demokratyczna Partia Albanii

Bashkim Gazidede (ur. 2 lutego 1952 w Peshkopii, zm. 25 października 2008 w Tiranie[1]) – albański matematyk, polityk i agent wywiadu.

Życiorys

W latach 1984–1992 był specjalistą od algebry i wykładowcą matematyki na Uniwersytecie w Tiranie, a także autorem podręczników szkolnych do matematyki. W 1991 związał się ze Stowarzyszeniem Intelektualistów Muzułmańskich. W tym samym roku po raz pierwszy wystartował w wyborach parlamentarnych, z listy Demokratycznej Partii Albanii, ale mandat deputowanego z okręgu Dibry uzyskał dopiero w następnych wyborach, w 1992. W latach 1992–1997, w okresie rządów Salego Berishy kierował Narodową Służbą Wywiadowczą (alb. Shërbimi Informativ Kombëtar), powstałą po likwidacji Sigurimi. Nie miał wcześniejszych doświadczeń w kierowaniu służbami specjalnymi, w jednym z pierwszych wywiadów zapowiadał usunięcie 60 proc. kadr, wywodzących się z dawnych komunistycznych służb specjalnych[2]. Współpracując ściśle z amerykańskimi służbami specjalnymi, należał zarazem do grona najbliższych współpracowników Salego Berishy, kontrolując aparat Demokratycznej Partii Albanii[3].

W czerwcu 1996 był oskarżany o zatrzymywanie i torturowanie działaczy opozycji, protestujących przeciwko rządom Demokratycznej Partii Albanii. W czasie zamieszek, które ogarnęły Albanię wiosną 1997 B.Gazidede kierował nieudaną operacją mającą na celu przywrócenie porządku publicznego. 26 marca pojawił się w parlamencie i w przekazie dla telewizji oskarżył władze Grecji, CIA oraz amerykańską ambasadę w Tiranie o przygotowanie operacji Lotos, której celem miało być przejęcie przez Greków kontroli nad południową Albanią[3].

W czerwcu 1997, po zwycięstwie w wyborach Socjalistycznej Partii Albanii wyjechał z kraju, prawdopodobnie do Turcji[4]. 21 sierpnia 1998 ówczesny prokurator generalny Albanii – Aleksander Goga wydał nakaz aresztowania dziewięciu wysokich urzędników państwowych, oskarżonych o popełnienie w 1997 zbrodni ludobójstwa (na tej liście był także Gazidede)[1]. Gazidede był oskarżany także o nadużycie władzy i porzucenie obowiązków służbowych w obliczu zagrożenia. W lipcu 2003 śledztwo przeciwko B.Gazidede zostało umorzone.

W 2005 powrócił do Albanii i podjął pracę urzędnika. Rok później wyjechał do Mediolanu, gdzie leczył się na koszt rządu albańskiego. Zmarł na chorobę nowotworową[1]. Pochowany na cmentarzu Tufinë w Tiranie.

Był żonaty (żona Leta), miał dwoje dzieci.

Przypisy

  1. ↑ a b c Vdes nga kanceri Bashkim Gazidede. = 2008, arkivalajmeve.com (alb.).
  2. ↑ Miranda Vickers: Albania: From Anarchy to a Balkan Identity. C. Hurst & Co. Publishers, 1997, s. 93. ISBN 978-1-85065-290-8.
  3. ↑ a b Fred Abrahams: Modern Albania: From Dictatorship to Democracy in Europe. NYU Press, 2015, s. 208. ISBN 978-0-8147-0511-7.
  4. ↑ Christopher Deliso: The Coming Balkan Caliphate: The Threat of Radical Islam to Europe and the West. Greenwood Publishing Group, 2007, s. 47.

Bibliografia