Baszta Sandomierska na Wawelu

Baszta Sandomierska na Wawelu
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Typ budynku	baszta
Ukończenie budowy	XV w.
Ważniejsze przebudowy	1856
Plan budynku
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Baszta Sandomierska na Wawelu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Baszta Sandomierska na Wawelu
Położenie na mapie województwa małopolskiego Baszta Sandomierska na Wawelu
Położenie na mapie Krakowa Baszta Sandomierska na Wawelu
50°03′09″N 19°56′06″E/50,052500 19,935000

Ten artykuł od 2018-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Baszta Sandomierska – jedna z trzech istniejących baszt na wzgórzu wawelskim, położona na jego południowo-zachodnim skraju. Wraz z Basztą Lubranką (Senatorską) tworzy unikatowy zespół tzw. baszt ogniowych z połowy XV wieku.

Historia

Po raz pierwszy wzmiankowana w źródłach jako nowa wieża w związku wydarzeniem z 1462 roku, gdy ścięto na wzgórzu obok niej sześciu rajców po zamordowaniu przez mieszczan magnata Jędrzeja Tęczyńskiego. Według tradycji więziono w niej szlachtę z ziemi sandomierskiej.

Dolne kondygnacje baszty zostały przebudowane w XVI – XVII wieku z przeznaczeniem na kwaterę dla pachołków starościńskich. W XVIII wieku była w złym stanie. W 1856 została przebudowana przez Austriaków, m.in. ze zmianą nakrycia i dostawieniem dobudówki z klatką schodową. Przeróbki te zostały usunięte przez Zygmunta Hendla w trakcie prac prowadzonych w latach 1911–1914. W ramach ostatnich prac konserwatorskich, prowadzonych w latach 2003–2004 według projektu Piotra Stępnia i Stanisława Karczmarczyka, m.in. zrekonstruowano trzy wykusze strzelnicze, ganek III piętra, wykonano zewnętrzne schody prowadzące na ten ganek i przywrócono pierwotny układ stropów w górnych kondygnacjach.

Obok baszty ciągnie się wzdłuż zieleńca pas kamiennych murów obronnych nadbudowanych w okresie powojennym na fundamentach z początku wieku XIV. Znajduje się przy nich ujście kanału, którym w 1772 konfederaci barscy dostali się na Wawel.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  (c) Míla Moudrá, CC BY-SA 3.0
• 
• 
• 
• 
•