Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego

Batalion im. gen. Jarosława Dąbrowskiego
Historia
Państwo	Hiszpania
Sformowanie	1936
Rozformowanie	24 września 1938
Patron	Jarosław Dąbrowski
Dowódcy
Pierwszy	Stanisław Ulanowski
Ostatni	Emiliano Chamon
Działania zbrojne
Hiszpańska wojna domowa bitwa nad Jaramą bitwa pod Guadalajarą
Organizacja
Formacja	Brygady Międzynarodowe
Rodzaj wojsk	piechota

Jarosław Dąbrowski, patron batalionu

Batalion im. gen. Jarosława Dąbrowskiego – jeden z batalionów ochotników okresu hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939.

Wchodził w skład XIII Brygady Międzynarodowej im. gen. Jarosława Dąbrowskiego, a jego szeregi zasilali sympatycy ruchu lewicowego, walczący po stronie republikańskiej przeciwko oddziałom gen. Francisco Franco, wspieranym przez nazistowski rząd Rzeszy i faszystowski rząd Włoch^[1].

Batalion został utworzony w październiku 1936 i po krótkim przeszkoleniu już w listopadzie trafił na front, na przedpola Madrytu. W walce trwającej około 4 miesięcy batalion poniósł dotkliwe straty, poległ też dowódca oddziału Antoni Kochanek. W czerwcu 1937 wycofany z frontu batalion wszedł w skład tworzonej Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego^[2].

Patronem batalionu był generał Jarosław Dąbrowski. Rząd polski odebrał jego żołnierzom obywatelstwo polskie ze względu na nielegalną służbę w obcym wojsku^[3]. W czasie kampanii wrześniowej nie mogli przez to wstąpić do armii. Dopiero w roku 1940 generał Sikorski zezwolił im na wstępowanie w szeregi tworzonego we Francji Wojska Polskiego.

Dowódcy

• Stanisław Ulanowski (październik 1936 – 21 listopada 1936)
• Antoni Kochanek (21 listopada 1936 – 2 stycznia 1937)
• Józef Strzelczyk „Jan Barwiński” (16 kwietnia – 15 lipca 1937)
• Wacław Komar właśc. Mendel Kossoj (15 lipca 1937 – 13 lutego 1938)
• Franciszek Księżarczyk (13 – 16 lutego 1938)
• Antoni Pietrzak (16 lutego – 17 marca 1938)
• José Martinez (Hiszpan) (17 marca – 3 września 1938)
• Emiliano Chamon (Hiszpan) (3 – 24 września 1938)

Komisarze polityczni

• Stanisław Matuszczak^[4]
• Jan Rutkowski „Szymon” (16 kwietnia – 16 września 1937)
• Józef Ziółkowski (16 września 1937 – 2 kwietnia 1938)
• Seweryn Kirszenbaum „Sewek” (2 kwietnia – 18 lipca 1938)
• Marcelino Blanco Otero (Hiszpan) (18 lipca – 24 września 1938)

Adiutanci

• Stanisław Bielecki (16 kwietnia – 26 sierpnia 1937) – poległ
• Franciszek Księżarczyk (26 sierpnia 1937 – 13 lutego 1938)
• Antoni Pietrzak (13 – 16 lutego 1938)
• Józef Mrozek (16 lutego – 24 września 1938)

Przypisy

Bibliografia

• Bogusław Wołoszański: Ten okrutny wiek. Warszawa: 1995.
• Grzegorz Korczyński: Zbowidowcy. W obronie republikańskiej Hiszpanii. Warszawa: 1969.

Linki zewnętrzne

• Garibaldi Les Brigades Internationals – Batallons (es)
• Piotr Gontarczyk: Dąbrowszczacy – żołnierze Stalina. rp.pl. s. 2012-2006-23. [dostęp 2015-08-27].
• Bartłomiej Różycki: Dąbrowszczacy i pamięć o hiszpańskiej wojnie domowej w Polsce Ludowej. Pamięć i sprawiedliwość – Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej, 1 (21) 2013, IPN, Warszawa 2013. s. 167-212. [dostęp 2015-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-29)].