Batalion KOP „Łużki”

Batalion KOP „Łużki”
5 batalion graniczny
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1924

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

Łużki

Organizacja
Kryptonim

61[a]

Dyslokacja

Łużki

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

3 Brygada OP
pułk KOP „Głębokie”
3 pp KOP

Odsłonięcie pomnika Józefa Piłsudskiego w 5 batalionie KOP „Łużki”
Wigilia w 5 batalionie KOP „Łużki”
KOP 1938.png

Batalion KOP „Łużki”pododdział piechoty, podstawowa jednostka taktyczna Korpusu Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na posiedzeniu Politycznego Komitetu Rady Ministrów, w dniach 21–22 sierpnia 1924 roku, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 roku Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza[2], a 17 września instrukcję określającą jego strukturę[3]. W pierwszym etapie organizacji KOP sformowano 3 Brygadę Ochrony Pogranicza, a w jej składzie 5 batalion graniczny „Łużki”[4]. Podstawą formowania był rozkaz szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z dnia 27 września 1924 roku[5]. Nazwa jednostki pochodzi od leżącej na północnej Wileńszczyźnie miejscowości Łużki, znajdującej się wówczas na obszarze województwa wileńskiego i będącej macierzystym garnizonem batalionu. W jego skład wchodziły: cztery kompanie piechoty, drużyna dowódcy batalionu i pluton łączności. Według etatu liczy on 25 oficerów, 200 podoficerów i 603 szeregowców[6]. Jego uzbrojenie stanowiły: 2 ciężkie karabiny maszynowe, 48 ręcznych km, 48 garłaczy, 439 karabinów, 280 karabinków i 32 pistolety. Środki transportu to 15 wozów taborowych, 1 motocykl i 7 rowerów[6]. Długość ochranianego przez batalion odcinka granicy wynosiła 91 kilometrów, przeciętna długość pododcinka kompanijnego to 30 kilometrów, a strażnicy 7 kilometrów. Odległość dowództwa batalionu od dowództwa brygady wynosiła 120 kilometrów[7].

W 1929 roku batalion podlegał dowódcy pułku KOP „Głębokie”[8]. W tym roku kompania szkolna 5 baonu stacjonowała w Żurkach[9].

W lipcu 1929 roku przyjęto zasadę, że bataliony przyjmą nazwę miejscowości będącej miejscem ich stacjonowania[10]. Obok nazwy geograficznej, do 1931 roku stosowano również numer batalionu[11]. W tym czasie na uzbrojeniu posiadał 720 karabinów Berthier wz.1916, 51 ręcznych karabinów maszynowych Chauchat wz. 1915 i 2 ciężkie karabiny maszynowe wz.1914[12].

W wyniku reorganizacji batalionu w 1931 roku, w miejsce istniejących plutonów karabinów maszynowych, utworzono kompanię karabinów maszynowych. Rozwinięto też kadry kompanii szkolnej do pełnoetatowej kompanii odwodowej[13]. Po przeprowadzonej reorganizacji „R.2” batalion składał się z dowództwa batalionu, plutonu łączności, kompanii karabinów maszynowych, kompanii odwodowej i trzech kompanii granicznych[14]. W listopadzie 1936 roku batalion etatowo liczył 20 oficerów, 68 podoficerów, 24 nadterminowych i 580 żołnierzy służby zasadniczej[b].

Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 roku została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[16]. Batalion otrzymał nowy etat. Był jednostką administracyjną dla szwadronu kawalerii KOP „Łużki”, i posterunku żandarmerii KOP „Łużki”[17]. W wyniku realizacji drugiej fazy reorganizacji KOP, latem 1937 roku zabrakło pomieszczeń dla części plutonów odwodowych kompanii granicznych. Dowódca KOP nakazał rozmieścić je przy innych kompaniach batalionu[18]. Z dniem 15 maja 1939 roku batalion stał się oddziałem gospodarczym. Stanowisko kwatermistrza batalionu przemianowane zostało na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu do spraw gospodarczych, płatnika na stanowisko oficera gospodarczego, zastępcy oficera materiałowego dla spraw uzbrojenia na zbrojmistrza, zastępcy oficera materiałowego dla spraw żywnościowych na oficera żywnościowego[19].

