Batalion AK „Miłosz”

Gmach Gimnazjum im. Królowej Jadwigi zdobyty przez Batalion „Miłosz”

Tablica upamiętniająca żołnierzy batalionu AK „Miłosz” na ścianie budynku YMCA przy ul. Marii Konopnickiej 6

Kamień pamiątkowy u zbiegu ulic Marii Konopnickiej i Bolesława Prusa

Batalion AK „Miłosz” – pododdział Armii Krajowej walczący w powstaniu warszawskim.

Historia

Batalion utworzono z ochotniczego kilkunastoosobowego oddziału bojowego por. Kazimierza Leskiego ps. „Bradl”. 3 sierpnia do oddziału dołączyła skierowana przez dowódcę Rejonu 2 rtm. Władysława Abramowicza „Litwina”, grupa oficerów Wydziału Artylerii Komendy Głównej AK z ppłk. Janem Szczurek-Cergowskim „Sławborem”.

Batalion w pełni zorganizowany został pod 20 sierpnia 1944. Walczył w Śródmieściu w rejonie placu Trzech Krzyży i Al. Jerozolimskich. Oddział zdobył Gimnazjum im. Królowej Jadwigi i Szpital Świętego Łazarza. Jego liczebność powiększała się dzięki ochotnikom. Liczył ok. 1000 żołnierzy. Dowódcą batalionu był mjr Stefan Jastrzębski ps. „Miłosz”.

2 września żołnierze batalionu „Miłosz” zdobyli gmach YMCA mieszczący się na ul. Konopnickiej 6. Pozostał on w rękach powstańców do końca walk.

Batalion stracił w powstaniu ok. 70 żołnierzy.

Skład

Dowództwo

• dowódca batalionu – mjr Stefan Jastrzębski "Miłosz";
• oficer sztabu rtm. Zygmunt Falkowski "Topór";
• szef łączności – st. sierż. Krystyna Jastrzębska "Krystyna";

Oddziały

• 1 kompania "Bradla" – dowódca ppor./kpt. Kazimierz Leski "Bradl";
  • 1 pluton "Truka" – dowódca por. Kurt Tomala "Truk";
  • 2 pluton "Bończy" – por. Edward Filip-Krzyżanowski "Pantera" (zg. 9 sierpnia); por. Mieczysław Gawdzik "Bończa" (od 10 sierpnia);
  • 3 pluton "Pieprza" – por. Władysław Sokulski "Pieprz";
  • pluton broni ciężkiej "Ptaszyńskiego" – por.Witold Pawłowski "Ptaszyński";
  • patrol sanitarny i łączność kompanii – Barbara Paczyńska "Marta"; (zginęła 2 września); Maria Gozdalska-Bełkowska "Misia-Kasia";
• 2. kompania „Ziuka” – dowódca por. art. Józef Roman „Ziuk”
  • 1 pluton "Kulawego" – por. Edward Ładkowski "Kulawy" (z VI Batalionu OW PPS);
  • 2 pluton – por. Waręski, następnie ppor. Mariusz Agnieża "Mariusz";
  • 3 pluton – ppor Walenty Mironow "Mir";
• 3. kompania "Redy" – dowódca kpt. Franciszek Miszczak "Reda" (ciężko ranny we wrześniu), ppłk. Andrzej Rzewuski "Wojmir";
  • 1 pluton "Kłosa" – dowódca ppor. Mieczysław Kostanecki "Kłos";
  • 2 pluton "Mundka" – dowódca ppor. Wiesław Jabłoński, następnie st. sierż. Edmund Malinowski "Mundek"; (pluton głuchoniemych);
  • 3 pluton "Kilofa" – ppor. Jan Nizowicz "Kilof" (zg. 2 września), ppor.Józef Kopiczyński "Katoda" (zg. 13 września).

Upamiętnienie

• 8 września 1984 na frontowej ścianie gmachu YMCA odsłonięto tablicę pamiątkową^[1].
• U zbiegu ulic Frascati i Marii Konopnickiej znajduje się Skwer Batalionu AK „Miłosz” z kamieniem pamiątkowym. Nazwa skweru została nadana w czerwcu 1997^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Tom I, Warszawa 2005 ​ISBN 83-11-09261-3​
• KazimierzK. Leski KazimierzK., Życie niewłaściwie urozmaicone, t. 2, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2009, ISBN 978-83-89929-56-3, OCLC 750952577 .

Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa

Komenda Główna	Biuro Finansów i Kontroli Biuro Informacji i Propagandy Biuro Inspekcji Kedyw Oddział I Oddział II Oddział III Oddział IV Oddział V Wojskowa Służba Kobiet Szefostwo Biur Wojskowych Szefostwo Komunikacji Wojskowych
Obszary	Białostocki Lwowski Warszawski Zachodni Południowy
Okręgi	Białystok Kraków Lublin Lwów Łódź Nowogródek Polesie Pomorze Poznań Radom-Kielce Stanisławów Śląsk Tarnopol Warszawa Wilno Wołyń
Korpusy	Kielecki Warszawski
Dywizje piechoty	2 DP 3 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 21 DP 22 DP 24 DP 25 DP 26 DP 27 DP 28 DP 29 DP 30 DP 106 DP
Brygady	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 23 24 36 Gozdawa Kielecka KBKZ Zagłębiowska
Pułki piechoty	1 pspodh. 2 pp Leg. 3 pp Leg. 4 pp Leg. 5 pspodh. 6 psp 7 pp Leg. 8 pp Leg. 9 pp Leg. 10 pp 12 pp 13 pp 15 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 26 pp 27 pp 28 pp 30 pp 31 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 45 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 72 pp 74 pp 77 pp 78 pp 82 pp 84 pp 112 pp 116 pp 120 pp
Pułki kawalerii	1 pszw 7 puł 8 pal 8 puł 8 psk 10 pal 10 kpa 14 puł 19 puł 21 puł 23 puł 27 puł
Akcje i operacje	Akcja Antyk Akcja „Burza” Akcja Getto Akcja Góral Akcja w Lidzie Akcja N Akcja Nieszpory Akcja Pensjonat Akcja w Pińsku Akcja pod Arsenałem Akcja Taśma Akcja w Celestynowie Akcja Wilanów Akcja Wieniec Akcja Wiśnicz Operacja Hermann Operacja Memel Operacja Ostra Brama Powstanie iwienieckie Powstanie warszawskie Powstanie zamojskie Rozbicie więzienia w Kielcach
Dywersja i sabotaż	Akcja Bielany Akcja Bollwerk Akcja na tartak w Piaskach Królewskich Akcja Nieszpory Akcja Nowy Rok Akcja Wieniec Mały sabotaż Wysadzenie pociągu w Choszczówce (1943) Wysadzenie pociągu w Piasecznie (1943) Zatopienie statku Tannenberg Zamach bombowy na dworcu kolejowym Friedrichstraße w Berlinie Zamach bombowy na kolej S-Bahn w Berlinie
Zamachy	Akcja Braun Akcja Bürkl Akcja „C” Akcja Durrfeld Akcja Europejska Akcja Główki Akcja Komitet Ukraiński Akcja Koppe Akcja Kośba Akcja Kretschmann Akcja Krüger Akcja „Kutschera” Akcja Leitgeber Akcja Milke Akcja Panienka Akcja Rodewald Akcja Stamm Akcja Topiel Akcja Za Kotarą Likwidacja Heinricha Krafta Likwidacja Hugo Dietza Likwidacja Nadwywiadu Rządu Londyńskiego Zamach na Hansa Franka Zamach na Kurta Hoffmanna Zamach na Maksa Petersa
Bitwy i potyczki	Bitwa o Skalbmierz Bitwa o Surkonty Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej (Bitwa na Porytowym Wzgórzu) Bitwa pod Jaksicami (1944) Bitwa pod Kałużówką Bitwa pod Lasowcami Bitwa pod Murowaną Oszmianką Bitwa pod Skorzowem Bitwa pod Wojdą Bój pod Pęcicami Potyczka pod Skroniowem Starcie pod Sucharami Starcie w Kamieniu Stołpeckim Wypad na Marianów Walki o Kowel i Włodzimierz Wołyński (1944) Wypad na Truskaw
Wywiad	Most I Most II Most III Operacja Synteza
Organizacje	AKO Cichociemni Polskie Państwo Podziemne Szare Szeregi ŚZŻ AK Grupy Szturmowe Republika Pińczowska Rzeczpospolita Iwonicka Rzeczpospolita Turgielska
Odznaczenia	Krzyż Armii Krajowej Odznaka „Krzyż Powstania Warszawskiego” Warszawski Krzyż Powstańczy