Batalion KOP „Delatyn”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | mjr Augustyn Swaczyna |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Kryptonim | 244[a] |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Szkic rozmieszczenia batalionu KOP „Nadwórna”
Batalion KOP „Delatyn” – pododdział piechoty, podstawowa jednostka taktyczna Korpusu Ochrony Pogranicza[2].
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pierwotnie batalion stacjonował w Dolinie (nosząc wówczas nazwę Batalion KOP „Dolina”) - po przedyslokowaniu do Delatyna zmienił nazwę na Delatyn[3]. Szef sztabu KOP zawiadamiał pismem nr 106-1/og.org./39 z 10 marca 1939 roku, że: w dniu 7 marca b.r. zostało przeniesione dowództwo batalionu KOP „Delatyn” z Nadwórnej do Delatyna.
Nazwa jednostki pochodzi od leżącego na krańcu pasma Gorganów miasta Delatyn znajdującego się wówczas na obszarze województwa stanisławowskiego i będącego macierzystym garnizonem batalionu. Batalion został sformowany w roku 1939, po przejęciu przez KOP ochrony dawnej granicy z Czechosłowacją od Straży Granicznej. Z dniem 15 maja 1939 roku batalion stał się oddziałem gospodarczym. Stanowisko kwatermistrza batalionu przemianowane zostało na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu do spraw gospodarczych, płatnika na stanowisko oficera gospodarczego, zastępcy oficera materiałowego dla spraw uzbrojenia na zbrojmistrza, zastępcy oficera materiałowego dla spraw żywnościowych na oficera żywnościowego[4].
Wchodził w skład 1 pułku piechoty KOP „Karpaty”[3] jako II batalion. W wojnie obronnej 1939 roku włączony w struktury 3 Brygady Górskiej podzielił los innych jednostek Armii „Karpaty”.
Dowódcy batalionu
- mjr piech. Adolf Galinowski[b][6](I[7] – 15 VI 1939[8])
- mjr piech. Augustyn Swaczyna[c] (15 czerwca[8] - † 10 IX 1939 Ulucz)
Obsada personalna baonu KOP „Nadwórna”
Obsada personalna baonu KOP „Nadwórna” w marcu 1939[10]
- dowódca batalionu – mjr piech. Adolf Galinowski
- adiutant – kpt. piech. Stanisław Szmidt
- kwatermistrz – kpt. adm. (piech.) Kazimierz I Zieliński
- oficer materiałowy – por. Witold Józef Ludwik Witoszyński
- oficer płatnik – wakat
- lekarz medycyny – kpt. lek. dr Henryk Marceli Bukała
- dowódca 1 kompanii granicznej – kpt. piech. Stefan Kazimierczak
- dowódca 2 kompanii granicznej – por. piech. Jan Nepomucen Hübner
- dowódca 3 kompanii granicznej – por. piech. Aleksander Ładygin
- dowódca kompanii odwodowej – por. piech. Mieczysław Łabędź
- dowódca kompanii km – por. piech. Antoni Olizarowski
- dowódca plutonu – por. piech. Józef Ludwik Metzger
- dowódca plutonu łączności – por. piech. Henryk Oziewicz
Żołnierze batalionu – ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[11]
| Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
|---|---|---|---|---|
| Gałkowski Roman[12] | kapitan | żołnierz zawodowy | dowódca 1 kg/ baonu KOP „Troki” | Charków |
| Polański Kazimierz | podporucznik rezerwy | prawnik | Charków | |
| Czajkowski Jan | kapral | żołnierz | Kalinin | |
| Mereszczowski Stanisław | porucznik | żołnierz zawodowy | dca pl kkm baonu KOP „Skałat” | ULK |
| Orlik Mieczysław | kapitan | żołnierz zawodowy | adiutant baonu KOP „Dolina” | ULK |
Uwagi
- ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
- ↑ Adolf Galinowski (1897-1944), mjr piech., ppłk w AK. Żołnierz armii rosyjskiej od 1915 roku, od 1917 roku w I Korpusie Polskim na Wschodzie, od 1918 roku w Związku Wojskowych Polaków w Taszkencie. W WP od 1919 roku. W latach 1932-1935 dowódca batalionu piechoty 66 pp. W latach 1935-1937 w Komendzie Głównej Związku Strzeleckiego. W KOP od 1937 roku. Do stycznia 1939 roku dowódca baonu KOP „Budsław”. W styczniu 1939 roku mianowany dowódcą baonu „Nadworna” pułku KOP „Karpaty”. We wrześniu 1939 roku na dotychczasowym stanowisku. Od września 1941 roku komendant Inspektoratu Lwów - miasto ZWZ/AK, od marca 1943 do lipca 1944 roku zastępca komendanta Okręgu Lwów AK. Zmarł w lipcu we Lwowie[5].
- ↑ Augustyn Swaczyna (1896-1939), mjr piech., 1912-1914 członek drużyn „Sokoła”, żołnierz Legionów Polskich. W listopadzie 1914 roku dostał się do niewoli rosyjskiej. Po zwolnieniu żołnierz 4 DP gen. Żeligowskiego. Po powrocie do kraju p.o. dowódcy I/33 pułku piechoty. 5 lipca 1920 roku dostał się do niewoli bolszewickiej. Uciekł z obozu pod Moskwą. W 1927 roku pełnił służbę w 4 pułku strzelców podhalańskich. W KOP od 1937. Do mobilizacji dca baonu KOP „Dolina”. We wrześniu 1939 dca II/1 pp KOP „Karpaty”. Poległ w walkach z Niemcami 10 września w Uluczy[9].
Przypisy
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 425.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 21.
- ↑ a b Prochwicz 4/1994 ↓, s. 6.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 624 i 631.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 717.
- ↑ Adolf Galinowski, Serwis Polska Podziemna [1].
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 668.
- ↑ a b Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 9.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 751.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 934-935.
- ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5145.
Bibliografia
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 978-83-900217-9-9. OCLC 864242470.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939 roku. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (150), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Iwona Wiśniewska, Katarzyna Promińska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Podole»”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2013.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Szkic batalionu KOP Nadwórna.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
szkic rozmieszczenia batalionu Nadwórna
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
szkic rozmieszczenia batalionu Nadwórna