Po odejściu batalionu przeznaczonego dla 3 pułku piechoty KOP garnizon jednostki w Łużkach wyposażył i doprowadził do stanu etatowego (poprzez wcielenie nowych rekrutów i rezerwistów) jednostkę na nowo od podstaw. Batalion wszedł w skład pułku KOP „Głębokie”. Po odtworzeniu ochraniał granicę z ZSRR o długości 86,877 km[20]. Od 17 września 1939 roku brał udział w obronie ówczesnej wschodniej granicy państwa przed radzieckim agresorem.

Służba graniczna

Batalion graniczny był podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej na powierzonym mu odcinku granicy polsko-radzieckiej, wydzielonym z pasa ochronnego brygady. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[21][6]. Batalion graniczny KOP „Łużki” w 1934 roku ochraniał odcinek granicy państwowej szerokości 86 kilometrów 877 metrów[22].

Wydarzenia:

  • W meldunku sytuacyjnym z 28 stycznia 1925 roku napisano: 26 stycznia 1925 roku o godz. 16.00 na pododcinku nr 2 Ćwiecina zatrzymano Katarzynę Toksyjową za nielegalne przekroczenie granicy. Rzekomo przybyła do córki z Połocka. Przekazano ją policji[23].
  • W meldunku sytuacyjnym z 29 stycznia 1925 roku napisano:
Na pododcinku nr 3 Prozoroki w czasie przekraczania granicy zatrzymany został mieszkaniec sowieckiej wsi Luckowicze Wasyl Szoroko[24].
Strażnica nr 10 „Zahacie” zatrzymała mieszkańca miejscowości Witebska, który zeznał, że przekroczył granicę, ponieważ chciał się porozumieć ze znajomymi z Rosji. Dochodzenie w toku[24].

Bataliony sąsiednie:

Walki batalionu

W sierpniu 1939 roku baon KOP „Łużki” wszedł, jako I batalion, w skład sformowanego 3 pułku piechoty KOP[25]. Do 13 września 1939 roku 3 pp KOP uczestniczył w walkach z wrogiem na Suwalszczyźnie. 13 września 1939 roku został przetransportowany na Wołyń w rejon RówneKostopol, gdzie uczestniczył w walkach z wojskami sowieckimi. Brał udział w walkach z sowietami 21-22 września 1939 roku w rejonie wsi Borowicze, a 23 września 1939 roku w rejonie wsi Radoszyn, gdzie po walce z przeważającymi siłami agresora sowieckiego 3 pułk piechoty KOP skapitulował.

Walki o strażnice
Strzegący granicy odtworzony batalion graniczny mjr. Benrota 17 września rozpoczął walki z atakującym strażnice 12 Oddziałem Wojsk Ochrony Pogranicza NKWD płk. Busarowa. Oddział sowiecki wzmocniony był 2–3 kompaniami z załogi rejonu umocnionego, jednym pociągiem pancernym oraz 22 Samodzielną Wietrińską Komendanturą WOP NKWD mjr. Smietanina[26].

W pasie odpowiedzialności 3 kompanii granicznej por. Witolda Połońskiego atakowały trzy kombinowane oddziały wydzielone z 12 Oddziału WOP NKWD.

Strażnicę i kompanię w Leonpolu atakował, wsparty pociągiem pancernym nr l6, OW dowodzony przez kpt. Faworskiego. Strażnica położona w odległości 200 m od Dźwiny odpowiedziała ogniem. W związku z przewagą sił i środków agresora, część załogi strażnicy i drużyny gospodarczej kompanii wycofała się w lasy na południe od Leonpola. Zginął dowódca kompanii. Do niewoli dostał się oficer i 30 żołnierzy[27].

Strażnicę KOP „Czuryłowo” zaatakował oddział wydzielony pod dowództwem kpt. Biedrinowa w składzie: trzy plutony strzeleckie, pluton km i grupa kawalerii. Po uprzednim zniszczeniu łączności z sąsiednimi strażnicami i z kompanią, zlikwidował wartownika, a następnie obrzucił granatami i ostrzelał budynek strażnicy. Pięciu polskich żołnierzy poległo, siedmiu wzięto do niewoli[27].

