Bateria Tas-Samra
 Mapa Baterii Tas-Samra | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Część | |
| Typ | |
| Data budowy | 1798 |
| Data eksploatacji | 1798-1800 |
| Bitwy | |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°53′06,5″N 14°29′16,4″E/35,885139 14,487889 | |
Bateria Tas-Samra (malt. Batterija tas-Samra, ang. Tas-Samra Battery) – bateria artyleryjska w Ħamrun na Malcie, zbudowana przez powstańców maltańskich podczas blokady Francuzów w latach 1798–1800. Była częścią łańcucha baterii, redut i umocnień (entrenchments), okrążającego francuskie pozycje w Marsamxett i Grand Harbour.
Historia
Bateria zbudowana na szczycie wzgórza, górowała ponad Floriana Lines, Strada San Giuseppe (główną drogą wiodącą z Valletty do Mdiny), Marsa oraz Corradino. Znajdowała się bardzo blisko jednego z zewnętrznych elementów fortyfikacji Floriana Lines, i była jedną z najważniejszych baterii powstańczych[1].
Bateria Tas-Samra wzięła swoją nazwę od kaplicy Matki Bożej z Atocha[1], znanej w języku maltańskim jako tas-Samra, a pierwotnie poświęconej św. Mikołajowi[2]. Kaplica, zbudowana w roku 1630 na miejscu wcześniejszego kościoła, stała na tyłach baterii. Sama bateria miała brukowaną platformę artyleryjską oraz parapet z pięcioma strzelnicami. Tylna część fortyfikacji była otwarta, lecz ochraniała ją kaplica, kilka innych budynków i wały z gruzu. Jeden z tych budynków służył jako koszary, do jego bocznej ściany umocowano maszt flagowy. Dodatkową ochronę baterii stanowiły dwie niewielkie wartownie na wschodniej stronie[1].
Uzbrojenie baterii stanowiły dwa działa 32-funtowe, dwa 18-funtowe, dwa 12-funtowe, dwa 8-funtowe oraz jedno 4-funtowe, dając ogólną liczbę dziewięciu dział. Jednak ówczesne ilustracje pokazują wyposażenie fortyfikacji jedynie w cztery działa i dwa moździerze. Dwa działa zostały przywiezione z Wieży Świętej Marii na Comino[1].
Bateria stanowiła część jednego z głównych powstańczych obozów – Tas-Samra Camp. Był on pod ogólnym zwierzchnictwem Francesco Saverio Caruany, a pod bezpośrednią komendą Angelo Cilii i jego zastępcy Isidoro Attarda. Jego załogę stanowiły Bataliony Żebbuġ, Siġġiewi oraz Naxxar. W późniejszym czasie obecni tu byli również żołnierze z Royal Navy i HM Marine Forces. Ogólnie, garnizon złożony był z 223 mężczyzn, w końcowej fazie powstania wzrósł do 600 ludzi. Oprócz Tas-Samra, pod obóz podlegały też dwie pobliskie mniejsze baterie, uzbrojone w trzy i cztery działa[1].
Mężczyźni z Tas-Samra zburzyli wszystkie graniczne murki na polach, aż po Floriana Lines, aby pozbawić Francuzów możliwości krycia się w razie kontrataku. Podczas powstania dowództwo francuskie desperacko chciało zneutralizować Baterię Tas-Samra, jednego dnia ostrzeliwano ją bez przerwy przez pięć godzin. Na przekór atakującym, maltańscy powstańcy wzięli duży drewniany krzyż z kaplicy i umieścili go na dachu, wywieszając czarną flagę. Trzech kanonierów obrońców zostało wtedy zabitych. W czasie innej wymiany ognia kula armatnia, wystrzelona z Tas-Samra, sięgnęła St. James Bastion w Valletcie, gdzie urwała głowę jednemu z francuskich kanonierów[1].
Współcześnie
Podobnie do pozostałych fortyfikacji blokujących Francuzów, Bateria Tas-Samra została rozebrana, możliwe, że po roku 1814. Miejsce uprzednio zajmowane przez fortyfikację jest współcześnie częścią gęsto zabudowanego obszaru mieszkalnego[1].
Chociaż sama bateria już nie istnieje, kaplica „Tas-Samra” wciąż stoi. Jest jednym z kilku zachowanych do dzisiaj charakterystycznych obiektów blokady Francuzów na Malcie[6]. Budynek XVII-wiecznego pałacu, zbudowanego za rządów Zakonu Joannitów, stojący na tyłach kaplicy, i używanego prawdopodobnie jako koszary, również ocalał. Niestety, jest zaniedbany, a dodatkowo niszczony przez wandali. Wierzy się, że jest on najstarszym obiektem na tym terenie[7].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Stephen C. Spiteri. Maltese ‘siege’ batteries of the blockade 1798–1800. „Arx – Online Journal of Military Architecture and Fortification”, s. 21–23, 05.2008. [dostęp 2015-03-30]. [zarchiwizowane z adresu 2016-11-26]. (ang.).
- ↑ Giovanni Francesco Abela: Della Descrizione di Malta Isola nel Mare Siciliano con le sue Antichità, ed Altre Notizie. Paolo Bonacota, 1647, s. 92. (wł.).
- ↑ Il-Kunsill Lokali Hamrun (malt. ).
- ↑ Parliament (malt. ).
- ↑ Tony Dimech: New lease of life for Sanctuary. [dostęp 2017-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-13)]. (ang.).
- ↑ John Scerri: Other Churches. malta-canada.com. [dostęp 2015-03-30]. (ang.).
- ↑ John Scerri: History. malta-canada.com. [dostęp 2016-03-20]. (ang.).
| Tło historyczne |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Okupacja | |||||||
| Oblężenie Malty | |||||||
| Fortyfikacje | |||||||
| Przywódcy |
| ||||||
| Następstwa |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Media użyte na tej stronie
Flag of France, 1790-1794
Autor: Maximilian Dörrbecker (Chumwa), Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Malta
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Antocia Chapel Hamrun
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Barracks Building at the rear of Atocia Chapel in Hamrun
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Our Lady of Antocia Chapel and canons
Autor: Xwejnusgozo (based on reconstruction by Dr. Stephen C. Spiteri, 2008), Licencja: CC BY-SA 4.0
Map of the demolished Tas-Samra Battery, Ħamrun, Malta
Unofficial Civil Flag of Malta before 1943.
Symbol zabytku techniki do legendy mapy
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Location map of the Mediterranean Sea