Batavia (1628)

„Batavia”
Ilustracja
Historia
 Niderlandy
Wejście do służby

1628

Wycofanie ze służby

1629 (wejście na rafę)

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

ok. 1200 t

Długość

56,6 m

Szerokość

10,5 m

Zanurzenie

5,1 m

Napęd
żagle o powierzchni 1180 metrów kwadratowych
Prędkość

8 węzłów

Uzbrojenie
24 działa
Załoga

341 os.

Bataviagaleon zbudowany w Amsterdamie w 1628 roku i należący do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. „Batavia” wyruszyła w pierwszą podróż 29 października 1628 roku, płynąc do Indii Wschodnich, ale w wyniku spisku statek zszedł z kursu i rozbił się u wybrzeży Australii Zachodniej. Część załogi, która przeżyła katastrofę zbuntowała się, co z kolei doprowadziło do masakry, w której zginęło 125 osób.

Historia okrętu

(c) Photographs by Gnangarra...commons.wikimedia.org, CC BY 2.5 au
Fragment kadłuba „Batavii” w „Shipwreck Museum” we Fremantle
Żeliwna armata wydobyta z wraku „Batavii”; statek był uzbrojony w 24 armaty podobnego typu

„Batavia” wyruszyła w dziewiczą podróż pod kierownictwem „starszego kupca” (opperkoopman) François Pelsaerta, a statkiem dowodził kapitan Adriaen Jacobsz. Jednym z pasażerów na pokładzie był zbankrutowany aptekarz Jeronimus Cornelisz. W czasie podróży Jacobsz i Cornelisz zaprzyjaźnili się i postanowili sprowokować bunt na pokładzie w celu porwania statku. Obaj pragnęli osiedlić się w miejscu, które pozwoliłoby im na rozpoczęcie nowego życia, w czym miały im pomóc znajdujące się na pokładzie statku srebro i złoto. W drodze do Indii Wschodnich Jacobsz specjalnie opuścił konwój, w którym płynęła „Batavia” i spiskowcy wraz z niewielką grupą marynarzy usiłowali sprowokować incydent, który miał doprowadzić do buntu większości marynarzy, co jednak im się nie udało.

4 czerwca 1629 r. statek wszedł na rafę w pobliżu wyspy Beacon. Z 341 osób przebywających na pokładzie 301 udało się przedostać na okoliczne wyspy (40 osób utonęło). Grupa oficerów, marynarzy i kilku pasażerów pod dowództwem Pelsaerta przeszukała okolicę w celu znalezienia wody pitnej. Nie znalazłszy żadnego źródła, Pelsaert i grupa marynarzy na pokładzie 10-metrowej łodzi udali się w podróż do Batavii (obecnie Dżakarta) po pomoc, pozostawiając za sobą 268 osób. Na miejsce dotarli po 33 dniach i Pelsaert na pokładzie innego statku natychmiast wyruszył w podróż powrotną, aby uratować resztę załogi i pasażerów. Kiedy przybył na miejsce, gdzie rozbiła się „Batavia” odkrył, że w czasie jego nieobecności wybuchł tam bunt.

Dowodzona przez Cornelisza i Jacobsza grupa marynarzy w oczekiwaniu na statek, który miał ich uratować zamordowała 125 osób (w tym kobiety i dzieci) oraz planowała porwać statek ratowniczy. Nie udało im się to jednak, zostali schwytani i straceni. Dwóch buntowników, których uznano za winnych w niewielkim tylko stopniu, zostało porzuconych na brzegu Australii. Więcej już ich nigdy nie widziano, ale w późniejszym okresie brytyjscy osadnicy opisywali dziwnych aborygenów o niezwykle jasnej skórze. Nie jest więc wykluczone, że marynarze ci przyłączyli się do jednego z zamieszkujących te tereny plemion aborygeńskich.

W 1970 r. wydobyto z morza część kadłuba „Batavii”, a także artefaktów z jej pokładu, większość obiektów znajduje się obecnie w Muzeum Morskim Australii Zachodniej w Fremantle.

Współczesna replika

XX-wieczna replika „Batavii”

W 1995 roku w Lelystad w Holandii zbudowano replikę „Batavii” używając do tego tradycyjnych materiałów szkutniczych, takich jak: dąb (kadłub) czy konopie (liny). Okręt zbudowano przy wykorzystaniu narzędzi i technologii z XVII wieku.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Batavia canon.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Roo72 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 3.0
Batavia canon in Shipwreck Museum in Fremantle, Australia
Batavia-NL.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Borsi112 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Reconstruction of the galeon "Batavia" in Lelystad, The Netherlands
Batavia 01 gnangarra.jpg
(c) Photographs by Gnangarra...commons.wikimedia.org, CC BY 2.5 au
Batavia - wreck recovered section in the Shipwreck Galleries West Australian Maritime Museum Fremantle WA
Ship Batavia 1.jpg
Ship Batavia - replica - in the Netherlands