Strażnicę KOP „Słoboda" atakowała grupa składającą się z załogi sowieckiej 12 strażnicy i 3 rezerwowej strażnicy kawaleryjskiej. Wzmocnienie stanowiły dwa ciężkie karabiny maszynowe. Grupą dowodził kpt. Kleszczinow. W walce zginęło 16 żołnierzy, a do niewoli dostało się 7. Straty sowieckie: 9 żołnierzy utonęło, 4 rannych, w tym jeden oficer ciężko[28].

1 kompanię graniczną „Małaszki” por. Adama Domalewskiego atakowały pododdziały 12 Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza.

Strażnica „Hryhorowicze" oraz dowództwo kompanii nie zostały zaatakowane ze względu na brak przepraw przez Dzisnę na tych kierunkach. Załoga strażnicy i dowództwo kompanii prawdopodobnie opuściło stanowiska bez walki[c].

Strażnica „Oleszczenica” zaatakowana została przez oddział pod dowództwem st. lejtn. Miroszkina. Obrzucona granatami strażnica stanęła w ogniu. Załoga, podjęła walkę, tracąc 15 zabitych i 1 wziętego do niewoli. Potem poddała się. Straty sowieckie wyniosły 5 rannych[29].

Strażnica „Dzisna” została opanowana przez oddział w sile trzech kompanii strzeleckich pod dowództwem st. lejtn. Jermoczenkowa. Atak na strażnicę wyszedł z dwóch kierunków: od strony południowej i wschodniej przez rzekę. Według sowieckich źródeł o godzinie 5:40 strażnica została opanowana, wzięto do niewoli czterech żołnierzy. Ciężko ranny został dowodzący atakiem st. lejtn. Jermoczenkow[29][d].

2 kompania graniczna „Ćwiecino” por. Ksawerego Wojciechowskiego została zaatakowana przez 22 samodzielną komendanturę WOP. Strażnicę „Czerepy” atakowała 1 kompania kpt. Kuchariewa, licząca 154 żołnierzy. Wywiązała się krótkotrwała walka, podczas której strażnica straciła 4 zabitych i 3 rannych, 4 żołnierzy zostało wziętych do niewoli. Sowieci stracili 1 zabitego i 3 rannych[30].
Strażnicę KOP „Kopciowo” atakowała 2 kompania 22 komendantury WOP kpt. Zorina, licząca 90 żołnierzy. Straty polskie – jeden poległy podoficer, sowieckie – 1 zabity i 2 rannych żołnierzy. Pozostała część załogi wycofała się w kierunku zachodnim[30].
Strażnica „Siergiejczyki” dowodzona przez kpr. Janiszewskiego została zaalarmowana przez sąsiednią strażnicę z prośbą o pomoc. W czasie opuszczania budynku sama została zaatakowana przez pododdziały ze składu 5 DS i 25 BPanc. Doszło do gwałtownej wymiany ognia i walki wręcz[31].

W wyniku walk o strażnice kompanie graniczne poniosły znaczne straty. 1. i 2. kompania graniczna miały około 30% zabitych i rannych, 20% dostało się do niewoli. Straty 3 kompanii to około 50% zabitych i rannych, a pozostali wzięci zostali do niewoli. Zginął dowódca 3 kg por. Połoński i wszyscy trzej dowódcy strażnic. Wycofujące się ze swych pozycji pozostałości kompani granicznych w godzinach przedpołudniowych osiągnęły m.p batalionu[31].

W walkach odwrotowych z Armią Czerwoną:
Na rozkaz dowódcy pułku „Głębokie” dowództwo, odwód batalionu i przybyłe do Łużek pododdziały we wczesnych godzinach południowych opuściły miasto maszerując w kierunku Wilna. Do opuszczonych Łużek wkroczył 139 batalion czołgów mjr. Czeczyna z 25 BPanc, biorąc do niewoli grupę żołnierzy liczącą 17 osób, w tym jednego oficera[31].

