Baszta Morze Czerwone

Baszta Morze Czerwone
nr rej. 231 z 6 kwietnia 1957[1]
Państwo	Polska
Miejscowość	Stargard
Typ budynku	baszta
Styl architektoniczny	gotyk
Wysokość całkowita	34 m
Ukończenie budowy	druga poł. XIV wieku
Położenie na mapie Stargardu Baszta Morze Czerwone
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Baszta Morze Czerwone
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Baszta Morze Czerwone
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego Baszta Morze Czerwone
53°20′13,488″N 15°02′27,240″E/53,337080 15,040900

Widok z baszty Morze Czerwone

Baszta Morze Czerwone w Stargardzie – gotycka baszta, będąca częścią obwarowań miejskich w Stargardzie. Znajduje się przy skrzyżowaniu ulic Warownej i W. Łokietka na Starym Mieście. Powstała w II poł. XIV w. Ma 34 m wysokości. Baszta Morze Czerwone, kolegiata Mariacka i pozostałe mury obronne rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 17 września 2010 została uznana za pomnik historii^[2].

Historia

Baszta została zbudowana w II połowie XIV wieku i należała do szczytowych osiągnięć średniowiecznej architektury obronnej na Pomorzu.

Na poziomie I piętra, od strony wewnętrznej obwarowań, znajduje się wejście na basztę, udostępniane w okresie letnim dla turystów.

Pochodzenie nazwy

Nazwę baszty Morze Czerwone wyjaśniają podania, mówiące o tym, że w czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648) w jej pobliżu rozegrały się walki, powodujące rozlew morza krwi. Inne legendy mówią o zrzucaniu skazańców ze szczytu wieży, po których zostawały czerwone ślady. Bardziej prawdopodobne jest pochodzenie nazwy od rdzawych mokradeł, istniejących w tej okolicy jeszcze przed wybudowaniem baszty.

Architektura

Wysoka na 34 m, opiera się na prostokątnym, kamiennym cokole o wymiarach 8 x 9 m. jej środkowy trzon ma kształt cylindra z cegły o tzw. wiązaniu polskim, na którym są widoczne dekoracje w postaci rombów z glazurowanej cegły. Baszta Morze Czerwone posiada trzy tarasy widokowe, z których dwa górne zwieńczone krenelażem. Wewnątrz można wyodrębnić osiem poziomów połączonych schodami, których funkcję niegdyś pełniły drabiny. Na każdym poziomie znajdują się okienka – szczeliny, służące do obserwacji i ostrzału. Na zewnętrznej elewacji rozstaw tych okienek tworzy szachownicę. Szczyt baszty zwieńcza ceglany, ośmioboczny ostrosłup. W podstawie baszty znajdował się wcześniej loch więzienny, do którego wejście prowadziło z drugiej kondygnacji. Kształt tego lochu jest dobrze widoczny w przejściu, przebitym w 1860 roku, w czworobocznej podstawie baszty. Na wysokości murów, od strony zachodniej, znajdowała się platforma do ustawiana armat.

Zobacz też

• Zabytki w Stargardzie
• Stare Miasto (Stargard)

Przypisy