Batalion ON „Oświęcim”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | 1939 |
| Dowódcy | |
| Ostatni | kpt. Jan Stanisław Skrzypek |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Skład | |
Oświęcimski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Oświęcim”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Batalion został sformowany w 1937 roku, w Oświęcimiu, w składzie Śląsko-Cieszyńskiej Półbrygady Obrony Narodowej. W maju 1939 roku został przeformowany na etat batalionu ON typ III. Jednostką administracyjną dla Oświęcimskiego batalionu ON była kadra batalionu zapasowego 73 pułku piechoty w Oświęcimiu. Skrzyknięty 22 września 1938 roku przemieszczony w następnych dniach do rejonu Cieszyna. W dniu 2 października 1938 r. sforsował rzekę Olzę i zajął rejon umocniony od Bogumina do Trzyńcem z 200 schronami bojowymi na Zaolziu. Przed akcją na Śląsku Zaolziańskim w batalionie wymieniono uzbrojenie i skompletowano wyposażenie, otrzymał również hełmy wz. 31[1]. Po 22 października powrócił do swojego miejsca postoju. Latem 1939 roku baon został podporządkowany dowódcy Górnośląskiej Brygady ON.
W dniach 24-25 sierpnia 1939 roku, zgodnie z planem mobilizacyjnym "W", skład osobowy Oświęcimskiego batalionu ON stał się zawiązkiem dla batalionu piechoty typu specjalnego nr 52, mobilizowanego w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym przez 3 pułk Strzelców Podhalańskich w Bielsku [2].
Baon piechoty nr 52 został włączony w skład 203 pułku piechoty jako II batalion[3].
Działania batalionu we wrześniu 1939
W dniach 1, 2 i do rana 3 września 1939 batalion walczył w ramach zgrupowania 201 pp rez. Od godzin porannych 3 września włączony do macierzystego 203 pp rez.[4]. 1 września batalion bronił się w rejonie Kobiora. 1 i część 3 kompanii obsadziła umocnienia na południe od miejscowości, pozostałość 3 kompanii i kompania ckm znajdowała się w rejonie tartaku, a w odwodzie, za kościołem, stanęła 2 kompania. Około 12.00 od zachodu dotarły pod miasto niemieckie patrole rozpoznawcze. Dwa plutony z odwodowej 2 kompanii odrzuciły nieprzyjaciela. Rano, 2 września, wysunięta placówka z 1 kompanii odparła pierwsze niemieckie natarcie. Około 17.00 piechota niemiecka, wzmocniona samochodami pancernymi z pułku SS „Germania” zaatakowała pozycje polskie na północno-zachodnim odcinku obrony. Natarcie zostało odparte, a polski kontratak odrzucił żołnierzy niemieckich. 3 września około 6.00 batalion, maszerując w ariergardzie, opuścił rejon Kobióra i przeszedł w rejon Chełmka[5].
Obsada personalna
Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[6][a]:
- dowódca batalionu – kpt. adm. (piech.) Jan Stanisław Skrzypek (*)[b]
- dowódca 1 kompanii ON „Oświęcim” – kpt adm. Ludwik Piętka (*)[b]
- dowódca 2 kompanii ON „Zebrzydowice” – kpt. piech. Edward Andrzej Stawecki
- dowódca 3 kompanii ON „Skoczów” – kpt. Tadeusz Franciszek Wawrzkiewicz
Organizacja i obsada personalna we wrześniu 1939 roku[5]:
- dowódca batalionu – kpt. Jan Stanisław Skrzypek
- adiutant – ppor. rez. Jan Gabryś
- oficer łączności – por. rez. Kazimierz Wrona
- oficer płatnik – ppor. rez. Mieczysław Molda [9]
- oficer żywnościowy – por. rez. Antoni Budniok
- p.o. lekarz – sierż. pchor. lek. Herbert Rybok
- dowódca 1/4 kompanii strzelecka (d. ON „Oświęcim”) – por. rez. Marian Fischer[10]
- szef kompanii – st. sierż. Stanisław Hola
- podoficer gospodarczy – plut. Jan Ryrych
- dowódca I plutonu – ppor. Roman Zawistowski
- dowódca II plutonu – ppor. rez. Iwieński
- dowódca III plutonu – ppor. Aleksander Bukko - ppor. rez. Roman Szałkiewicz[11]
- dowódca 2/5 kompanii strzelecka (d. ON „Brzeszcze”) – kpt. Edward Andrzej Stawecki
- szef kompanii – st. sierż. Habratowski
- podoficer gospodarczy – sierż. Jan Gajewski
- dowódca I plutonu – ppor. rez. Jan Rudolf Krzak
- dowódca II plutonu – ppor. rez. Leon Leśniowski
- dowódca III plutonu – ppor. rez. Emil Micor
- dowódca 3/6 kompanii strzelecka (d. ON „Kęty”) – kpt. Tadeusz Franciszek Wawrzkiewicz
- szef kompanii – sierż. Karol Kamiński
- podoficer gospodarczy – plut. Bielicki
- dowódca I plutonu – ppor. rez. Feliks Dyczkowski
- dowódca II plutonu – ppor. rez. Zygmunt Michał Reimschüssl
- dowódca III plutonu – ppor. rez. Franciszek Tyrna
- dowódca 2 kompanii ckm – kpt. Ludwik Piętka
- dowódca I plutonu – ppor. rez. Józef Stanko
- dowódca II plutonu – ppor. rez. Eugeniusz Karch
- dowódca III plutonu – ppor. rez. Kowalski
- dowódca IV plutonu – ppor. rez. Mieczysław Jonkisz
- dowódca plutonu moździerzy – ppor. rez. Józef Kokot
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[7].
- ↑ a b Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję[8].
Przypisy
- ↑ Dziubek 2019 ↓, s. 105-108.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 147.
- ↑ Dziubek 2019 ↓, s. 95.
- ↑ Dziubek 2019 ↓, s. 135-167.
- ↑ a b Obrona Narodowa 1939 ↓.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 664.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
- ↑ Dziubek 2019 ↓, s. 315.
- ↑ Dziubek 2019 ↓, s. 312.
- ↑ Dziubek 2019 ↓, s. 315-316.
Bibliografia
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Ryszard Rybka, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, Kamil Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W". Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3.
- Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II, ISBN 83-11-07434-8.
- Batalion ON „Oświęcim”. Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis poświęcony formacjom Obrony Narodowej II RP i Przysposobienia Wojskowego Konnego. [dostęp 2018-08-20].
- Marcin Dziubek: Niezłomni wrześniowych dni. Losy Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim”. Oświęcim-Kraków: Stowarzyszenie Auschwitz Memento, 2019. ISBN 978-83945754-1-0.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Górnośląska ON
Obrona Narodowa w 1939