Wieczorem, w rejonie Mosarzu, batalion połączył się maszerującymi pododdziałami pułku „Głębokie” i wspólnie maszerował w kierunku Wilna[32]. 19 września dotarła do batalionu wieść o zajęciu Wilna przez Armię Czerwoną[33]. Idący w straży przedniej batalion skierował się przez Rymszany ku granicy z Łotwą i 20 września we wczesnych godzinach rannych w okolicach Turmontu przekroczył granicę łotewską i został internowany[34].

Organizacja i dyslokacja batalionu

Rozmieszczenie batalionu KOP „Łużki” w 1931

Organizacja batalionu w 1934[22]:

Organizacja i dyslokacja batalionu KOP „Łużki” przed 1937[35][36][e]:

  • dowództwo batalionu KOP „Łużki”
  • 1 kompania KOP „Małaszki”
    • drużyna gospodarcza
    • pluton odwodowy
    • strażnica KOP „Oleszczyńce” (kolonia Oleszczenice, wcześniej Oleszczyńce lub Olszenice, w gm. Mikołajów)
    • strażnica KOP „Hryhorowicze” (Hryhorowicze Naddziśnieńskie II)
    • strażnica KOP „Powianużka” (folwark Powianużka w gm. Mikołajów)
  • 2 kompania KOP „Dzisna” (Dzisna)
    • drużyna gospodarcza
    • pluton odwodowy
    • strażnica KOP „Czerepy” (wieś Czerepy w gm. Jazno)
    • strażnica KOP „Kopciowo” (wieś Kopciowo w gm. Jazno)
    • strażnica KOP „Polana” (folwark Polana w gm. Jazno)
  • 3 kompania KOP „Świecim”
    • drużyna gospodarcza
    • pluton odwodowy
    • strażnica KOP „Siergiejczyki” (wieś Sierhiejczyki, wcześniej Siergiejczyki, w gm. Jazno)
    • strażnica KOP „Porczewszczyzna” (folwark Parczeńszczyzna, wcześniej Porczewszczyzna, w gm. Jazno[f])
    • strażnica KOP „Łoza” (kolonia Łoza Łomaska, wcześniej folwark Łoza w gm. Prozoroki)
    • strażnica KOP „Jurkowo” (kolonia Jurkowo w gm. Prozoroki)
  • kompania odwodowa
    • drużyna gospodarcza
    • dwa plutony odwodowe po trzy drużyny
  • kompania ckm
    • drużyna gospodarcza
    • dwa plutony ckm
    • 3 pluton broni towarzyszących
  • pluton łączności

Stan osobowy[36]

  • oficerów - 18
  • podoficerów zawodowych - 63
  • podoficerów nadterminowych - 19
  • podoficerów i szeregowców służby zasadniczej - 575

Razem - 675 żołnierzy

Organizacja batalionu KOP „Łużki” w 1939[37][38]

Dowództwo batalionu KOP „Łużki”

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu[39]:
stopieńimię i nazwiskookres pełnienia służbykolejne stanowisko
mjr piech.Antoni Dubiński[40]25 X 1924 – 16 II 1926dowódca II/29 pp
kpt.Szymon Białeckip.o. II - III 1926
mjr/ppłk piech.Kazimierz Heilman-Rawicz11 III 1926 – 29 XI 1931zastępca dowódcy 62 pp
mjr piech.Lucjan Józef Kępiński23 III 1932 – 21 III 1935praktyka poborowa w PKU Skierniewice
kpt. piech.Jan Nowak[41]III 1935 – 29 V 1935
ppłkLudwik Konarski29 V 1935 – 11 VII 1938
ppłk piech.Romuald II Kozłowski30 VI 1938[42] – VIII 1939dowódca I/3 pp KOP
mjr adm. (piech.)Franciszek Benrot[20]IX 1939
Tablica upamiętniająca Karola Bacza

Oficerowie:

Obsada personalna we wrześniu 1928[43]:

  • dowódca batalionu – mjr Józef Kobyłecki
  • adiutant batalionu – por. Franciszek Gacek
  • kwatermistrz – kpt. Karol Bacz
  • płatnik – por. Zygmunt Marczak
  • oficer materiałowy – por. Bronisław Weckowicz
  • oficer żywnościowy – kpt. Stanisław Tarkowski
  • oficer wywiadowczy – por. Wacław Tomczak
  • dowódca 1 kompanii granicznej – kpt. Zygmunt Ligorzewski
  • dowódca 2 kompanii granicznej – p.o. por. Jan Herburt-Heybowicz
  • dowódca 3 kompanii granicznej – kpt. Adam Szymański
  • dowódca kompanii szkolnej – kpt. Henryk Sieradzki

