Baszta Stolarzy w Krakowie

Baszta Stolarzy

nr rej. A-8 z 17.05.1932[1]
Widok Baszty Stolarzy od strony Plant w zimowej scenerii. Po remoncie - 2017.
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Styl architektoniczny	Gotyk
Wysokość do dachu	31 m
Ukończenie budowy	XIV/XV wiek
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Baszta Stolarzy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Baszta Stolarzy
Położenie na mapie województwa małopolskiego Baszta Stolarzy
Położenie na mapie Krakowa Baszta Stolarzy
50°03′54″N 19°56′26″E/50,065000 19,940556

Baszta Stolarzy (znana także jako Baszta Stolarska, Baszta Stolarzy i Powroźników) – jedna z trzech w pełni zachowanych baszt w obrębie murów miejskich w Krakowie (obok Cieśli oraz Pasamoników).

Opis baszty

Baszta Stolarzy jest wieżą półokrągłą, wykonaną z cegły w stylu gotyckim na kwadratowej, kamiennej podstawie. Posiada ona 3 kondygnacje i jest własnością Muzeum Książąt Czartoryskich, które to w owej baszcie ma swoje magazyny. Póki co nie jest ona udostępniana turystom, z wyjątkiem ganku od strony ulicy Pijarskiej, gdzie znajduje się zejście z Trasy turystycznej Mury Obronne. W górnej części baszty znajduje się ozdobny fryz, nad którym znajduje się dach o nieregularnym kształcie zbliżonym do stożka, złożony z czerwonej dachówki. Baszta jest położona przy ulicy Pijarskiej, między Bramą Floriańską oraz Basztą Cieśli. Pomiędzy Basztą Stolarzy a Cieśli znajduje się dodatkowo dawny Arsenał Miejski.

Historia

Baszta Stolarzy na rysunku wg akwareli Jerzego Głogowskiego (Kajetan Wincenty Kielisiński, 1834–39)

Baszta została zbudowana najprawdopodobniej w XIV lub XV wieku. Jej głównym zadaniem była obrona Bramy Floriańskiej, a później także i Barbakanu od strony zachodniej. Za jej obronę odpowiedzialne były cechy Stolarzy oraz Powroźników. Na początku XIX wieku Baszta Stolarzy wraz z całą resztą murów miejskich Krakowa, była przewidziana do rozbiórki. W obronie m.in. owej baszty stanął prof. Feliks Radwański, który o tych murach pisał: „Chronią one przed wiatrami wiejącymi pod Kościół Mariacki od Kleparza. Niedobre to wiatry, bo smrody i śmieci znosić będą, a także bezbożnie podwiewać spódnice Paniom Matkom i Żonom.” 13 stycznia 1817 r. Radwański wywalczył w senacie Rzeczypospolitej Krakowskiej decyzję o pozostawieniu dla potomnych fragmentu średniowiecznego muru obronnego opodal Bramy Floriańskiej, m.in. z Basztą Stolarzy. Odratowana od zburzenia baszta została w 1874 roku wraz z sąsiednią Basztą Cieśli i Arsenałem podarowana przez miasto księciu Władysławowi Czartoryskiemu z przeznaczeniem na Muzeum Książąt Czartoryskich. W 2015 roku przeprowadzono gruntowny remont Baszty Stolarzy. W ramach tego remontu wymieniono dachówkę, odczyszczono mury a także odnowiono wnętrze baszty, to co będzie się w niej mieścić zależy od władz muzeum oraz przebiegu dalszych remontów, które w muzeum trwa już od 2010 roku.

Zobacz też

• Baszty w Krakowie

Przypisy

Bibliografia

• R. Sypek, Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, Warszawa 2005, str. 18-29 (ISBN 83-7020-305-1)
• PiotrP. Hapanowicz PiotrP., Mury obronne i Barbakan - przewodnik, AgnieszkaA. Kutylak-Hapanowicz (red.), TeresaT. Rygiel (red.), Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2014, s. 27, ISBN 978-83-7577-155-8, OCLC 904781375 .

Linki zewnętrzne

• Wawel.net - "Baszta Stolarska". wawel.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-23)]. (dostęp: 2011-02-17)
• Krakow4u.pl - Fotografia Baszty Stolarskiej od strony plant [dostęp: 2011-02-18)