Batiar

Batiar (baciar, baciarz) – potoczne i gwarowe określenie „człowieka ulicy” lwowskiej. Wbrew obiegowej opinii nie odnosiło się wyłącznie do młodzieży.

Najprawdopodobniej wyraz „batiar” pochodzi od węgierskiego „betyár”[1] oznaczającego rozbójnika, awanturnika, ulicznika. Znany jest pogląd (propagowany przez Urszulę Jakubowską), że określenia „batiar” używano w czasie przynależności Lwowa do Austro-Węgier. Policjanci (którymi wówczas często byli Węgrzy) uganiali się za chuliganami z okrzykiem „betyár”. Lwowiakom ta nazwa bardzo miała się spodobać i weszła do codziennego słownictwa. Według Kazimierza Chłędowskiego autorem tego określenia jest Jan Lam. Cyt.: Po Lamie pozostało niemało wyrażeń w galicyjskim słowniku, pomiędzy innymi i nazwa „baciarz” określająca indywiduum, żyjące z dnia na dzień, zaniedbane, brudne, zapite, o którym się mówi tylko z pogardą[2].

Najsłynniejszymi batiarami byli Szczepcio i Tońko z radiowej audycji Wesoła Lwowska Fala, którzy rozpropagowali na całą Polskę postaci biedaków o gołębich sercach.

Przypisy

  1. „mint a kulonbozo arnyalata „tarsas-csavargo” kifejezesek” (tłum. pol. są to wszystko odcienie/barwy tego samego słowa): harnaś, batjar, kuruc, portasz, ferens, martahus, hajduk, tołhaj, opryszek, pandur [w:] Magyar nyelvőr. Magyar Tudományos Akadémia. 1954. t. 78. s. 229.
  2. Chłędowski Kazimierz. Pamiętniki. Galicja (1843–1880). Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 2006. ​ISBN 83-04-04877-9​. s. 304.