Obsada personalna w listopadzie 1934[43]:

  • dowódca batalionu – mjr Lucjan Kępiński
  • adiutant batalionu – por. Jan Trentowski
  • kwatermistrz – kpt. Jan Nowak
  • oficer materiałowy – por. Józef Müller
  • płatnik – kpt. Adam Radzikowski
  • lekarz – kpt. Kornel Mikulewicz
  • dowódca plutonu łączności – por. Michał Michalski
  • dowódca kompanii odwodowej – kpt. Józef Kasperski
  • dowódca kompanii karabinów maszynowych – kpt. Jan Dymowski
  • dowódca 1 kompanii granicznej – kpt. Adam Szymański
  • dowódca 2 kompanii granicznej – kpt. Kazimierz Czarkowski
  • dowódca 3 kompanii granicznej – kpt. Jan Witkowski
Pokojowa obsada personalna batalionu w marcu 1939[44][45]
  • dowódca batalionu – ppłk piech. Romuald II Kozłowski
  • adiutant batalionu – kpt. adm. (piech.) Jan Nepomucen Witkowski[g]
  • kwatermistrz – mjr adm. (piech.) Franciszek Benrot
  • lekarz medycyny – kpt. lek. dr Władysław Alojzy Głodzik
  • oficer płatnik – kpt. int. Adam Radzikowski
  • oficer materiałowy – kpt. piech. Antoni Bolesław Wiktor Ciemirski
  • p.o. oficera żywnościowego – chor. Wincenty Lis
  • dowódca 1 kompanii granicznej – kpt. piech. Bronisław Bartyński[47]
  • dowódca plutonu – por. piech. Adam Domalewski
  • dowódca plutonu – por. piech. Jerzy Skoczyński
  • dowódca 2 kompanii granicznej – kpt. piech. Konstanty Eibel[h]
  • dowódca plutonu – por. piech. Ksawery Wojciechowski
  • dowódca plutonu – chor. Teofil Tendorf
  • dowódca 3 kompanii granicznej – kpt. piech. Tadeusz Karol Sochacki
  • dowódca plutonu – por. piech. Witold Połoński
  • dowódca kompanii odwodowej – kpt. piech. Stanisław Kluk
  • dowódca plutonu – por. piech. Władysław Wojtania
  • dowódca plutonu – chor. Antoni Moczko
  • dowódca kompanii karabinów maszynowych – kpt. piech. Henryk Franciszek Kozłowski[i]
  • dowódca plutonu – por. piech. Antoni Przeździecki
  • dowódca plutonu – chor. Franciszek Popławski
  • dowódca plutonu łączności – kpt. piech. Kazimierz Aleksander Szlezinger
Obsada personalna I/3 pp KOP we wrześniu 1939
  • dowódca batalionu – ppłk piech. Romuald II Kozłowski[j]
  • dowódca plutonu łączności – kpt. piech. Kazimierz Aleksander Szlezinger[k]
  • dowódca 1 kompanii – kpt. piech. Stanisław Kluk[l]
  • dowódca 3 kompanii – kpt. piech. Tadeusz Karol Sochacki[m]
  • dowódca 1 kompanii ckm – kpt. piech. Roman Józef Zdrochecki

Żołnierze batalionu – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[53]

