Bateria Dellia

Bateria Dellia
	(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0; Graficzna rekonstrukcja baterii Dellia
Państwo	Malta
Lokalizacja	Saint Paul’s Bay
Typ	Bateria artyleryjska
Data budowy	1715
Data opuszczenia	Zburzona 1924
	Położenie na mapie Malty Bateria Dellia
	Położenie na mapie Morza Śródziemnego Bateria Dellia
	35°56′42,1″N 14°23′07,9″E/35,945028 14,385528

Mapa baterii Dellia

Bateria Dellia (malt. Batterija tad-Dellija, ang. Dellia Battery), znana też jako Bateria Vendôme (malt. Batterija ta’ Vendôme, ang. Vendôme Battery) lub Bateria Pwales Prawa (malt. Batterija tal-Lemin tal-Pwales, ang. Pwales Right Battery) – bateria artyleryjska^[a] w Xemxija Bay, części Saint Paul’s Bay na Malcie. Została zbudowana przez Zakon św. Jana w roku 1715 jako element ciągu fortyfikacji nabrzeżnych wzdłuż wybrzeża wysp maltańskich. Bateria została zburzona w roku 1924, zachowały się jedynie tarcze herbowe i napis, które wieńczyły główne wejście; są one teraz umieszczone na pomniku.

Historia

Bateria Dellia zbudowana została przez Zakon Joannitów w roku 1715 jako część pierwszego programu budowy baterii i redut dokoła wybrzeża Malty. Była jedną z dwóch baterii broniących zatoki Xemxija, drugą z nich była bateria Arrias, ciągle istniejąca^[1].

Na baterię składała się prostokątna, w większej części, platforma strzelnicza z zaokrąglonym końcem, otoczona przez niski parapet. Jej gardziel zamknięta była przez prostokątny blokhauz. Ponad bramą wejściową znajdowały się herby Zakonu, Wielkiego Mistrza Ramona Perellosa oraz Języka Francji. Ten ostatni reprezentował Philippe’a de Bourbon-Vendôme’a(ang.), który odgrywał wiodącą rolę w budowie baterii na Malcie.

W roku 1770 bateria została uzbrojona w 6 żelaznych dział sześciofuntowych i zaopatrzona w 420 zwykłych kul oraz 90 kartaczy. Trzy z tych dział zostały usunięte w roku 1785^[2].

Na początku XX wieku bateria była letnią rezydencją generalnego konsula Austro-Węgier Antonio Muscata Fenecha. W tym czasie dobudowano dodatkowe pomieszczenia do baterii, a ponad nią powiewały Union Jack i flaga Austro-Węgier^[2].

Większa część baterii Dellia została zburzona w roku 1924, kiedy budowano nową drogę, lecz 3 tarcze herbowe oraz pamiątkowa płyta marmurowa, zwieńczające bramę baterii, ocalały. Pozostał również parapet, lecz został on ostatecznie zburzony po II wojnie światowej, kiedy budowano rondo w tym miejscu^[3].

(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0

Cokół z tarczami herbowymi i inskrypcją z baterii

Tarcze herbowe oraz płyta z inskrypcją zostały umiejscowione na cokole, stojącym na poboczu drogi^[4]. Dodatkowo fundamenty prawdopodobnie ciągle jeszcze istnieją, ukryte pod istniejącą drogą^[3].

Cokół z tarczami herbowymi i inskrypcją wpisane są na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod nr. 1399^[3].

Uwagi

↑ ^a ^b Czasami określana jako reduta.

Przypisy

↑ San Pawl il-Baħar (ang.). lc.gov.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
↑ ^a ^b John A. Mizzi: The Dellija redoubt (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2012-06-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
↑ ^a ^b ^c Vendôme Battery – Pwales (ang.). National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2013-06-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-24)].
↑ Oliver Mallia: Delija coat of arms (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2012-01-30. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].

Bibliografia

Stephen C. Spiteri: Fortresses of the Cross: Hospitaller Military Architecture (1136–1798). Heritage Interpretation Services, s. 519. ISBN 99909-965-3-9. (ang.)

Linki zewnętrzne

Bateria Dellia w National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands

[uwaga1-1] Czasami określana jako reduta.

[sanpawllc-2] San Pawl il-Baħar (ang.). lc.gov.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].

[times405213-3] John A. Mizzi: The Dellija redoubt (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2012-06-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[nicpmi-4] Vendôme Battery – Pwales (ang.). National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2013-06-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-24)].

[times404467-5] Oliver Mallia: Delija coat of arms (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2012-01-30. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].

[ruiny-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag Zburzona / Ruiny

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

Zakon Maltański	Wieża i Bateria Aħrax Bateria Arrias Bateria Balbani^[A] Bateria Buġibba^[A] Bateria De Guiral Wieża i Bateria Delimara^[A] Bateria Dellia^[A] Bateria Elminiech^[A] Bateria Fedeau^[A] Bateria Ferretti Bateria Għallis^[A] Bateria Lembi^[A] Dolna Bateria Bateria Maħsel^[A] Bateria Mistra Bateria Orsi^[A] Bateria Pinto Bateria Qalet Marku^[A] Wieża i Bateria Qawra Bateria Qolla l-Bajda Bateria Ramla Lewa^[A] Bateria Ramla Prawa^[A] Bateria Rihama Bateria Saint Anthony Wieża i Bateria Saint Julian’s Wieża i Bateria Saint Lucian^[A] Bateria Świętej Marii (Comino) Bateria Świętej Marii (Marsalforn)^[A] Wieża i Bateria św. Tomasza Saluting Battery Bateria Tombrell^[A] Bateria Vendôme Bateria Westreme Bateria Wied Musa Wieża i Bateria Wignacourt Bateria Wilġa
National Congress Battalions	Bateria Klasztor Kapucynów^[A] Baterie Corradino^[A] Bateria Għargħar^[A] Bateria Jesuit Hill^[A] Bateria Marsa^[A] Bateria św. Piotra^[A] Bateria św. Rocha^[A] Baterie Sliema^[A] Bateria Ta’ Għemmuna^[A] Bateria Tal-Borg^[A] Bateria Tas-Samra^[A] Baterie Żabbar^[A] Baterie Żejtun^[A]
Imperium Brytyjskie	Bateria Cambridge Bateria Della Grazie Bateria Garden Bateria Lascaris Bateria Nocnych Ćwiczeń^[A] Bateria Pembroke^[A] Bateria Rinella Bateria św. Jana Bateria św. Pawła Bateria Sliema Point Bateria Spinola^[A] Bateria Tarġa Bateria Wardija^[A] Bateria Wolseley Bateria Żonqor

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne