Batalion czołgów lekkich

Batalion czołgów lekkich – jednostka organizacyjna broni pancernych Wojska Polskiego II RP.

W sierpniu 1939, w trakcie mobilizacji alarmowej, sformowane zostały dwa bataliony (1 i 2) czołgów lekkich 7-TP i jeden (21) czołgów Renault R-35, które walczyły w kampanii wrześniowej:

• 1 batalion czołgów lekkich (sformowany przez 3 batalion pancerny z Warszawy)
• 2 batalion czołgów lekkich (sformowany przez 2 batalion pancerny z Żurawicy)
• 21 batalion czołgów lekkich (sformowany przez 12 batalion pancerny z Łucka)

Struktura organizacyjna batalionów

Wyposażonego w czołgi 7TP

• dowódca z pocztem i gońcami motocyklowymi

3 oficerów, 6 podoficerów, 10 szeregowych,

7 pistoletów, 12 karabinków,

1 czołg, 2 samochody terenowe, 3 motocykle,

• pluton specjalny:

1 oficer, 10 podoficerów, 16 szeregowych,

5 pistoletów, 3 rkm-y, 19 karabinków,

7 motocykli, 3 samochody ciężarowe,

Motocykl Sokół 1000

• pluton łączności

1 oficer, 8 podoficerów, 14 szeregowych,

3 pistolety, 20 karabinków,

3 motocykle, 1 furgonetka, 3 samochody radio,

• pluton obrony przeciwlotniczej (4 ckm):

1 oficer, 4 podoficerów, 14 szeregowych,

5 pistoletów, 4 ckm-y, 14 karabinków,

1 motocykl, 4 samochody ciężarowe małe,

• służby kwatermistrzowskie:

2 oficerów, 9 podoficerów, 8 szeregowych,

9 pistoletów, 5 karabinków,

1 samochód terenowy, 1 sanitarka, 1 samochód ciężarowy,

Razem w dowództwie

8 oficerów, 37 podoficerów, 62 szeregowych;

29 pistoletów, 3 rkm-y, 4 ckm-y, 70 karabinków,

1 czołg, 3 samochody terenowe, 3 samochody radio, 1 furgonetka, 4 samochody ciężarowe, 4 samochody ciężarowe małe, sanitarka, 14 motocykli

7TP -czołg podstawowy batalionu

• 3 x kompanie czołgów
  • poczet dowódcy:

1 oficer, 2 podoficerów, 5 szeregowych,

4 pistolety, 4 karabinki,

1 czołg, 1 samochód terenowy, 1 motocykl,

• • 3 x plutony bojowe:

1 oficer, 8 podoficerów, 12 szeregowych,

17 pistoletów, 4 karabinki,

5 czołgów, 1 motocykl, 1 samochód połgąsienicowy, 1 przyczepa paliwowa,

• • drużyna gospodarcza:

4 podoficerów, 4 szeregowych,

2 pistolety, 6 karabinków,

2 samochody ciężarowe, 1 kuchnia polowa,

Razem w kompanii

4 oficerów, 30 podoficerów, 45 szeregowych,

57 pistoletów, 22 karabinki,

16 czołgów, 1 samochód terenowy, 2 samochody ciężarowe, 4 motocykle, 3 samochody półgąsienicowe, 3 przyczepy na paliwo, kuchnia polowa

• kompania techniczno-gospodarcza
  • dowództwo:

1 oficer, 2 szeregowych,

1 pistolet, 2 karabinki

1 samochód terenowy,

• • pluton techniczny:

1 oficer, 17 podoficerów, 8 szeregowych,

7 pistoletów, 19 karabinków,

2 samochody-warsztaty, 1 samochód-elektrownia,

• • pluton gospodarczy;

9 podoficerów, 39 szeregowych,

3 pistolety, 2 ckm-y, 45 karabinków,

4 samochody ciężarowe, 1 kuchnia polowa,

• • tabor:

3 podoficerów, 28 szeregowych,

31 karabinków,

3 ciągniki, 4 cysterny, 21 samochodów ciężarowych, 3 przyczepy ewakuacyjne, 3 przyczepy paliwowe,

Razem w kompanii

2 oficerów, 29 podoficerów, 77 szeregowców

1 samochód osobowy, 1 samochód-elektrownia, 25 samochodów ciężarowych, 2 samochody-warsztaty, 4 cysterny, 3 ciągniki, 3 przyczepy ewakuacyjne, 1 przyczepa z agregatem elektrycznym, 3 przyczepy na paliwo, kuchnia polowa

Ogółem w batalionie:

• 22 oficerów, 155 podoficerów i 285 strzelców
• 49 czołgów,
• 70 samochodów i ciągników
• 26 motocykli

Etat batalionu wyposażonego w czołgi Renault R-35

Renault-R-35 -czołg podstawowy batalionu

• poczet dowódcy batalionu z gońcami motocyklowymi
• pluton specjalny:
  • drużyna regulacji ruchu
  • drużyna pionierów
• pluton łączności
  • drużyna radiotelegraficzna
  • patrol telefoniczny
  • patrol łączności z lotnictwem
• pluton obrony przeciwlotniczej
• patrol sanitarny
• służby kwatermistrzowskie

Razem w dowództwie:

4 oficerów, 33 podoficerów, 63 szeregowców

3 samochody osobowe, samochód z radiostacją N.2, 4 samochody telefoniczne z przyczepami, 4 samochody półciężarowe, sanitarka, 12 motocykli, kuchnia polowa

• 3 x kompanie czołgów (13 czołgów)
  • poczet dowódcy
  • 4 x plutony czołgów
  • drużyna techniczno-gospodarcza.

Razem w kompanii

5 oficerów, 18 podoficerów, 34 szeregowców;

13 czołgów, samochód osobowo- terenowy, 4 samochody ciężarowe, 3 przyczepki na paliwo, 5 motocykli, kuchnia polowa.

Sokół

• kompania techniczno-gospodarcza (z 6 czołgami zapasowymi)
  • pluton techniczny
  • pluton gospodarczy
  • tabor
  • załogi zapasowe

Razem w kompanii :

3 oficerów, 59 podoficerów, 61 szeregowców

6 czołgów zapasowych, samochód osobowy, samochód-warsztat, 29 samochodów ciężarowych, 4 ciągniki, 2 motocykle, 3 przyczepy ewakuacyjne, przyczepa pod dźwig, 12 przyczep na paliwo, kuchnia polowa

Ogółem w batalionie:

• 22 oficerów, 146 podoficerów i 229 strzelców
• 45 czołgów,
• 69 samochodów i ciągników
• 29 motocykli

Bibliografia

• Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07660-X.
• Adam Jońca: Wrzesień 1939 : pojazdy Wojska Polskiego : barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990. ISBN 83-206-0847-3.
• Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" ; Londyn : Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.