Nazwisko i imięstopieńzawódmiejsce pracy przed mobilizacjązamordowany
Bohdziel Antonipodporucznik rezerwySąd Pokoju w ŁużkachKatyń
Astapczyk Adolfpodporucznik rezerwynauczycielKatyń
Doboszyński Jarosław[54]porucznik rezerwyinżynier rolnikKatyń
Domalewski Adam[55]porucznikżołnierz zawodowyKatyń
Draczyński Michałpodporucznik rezerwynauczycielSzkoła Powszechna w Nowopolu pow. słupeckiKatyń
Godłowski Włodzimierzporucznik rezerwyprofesor nadzwyczajnyInstytut dla Badań MózguKatyń
Stanisław Klukkapitanżołnierz zawodowydowódca kompanii odwodowejKatyń[56]
Pobędza Władysławpodporucznik rezerwynauczycielKatyń
Poklewski-Koziełł Władysław[57]podporucznik rezerwyinżynier rolnikKatyń
Popławski Franciszek[58]chorąży w st. sp.żołnierz zawodowyKatyń
Radziszewski Witalispodporucznik rezerwytechnik meliorantgeodeta w pow. dziśnieńskimKatyń
Skoczyński Jerzy[59]porucznikżołnierz zawodowyKatyń
Tadeusz Sochackikapitanżołnierz zawodowydowódca 3 kompanii granicznejKatyń[60]
Kazimierz Szlezingerkapitanżołnierz zawodowydowódca plutonu łącznościKatyń[61]
Szostak Stanisławpodporucznik rezerwynauczycielszkoła w RoćkachKatyń
Szyszko Janpodporucznik rezerwymierniczymajątek AleksandrówKatyń
Zdrochecki Roman[62]kapitanżołnierz zawodowyKatyń[63]
Bartyński Bronisław[64]kapitanżołnierz zawodowyCharków
Godziewicz Jerzypodporucznik rezerwyurzędnikPoczta PolskaCharków
Hübsch Karolwachmistrz w st. sp.wójt gminy WiśniowczykKalinin

Uwagi

  1. Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
  2. Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza[15].
  3. Dowódca kompanii por. Domalewski i ppor. rez. Zygmunt Girgowicz w bliżej nieznanych okolicznościach dostali się do niewoli i zginęli w Katyniu [28].
  4. Według Prochwicza sprawa przebiegu ataku i walk w Dziśnie budzi jednak wśród badaczy polskich wiele kontrowersji[29].
  5. Nazwy miejscowości, w których stacjonowały pododdziały KOP podano na podstawie Zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 kwietnia 1938 roku o ustaleniu urzędowych nazw miejscowości zamieszkanych na obszarze województwa wileńskiego w: Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, tom I Województwo wileńskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1 maja 1938.
  6. Na Mapie Taktycznej Polski 1:100 000, arkusz „Łużki” (pas 27, słup 46), Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa 1933, folwark nosi nazwę Parczyńszczyzna.
  7. Jan Nepomucen Witkowski, kpt. adm., w KOP od 1930 roku. Do mobilizacji adiutant baonu KOP „Łużki”. W odtworzonym baonie KOP „Łużki” na dotychczasowym stanowisku[46].
  8. Konstanty Franciszek Eibel, kpt. piech., w KOP od 1938 roku. Do mobilizacji dowódca 2 kompanii granicznej „Ćwiecino” baonu KOP „Łużki”. Przydział mobilizacyjny nieznany[48].
  9. Henryk Franciszek Kozłowski, kpt. piech. (19 marca 1939), w KOP od 1935 roku. Do mobilizacji dowódca komp. ckm baonu KOP „Łużki”. Przydział mobilizacyjny nieznany[49].
  10. Romuald II Kozłowski (zm. 1939), ppłk piech. (19 marca 1939), w KOP od 1938 roku. Do mobilizacji dowódca baonu KOP „Łużki”. We wrześniu 1939 roku dowódca I batalionu piechoty 3. pp KOP. W trakcie walk z oddziałami Armii Czerwonej 22 września 1939 roku w rejonie Borowicze-Nawóz-Hruziastyn dwukrotnie ranny, umiera w szpitalu w Kowlu[49].
  11. Kazimierz Aleksander Szlezinger (1903-1940), kpt. piech. w KOP od 1936 roku. Do mobilizacji dowódca plutonu łączności baonu KOP „Łużki”. We wrześniu 1939 roku dowódca plutonu łączności I batalionu piechoty 3. pp KOP. Więzień obozu w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD[50].
  12. Stanisław Kluk (1906-1940), kpt. piech. (19 marca 1939), w KOP od 1937 roku. Do mobilizacji dowódca komp. odwodowej baonu KOP „Łużki”. We wrześniu 1939 roku dowódca 1 kompanii piechoty I batalionu piechoty 3. pp KOP. Po kapitulacji 23 września pułku pod Radoszynem, dostaje się do niewoli sowieckiej. Więzień obozu w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD[51].
  13. Tadeusz Karol Sochacki (1905-1940), kpt. piech., w KOP od 1935 roku. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Leonpol” baonu KOP „Łużki”. We wrześniu 1939 roku dowódca 3 kompanii piechoty I batalionu piechoty 3. pp KOP. Po kapitulacji 3. pp KOP 23 września w m. Radoszyn, uwięziony. Więzień obozu w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD[52].

Przypisy

  1. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 425.
  2. Prochwicz 2003 ↓, s. 11-12.
  3. Dominiczak 1992 ↓, s. 111.
  4. Prochwicz 3/1994 ↓, s. 150.
  5. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
  6. a b c Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 21.
  7. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 3/1928.
  8. Prochwicz 2003 ↓, s. 38.
  9. „Żołnierz Polski” nr 16 z 21 kwietnia 1929 roku, s. 387.
  10. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 34.
  11. Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 2.
  12. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 101.
  13. Prochwicz 2003 ↓, s. 44.
  14. Zarządzenie nr L.dz.4160/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 3.
  15. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 371.
  16. Prochwicz 3/1994 ↓, s. 157.
  17. Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 1 zał. 47.
  18. Zarządzenie nr L.3300/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 20/1.
  19. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 624 i 628.
  20. a b Prochwicz 2003 ↓, s. 165.
  21. Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
  22. a b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 294.
  23. Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 17/1925.
  24. a b Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 18/1925.
  25. Prochwicz 2003 ↓, s. 76.
  26. Prochwicz 2003 ↓, s. 181.
  27. a b Prochwicz 2003 ↓, s. 182.
  28. a b Prochwicz 2003 ↓, s. 183.
  29. a b c Prochwicz 2003 ↓, s. 184.
  30. a b Prochwicz 2003 ↓, s. 185.
  31. a b c Prochwicz 2003 ↓, s. 186.
  32. Prochwicz 2003 ↓, s. 224.
  33. Prochwicz 2003 ↓, s. 225.
  34. Prochwicz 2003 ↓, s. 187.
  35. Szubański 1993 ↓, s. 276.
  36. a b Prochwicz 2003 ↓, s. 357.
  37. Szubański 2000 ↓, s. 88.
  38. Prochwicz 2003 ↓, s. 305.
  39. Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 12.
  40. Falkiewicz 1925 ↓, s. 34.
  41. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44, 906.
  42. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 669.
  43. a b Obsada oficerska bg „Łużki” ↓.
  44. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 934.
  45. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 658.
  46. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 757.
  47. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 710.
  48. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 711.
  49. a b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 726.
  50. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 752.
  51. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 725.
  52. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 749.
  53. Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
  54. Księgi Cmentarne – wpis 639.
  55. Księgi Cmentarne – wpis 656.
  56. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 385.
  57. Księgi Cmentarne – wpis 2932.
  58. Księgi Cmentarne – wpis 2949.
  59. Księgi Cmentarne – wpis 3356.
  60. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 704.
  61. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 834.
  62. Księgi Cmentarne – wpis 4313.
  63. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 345.
  64. Księgi Cmentarne – wpis 4521.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Tablica Karol Bacz.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Batalion KOP Łużki.JPG
Szkic rozmieszczenia batalionu KOP Łużki w 1931
Odznaka KOP.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka KOP
5 Batalion KOP Łużki pomnik J.Piłsudskiego NAC 1-W-1780a.jpg
Pomnik Józefa Piłsudskiego odsłonięty, przez żołnierzy 5 Batlionu Korpusu Ochrony Pogranicza "Łużki" w dniu Święta Niepodległości w Łużkach. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura 1-W-1780a
KOP 1938.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Korpus Ochrony Pogranicza na granicy wschodniej Rzeczypospolitej w 1938
5 Batalion KOP Łużki Wigilia NAC 1-W-1780.jpg
Wigilia w 5 Batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza "Łużki". Widok na świetlicę i żołnierzy przy stołach. Na pierwszym planie orkiestra. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji